DERNEK SOSYOLOJİSİ YOLUNDA BİR DENEME: SİEGERLAND ATATÜRKÇÜ DÜŞÜNCE DERNEĞİ ÜZERİNE SOSYOLOJİK TETKİKLER

Yıl 2022, Sayı: 50, 333 - 349, 20.04.2022

Uğur Berk Kalelioğlu

https://doi.org/10.30794/pausbed.1007770

Öz

Derneklere sosyolojik bir yaklaşım ve bunların toplumsal rollerinin ortaya çıkarılması ufuk açıcı bir bakış açısı sağlamaktadır. Gelişmekte olan bu sosyolojik araştırma alanı, derneklerin muhtelif biçimlerinin analizini ve derneksel yaşamın doğasının incelenmesini içerir. Demokratik bir ülkenin olmazsa olmaz sivil toplum kurumları arasında olan dernekler; siyasi, sosyal, hukuki, ekonomik, vs. her alanda Türk toplumunu yakından ilgilendirmekte ve halkın yaşam biçimlerini şekillendirmektedir. Araştırmanın amacı, Siegerland Atatürkçü Düşünce Derneği’nin (SADD) sosyolojik bir analizini sunarak, Almanya’ya göç eden Türk mültecilerin kurduğu bir sivil toplum kuruluşu olan derneğin örgütsel kültürü, özellikle bu kültürün üyeler tarafından algılanma, içselleştirilme ve yeniden üretilme biçimlerinin ortaya çıkarılmasıdır. Araştırmanın ana verileri; Dernek Başkanı, Dernek Sekreteri ve 11 kişiden oluşan dernek görevli ve üyeleri ile 04.04.2019-20.11.2019 tarihleri arasında gerçekleştirilen derinlemesine mülakata dayanmaktadır. Araştırma sonucunda derneğin, Almanya'da bulunan Türk göçmenlerin entegrasyonunda ve Türk toplumunun sosyo-kültürel ve ekonomik sorunlarının çözümünde rol oynadığı, üyelerin; Atatürk ile anavatan Türkiye’yi özdeşleştirdiği ve vatandaşlık, kimlik ve mensubiyet olgusunu da yine Atatürk üzerinden kurguladığı gözlemlenmiştir. Bunların dışında derneğin aktif olarak; gezi etkinlikleri, milli kutlamalar, spor faaliyetleri ve geleneksel kahvaltılar düzenleyerek, Türklük kimliğini çeşitli gündelik yaşamsal pratiklerle yeniden ürettiği müşahede edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dernek, Göç, Dernek Sosyolojisi, Atatürkçü Düşünce Derneği

TOWARD A SOCIOLOGY OF VOLUNTARY ASSOCIATION: SOCIOLOGICAL OBSERVATIONS ON SIEGERLAND ASSOCIATION OF ATATURKIST THOUGHT

Öz

A sociological approach to associations and uncovering the social roles of such foundations provide an eye-opening perspective. This gradually-developing sociological research field involves various forms of analyses of voluntary organizations and the investigation of nature of the organizational life. Associations, which are among the indispensable non-governmental institutions of a democratic country; it is closely related to Turkish society in every field such as political, social, legal, economic, etc. and shapes the lifestyles of the people. The aim of the research is to present the ethnographic and sociological analysis of Siegerland Kemalist Thought Association (SADD) as a non-governmental organization founded by Turkish refugees who migrated to Germany, and to reveal the organizational culture of the association; especially the ways in which this culture is perceived, internalized and reproduced by its members. The main data of the research is based on in-depth interviews, performed in between 04.04.2019-20.11.2019 with the President of the Association, the Secretary of the Association, and the members consisting of 11 people. As a result of the research, it was determined that the association contributed to the integration of Turkish immigrants in Germany and to the solution of the socio-cultural and economic problems. It has been observed that the members identify Ataturk with the motherland Turkey and construct the concept of citizenship, identity and affiliation over Ataturk. Apart from these, it is observed that the association actively organizes travel, national and sports activities and traditional breakfasts, thus reproduces the Turkish identity with various daily life practices.

Anahtar Kelimeler

Association, Migration, Sociology of Voluntary Association, Ataturkist Thought Association

Kaynakça

• Atay, U., Türkseven, C., Aksoy, G., Bal, Z. E., Ağabeyoğlu, G. (2016). Atatürkçü Düşünce Derneği’nin Kuruluş Tarihi. Erişim: 13.07.2021. url: http://hdl.handle.net/11693/35579
• Amelina, A. & Faist, T. (2008). Turkish Migrant Associations in Germany: Between Integration Pressure and Transnational Linkages. Revue européenne des migrations internationales, vol. 24(2), 91-120. https://doi.org/10.4000/remi.4542
• Bass, B. M., & Bass, R. (2009). The Bass handbook of leadership: Theory, research, and managerial applications. Simon and Schuster.
• Boura, S. (2006). Imagining Homeland: Identity and Repertories of a Greek Labourimmigrant Musician in Germany [30 paragraphs]. Forum Qualitative Sozialforschung / Forum: Qualitative Social Research, 7(3), Art. 10, s.1
• Çeçen, A. (2010). ADD’nin Kitabı. İstanbul: Tekin Yayınevi
• Çeçen, A. (2013). Sorularla ADD. Erişim: 13.07.2021. url: http://ahmetsaltik.net/arsiv/2013/09/SORULARLA_ADD_Anil_Cecen_8.9.13.pdf
• Daten | Fakten 2018/2019 Studium & Lehre. Kanzler der Universität Siegen | Dezernat 2 – Hochschulplanung. s.3. Erişim: 15.11.2020. url: https://www.unisiegen.de/start/die_universitaet/ueber_uns/daten/daten fakten/2019-08-26_daten-fakten_2018-2019_final.pdf?m=e
• De Tocqueville, A., & Reeve, H. (1862). Democracy in America. Translated by Henry Reeve, Esq. A New Edition, with an Introductory Note by the Translator. In Two Volumes. Longman, Green, Longman, and Roberts. Url: http://seas3.elte.hu/coursematerial/LojkoMiklos/Alexis-de-Tocqueville-Democracy-in-America.pdf
• Dekker, P. (2014). Tocqueville did not write about soccer clubs: Participation in voluntary associations and political involvement. In Modernizing democracy (pp. 45-57). Springer, New York, NY.
• Durkheim, E. (1960). The Division of Labor In Society. Illionis: The Free Press of Glencoe
• Habermas, J. (1991). The Structural Transformation of the Public Sphere. Cambridge: The MIT Press
• Huff, R. (2014, Ağustos 15). Transnationalism. Encyclopedia Britannica. Erişim: 17 Kasım 2020. url: https://www.britannica.com/topic/transnationalism
• Kalelioğlu, U. B. (2021). Max Weber- Dernek Sosyolojisinin Gerekliliği Üzerine. Uluslararası Eğitim ve Tarih Araştırmaları Dergisi. 3(1). 78-85
• Kocagöz, E. (2017). Almanya’daki Türk Sivil Toplum Kuruluşlarının Dış Çevre Aktörleriyle İlişkileri: Bavyera Eyaletindeki Türk Dernekleriyle Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (42), 547-592.
• Kocagöz, E. (2018). Almanya’daki Türk Sivil Toplum Kuruluşlarını Bazı İç Çevre Faktörleri İtibariyle Profilleme: Bavyera Federal Eyaletindeki Türk Dernekleri Araştırması. Hacettepe University Journal of Economics & Administrative Sciences/Hacettepe Üniversitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakültesi Dergisi, 36(3).
• Lidskog, R. (2016). The role of music in ethnic identity formation in diaspora: a research review. International Social Science Journal, 66(219-220).
• Lin, H. M., Pang, C. L., & Liao, D. C. (2020). Home food making, belonging, and identity negotiation in Belgian Taiwanese immigrant women’s everyday food practices. Journal of Ethnic Foods, 7(1), 1-18.
• Lyden, F. J. (1975). Using Parsons' functional analysis in the study of public organizations. Administrative science quarterly, 59-70.
• Meral, S. P. M. (2012). Bir ‘Sivil’ Toplum Girişimi Olarak Atatürkçü Düşünce Derneği. T.C. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi
• Muliro, E. (Eylül 11, 2019). Language-An Important Tool for Integration. European Parliament Directorate General for Translation. Terminology Coordination. Erişim: 03.04.2020. url: https://termcoord.eu/2019/09/language-an-important-tool-to-integration/
• Ozankaya, Ö. (1991). Ulusal Toplumun ve Ulusal Kültürün Kurucu Ögeleri. Atatürk Yolu, 3(10)
• Ozankaya, Ö. (1989). Ulusal Bayramların Toplumsal İşlevleri Açısından 30 Ağustos Zafer Bayramı. Atatürk Yolu, 4, 541-547.
• Özkiraz, A., & Arslanel, M. N. (2015). Türkiye’de 1945-1960 Döneminde Sivil Toplum Örgütlerinin Varlığı Meselesi. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 10(1), s.33)
• Simmel, G. et al. (1911). Verhandlungen des ersten Deutschen Soziologentages, vom 19.-12. Oktober 1910 in Frankfurt a. M.: Reden und Vorträge. Verlag von JCB Mohr. Tubingen. s. 52-60
• Smith, D. H. (2015). Voluntary Associations, Sociology of. International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences, 2nd edition, Vol.25, 252–260. url: http://dx.doi.org/10.1016/B978-0-08-097086-8.32168-7
• Smith, K. S. (2014). Emile Durkheim and the collective consciousness of society: a study in criminology (Vol. 1). Anthem Press.
• Sürücü, L. ve Sağbaş, M. (2020). The Impact of Leadership Styles on Job Satisfaction: A Study of the Hospitality Industry. Yönetim Bilimleri Dergisi. 19(40). 323-346
• Toksöz, F. (1986), “Dernekler”, C.D.T.A., C:2, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Tönnies, F. (1922), Gemeinschaft und Gesselschaft, Berlin: Karl Curtius
• Weber, M. (2019). Sosyoloji Yazıları. Haz. Hans H. Gerth, C. Wright Mills. Metis Yayınları. İstanbul. s.105 YTB T.C. Başbakanlık Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı. Erişim tarihi: 14.07.2021. url: https://www.ytb.gov.tr/
• Yurdakul, G. (2009). From guest workers into Muslims: The transformation of Turkish immigrant associations in Germany. Cambridge Scholars Publishing.
• Yücel H. (2019, 30 Mayıs). Dosya “Avrupa’da Göç ve Müzik”. “Gurbette” Müzik Yaşamı. Perspektif. Erişim: 02.05.2020. url: https://perspektif.eu/2019/05/30/gurbette-muzik-yasami/