ANNELERİN PSİKOLOJİK DAYANIKLILIKLARI İLE ÇOCUKLARININ SOSYAL BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN VE SOSYAL BECERİLERİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİ

Yıl 2023, Sayı: 54, 205 - 228, 02.01.2023

Hatice Pınar Aksoy Gülümser Gültekin Akduman , Merve Şepitci Sarıbaş , Arzu Özyürek

https://doi.org/10.30794/pausbed.1075362

Cited By: 1

Öz

Araştırmada, annelerin psikolojik dayanıklılıkları ile çocuklarının sosyal becerileri arasındaki ilişkinin ve sosyal becerileri etkileyen faktörlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda araştırma, yordayıcı korelasyonel araştırma modelinin ve sınıflama modellerinden karar ağacının kullanıldığı bir çalışma olarak tasarlanmıştır. Örneklem grubunu, 48-72 aylık 371 çocuk ve bu çocukların anneleri oluşturmuştur. Veri toplama araçları olarak “Genel Bilgi Formu”, “Yetişkinler için Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği” ve “Okul Öncesi Sosyal Beceri Değerlendirme Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde Pearson Korelasyon Katsayısı, basit doğrusal regresyon ve CHAID algoritması kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, annelerin psikolojik dayanıklılıkları ile çocuklarının sosyal becerileri arasında orta düzeyde pozitif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu, annelerin psikolojik dayanıklılıklarının çocukların sosyal beceri düzeylerindeki değişimin %19’unu açıkladığı görülmüştür. CAHID analizleri sonucunda, çocukların başlangıç becerileri üzerinde okul türünün ve annelerin yaşlarının; çocukların akademik destek becerileri üzerinde babaların öğrenim durumlarının, annelerin yaşlarının, çocukların yaşlarının ve cinsiyetlerinin; çocukların arkadaşlık becerileri üzerinde babaların öğrenim durumlarının, annelerin yaşlarının ve çocukların yaşlarının; çocukların duygularını yönetme becerileri üzerinde çocukların yaşlarının; çocukların sosyal becerileri üzerinde ise annelerin öğrenim durumlarının ve çocukların yaşlarının etkili olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Anne-çocuk, psikolojik dayanıklılık, sosyal beceriler

DETERMINATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN THE PSYCHOLOGICAL RESILIENCES OF THE MOTHERS AND THE SOCIAL SKILLS OF THEIR CHILDREN AND THE FACTORS AFFECTING SOCIAL SKILLS

Öz

In the study, it was aimed to examine the relationship between the psychological resilience of mothers and their children's social skills and the factors affecting social skills. For this purpose, the research was designed as a study in which the predictive correlational research model and the decision tree from the classification models were used. The sample group consisted of 371 children aged 48-72 months and their mothers. "General Information Form", "Adult Resilience Scale" and "Preschool Social Skills Assessment Scale" were used as data collection tools. Pearson Correlation Coefficient, simple linear regression and CHAID algorithm were used in the analysis of the data. As a result of the research, it was seen that there was a moderately positive and significant relationship between the psychological resilience of the mothers and the social skills of their children, and the psychological resilience of the mothers explained 19% of the change in the social skill levels of the children. As a result of CAHID analyses, school type and mothers' ages on children's initial skills; fathers' education levels, mothers' ages, children's ages and genders on children's academic support skills; fathers' education levels, mothers' ages and children's ages on children's friendship skills; children's age on children's ability to manage their emotions; On the other hand, it was seen that the educational status of the mothers and the age of the children were effective on the social skills of the children.

Anahtar Kelimeler

Mother-child, resilience, social skills

Kaynakça

• Acun Kapıkıran, N., İvrendi, A. B. ve Adak, A. (2006). “Okul Öncesi Çocuklarında Sosyal Beceri: Durum Saptaması”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19/19, 19-27.
• Akbaş, İ. (2019). “Okul Öncesi Dönemde Sosyal Beceriler”, Ayrıntı Dergisi, 7/77, 25-29.
• Akfırat Önalan, F. (2006). “Sosyal Yeterlilik, Sosyal Beceri ve Yaratıcı Drama”, Yaratıcı Drama Dergisi, 1/1, 39-58.
• Aksakal, B. ve Güloğlu, B. (2021). “Oyun Temelli Sosyal Beceri Geliştirme Programının Sosyal Beceri ve Duygu Düzenleme Düzeyine Etkisi”, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34/3, 1051-1082.
• Aktaş Özkafacı, A. (2009). Annenin Çocuk Yetiştirme Tutumu ile Çocuğun Sosyal Beceri Düzeyi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Arel Üniversitesi.
• Alisinanoğlu, F. ve Özbey, S. (2011). Okul Öncesi Dönemde Sosyal Beceri ve Problem Davranış Eğitim Program Örnekleri, Morpa, Ankara.
• Anderson, C. A., Carnagey, N. L. ve Eubanks, J. (2003). “Exposure to Violent Media: The Effects of Songs with Violent Lyrics on Aggressive Thoughts and Feelings”, Journal of Personality and Social Psychology, 84/5, 960-971.
• Atmaca, R. N., Gültekin Akduman, G. ve Şepitci Sarıbaş, M. (2020). “Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Sosyal Beceri Düzeylerinin Bazı Demografik Özelliklere Göre İncelenmesi”, Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6/2, 157-173.
• Avcı, D., Tan Selçuk, K. ve Kaynak, S. (2019). “Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Akran İlişkileri ve Belirleyicileri”, Güncel Pediatri, 17/1, 17-33.
• Bağcı, B. (2015). Çocuk ve Yetişkin Prososyallik Ölçeklerinin Geçerlik Güvenirlik Çalışması ve Çocuk ile Anne-Baba Prososyal Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi.
• Balat Uyanık, G. ve Dağal Balaban, A. (2011). Okul Öncesi Dönemde Değerler Eğitimi Etkinlikleri, Kök, Ankara.
• Baltaş, A. ve Baltaş, Z. (2000). Stres ve Başaçıkma Yolları, 20. Baskı, Remzi, İstanbul.
• Basım, H. N. ve Çetin, F. (2011). “Yetişkinler için Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği'nin Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışması”, Türk Psikiyatri Dergisi, 22/2, 104-114.
• Bayındır, D., Güven, G., Sezer, T., Akşin Yavuz, E. ve Yılmaz, E. (2017). “The Relationship Between Maternal Acceptance-Rejection Levels and Preschoolers’ Social Competence and Emotion Regulation Skills”, Journal of Education and Learning, 6/2, 305-316.
• Boz, M., Uludağ, G. ve Tokuç, H. (2018). “Aile Katılımlı Sosyal Beceri Oyunlarının Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Sosyal Becerilerine Etkisi”, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38/1, 137-158.
• Brodeski, J. ve Hembrough, M. (2007). Improving Social Skill in Young Children. An Action Research Project. (Degree of Master). Saint Xavier Universty.
• Buhs, E., Ludd, G. W. ve Herald, S. L. (2006). “Peer Exclusion and Victimization: Processes Tat Mediate the Relation Between Peer Group Rejection and Children’s Classroom Engagement and Achievement?”, Journal of Educational Psychology, 98/1, 1-13.
• Bursal, M. (2019). SPSS ile Temel Veri Analizleri, Anı, Ankara.
• Buz, S. ve Genç, B. (2019). “Sosyal Hizmet Uzmanları için Psikolojik Dayanıklılığın Önemi”, Toplum ve Sosyal Hizmet, 30/2, 623-642.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı, Pegem A, Ankara.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2021). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Pegem Akademi, Ankara.
• Can, A. (2020). SPSS ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi, Pegem Akademi, Ankara.
• Cirhinlioğlu, F.G. (2015). Çocuk Gelişimi ve Ruh Sağlığı, Nobel, Ankara.
• Chaplin, T. M., Cole, P. M. ve Zahn Waxler, C. (2005). “Parental Socialization of Emotion Expression: Gender Differences and Relations to Child Adjustment”, Emotion, 5/1, 80-88.
• Conroy, M. A. ve Brown, W. H. (2004). “Early İdentification, Prevention, and Early İntervention with Young Children at Risk for Emotional or Behavioral Disorders: Issues, Trends, and a Call for Action”, Behavioral Disorders, 29, 224-236.
• Çetin, C. ve Anuk, Ö. (2020). “Covıd-19 Pandemi Sürecinde Yalnızlık ve Psikolojik Dayanıklılık: Bir Kamu Üniversitesi Öğrencileri Örneklemi”, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 2, 170-189.
• Çimen, N. ve Koçyiǧit, S. (2010). “A Study on the Achievement Level of Social Skills Objectives and Outcomes in the Preschool Curriculum for Six-Year-Olds”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2/2, 5612-5618.
• Çubukçu, Z. ve Gültekin M. (2000). “İlköğretimde Sosyal Becerilerin Gerçekleşme Düzeyi”, IX. Eğitim Bilimleri Kongresi, Erzurum 27-30 Eylül 2000.
• DeRosier, M. E. ve Lloyd, S. W. (2011). “The İmpact of Children’s Social Adjustment on Academic Outcomes”, Reading & Writing Quarterly: Overcoming Learning Dificulties, 27/1-2, 25-47.
• Diener, M. L. ve Kim, D. Y. (2004). “Maternal and Child Predictors of Preschool Children’s Social Competence”, Journal of Applied Developmental Psychology, 25/1, 3-24.
• Dinçer, Ç., Baş, T., Teke, N., Aydın, E., İpek, S. ve Göktaş, İ. (2019). “Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Kişiler Arası Problem Çözme ve Sosyal Becerileri ile Akran İlişkilerinin Değerlendirilmesi”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19/3, 882-900.
• DiPrete, T. A. ve Jennings, J. L. (2009). “Social Behavioral Skills and the Gender Gap in Early Educational Achievement”, Sociology of Education, 83/2,135-159.
• Doğan, T. (2015). “Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği’nin Türkçe Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, The Journal of Happiness & Well-Being, 3/1, 93-102.
• Dong Peng, Y., Li, J. L., Lun, R. ve Chao, Z. (2008). “Applications of Data Mining Methods in The Evaluation of Client Credibility”, Applications of Data Mining in E-Business and Finance, (Ed: C. Soares, Y. Peng, J. Meng, T. Washio ve Z. H. Zhou), IOS.
• Elibol Gültekin, S. (2008). 5 Yaş Çocuklarının Sosyal Becerilerinin Bazı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi.
• Fırat, B. (2020). Annelerin Duygu Düzenleme Güçlükleri ve Erişkin Bağlanma Stillerine Göre 48-72 Aylık Çocukların Duygu Düzenleme Becerilerinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Arel Üniversitesi.
• Fidan, S. (2019). “Okul Öncesi Eğitime Devam Eden 5 - 6 Yaş Grubu Çocukların ve Anne Babalarının Sosyal Beceri Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi.
• Fox, J., Leech, J. ve Roberts, E. (2014). Supporting emotional resilience within social workers: practice tool. Erişim: 16 Ocak 2019, https://www.rip.org.uk/resources/publications/practice-tools-and-guides/supportingemotional-resilience-within-social-workers-practice-tool-2014-
• Friborg, O., Hjemdal, O., Rosenvinge, J. H. ve Martinussen, M. (2003). “A New Rating Scale for Adult Resilience: What are the Central Protective Resources behind Healthy Adjustment?”, International Journal of Methods in Psychiatric Research, 12/2, 65-76.
• Gabriel, T. (2005). “Resilienz-Kritik und Perspektiven”, Zeitschrift für Pädagogik, 51/2, 207-217.
• George, D. ve Mallery, P. (2003). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, Allyn & Bacon, Boston.
• Gizir, Z. (2002). Anaokuluna Devam Eden Dört-Beş Yaş Çocuklarında Sosyal Davranışların Gelişimi ile Benlik Saygısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi.
• Göger, G. (2018). Ebeveynlerin Kişilik Özellikleri ile Çocuklarının Sosyal Beceri ve Problem Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
• Görgü, E. (2015). Okula Devam Eden 5-6 Yaş Grubu Çocukların Bağlanma Biçimleri ve Sosyal Davranışları ile Annelerinin Bağlanma Biçimi ve Kişilik Özellikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi.
• Grant, L. ve Kinman, G. (2014). “Emotional Resilience in the Helping Professions and How İt Can Be Enhanced”, Health and Social Care Education, 3/1, 23-34.
• Güngörmüş, K., Okanlı, A. ve Kocabeyoğlu, T. (2015). “Hemşirelik Öğrencilerinin Psikolojik Dayanıklılıkları ve Etkileyen Faktörler”, Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 6/1, 9-14.
• Günindi, Y. (2011). “Bağımsız Anaokullarına ve Anasınıflarına Devam Eden Çocukların Sosyal Becerilerinin Değerlendirilmesi”, Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 133-144.
• Günindi, N. (2008). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden Altı Yaş Çocuklarının Sosyal Uyum Becerileri ile Anne-Babalarının Empatik Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi.
• Haase, J. E. (2004). “The Adolescent Resilience Model as a Guide to Interventions”, Journal of Pediatric Oncology Nursing, 21, 289-299.
• Hanton, S., Evans, L. ve Neil, R. (2002). “Hardiness and the Competitive Trait Anxiety Repsonse”, Anxiety, Stress and Coping, 16/2, 167-184.
• Harrisson, M., Loiselle, C. G., Duquette, A. ve Semenic, S. E. (2002). “Hardiness, Work Support and Psychological Distress Among Nursing Assistants and Registered Nurses in Quebec”, Journal of Advanced Nursing, 38/6, 584-591.
• Huesmann, L. R., Moise Titus, J., Podolski, C. L. ve Eron, L. D. (2003). “Longitudinal Relations Between Children’s Exposure to T.V. Violent and Their Aggressive and Violent Behavior in Young Adulthood: 1977-1992”, Developmental Psychology, 39/2, 201-221.
• Hunter, A. J. (2001). “A Cross-cultural Comparison of Resilience in Adolescents”, Journal of Pediatric Nursing, 16, 172-179.
• Ilgın, T. İ. (2018). Okul Öncesi Çocukların Sosyal Beceri Düzeyleri ve Sosyal Değer Kazanımları ile Ebeveyn Sosyal Beceri Düzeyi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karabük Üniversitesi.
• Işık, Ş. (2016). “Türkiye’de Kendini Toparlama Gücü Konusunda Yapılmış Araştırmaların İncelenmesi”, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Merkezi Dergisi, 6/45, 65-76.
• Jamyang Tshering, K. (2004). Social Competence in Preschoolers: An Evaluation of the Psychometric Properties of the Preschool Social Skills Rating System (SSRS). (Unpublished Doctoral Dissertation). Pace University.
• Judkins, S. K. ve Rind, R. (2005). “Hardiness, Stress, and Job Satisfaction Among Home Care Nurses”, Home Health Care Management and Practice, 17/2, 113-118.
• Judkins, S. ve Furlow, L. (2003). “Creating A Hardy Work Environment: Can Organizational Policies Help”, Texas Journal Of Rural Health, 21/4, 11-17.
• Kamaraj, I. (2004). Sosyal Becerileri Derecelendirme Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması ve Beş Yaş Çocuklarının Atılganlık Sosyal Becerisini Kazanmalarında Eğitici Drama Programının Etkisi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi.
• Karatsoreos, I. N. ve McEwen, B. S. (2013). “Annual Research Review: The Neurobiology and Physiology of Resilience and Adaptation Across the Life Course”, Journal Child Psychol Psychiatry, 54, 337-347.
• Karoğlu, H. (2016). Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Gelişim Özellikleri ve Sosyal Beceri Düzeyleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi.
• Karoğlu, H. ve Ünüvar, P. (2017). “Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Gelişim Özellikleri ve Sosyal Beceri Düzeyleri”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 231-254.
• Kavi, E. ve Karakale, B. (2017). “Çalışan Psikolojisi Açısından Psikolojik Dayanıklılık”, Emek ve Toplum, 7/7, 55-77.
• Kılınç, N. (2016). 5-6 Yaş Çocuklarının Sosyal Beceri ve Problem Davranışları ile Oyun Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karabük Üniversitesi.
• Kındıroğlu, Z. ve Yaşar Ekici, F. (2019). “Ebeveynlerin Psikolojik İyi Oluş ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyleri ile Çocukların Sosyal Yetkinlik ve Davranışları Arasındaki İlişki”, Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9/1, 138-157.
• Kinman, G. ve Grant, L. (2011). “Exploring Stress Resilience in Trainee Social Workers: The Role of Emotional and Social Competencies”, British Journal of Social Work, 41/2, 261-275.
• Koç Yıldırım, P. (2014). Ergenlerde Psikolojik Dayanıklılık ile Benlik Kurgusu Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi.
• Köyceğiz, M. ve Özbey, S. (2019). “Okul Öncesi Dönem Çocuğu Olan Ebeveynlerin İletişim Becerileri ile Çocuklarının Sosyal Becerileri ve Problem Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39/3, 1707-1734.
• Kurtulan, B. (2015). Erken Çocukluk Döneminde (4-7 Yaş) Bilişsel Beceriler ile Sosyal Beceriler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi.
• Liman, B. (2020). “60-72 Aylık Çocukların Sosyal Yetkinlik ve Davranış Durumlarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi”, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 1/37, 8-19.
• Luthar, S. S., Cichetti, D. ve Becker, B. (2000). “The Construct of Resilience: A Critical Evaluation and Guidelines for Future Work”, Child Development, 71, 543-562.
• Maddi, S. R., Harvey, R. H., Khoshaba, D. M., Lu, J. L., Persico, M. ve Brow, M. (2006). “The Personality Construct of Hardiness, III: Relationships with Repression, İnnovativeness, Authoritarianism, and Performance”, Journal of Personality, 74/2, 575-598.
• Masten, A. S. (2001). “Ordinary Magic: Resilience Processes in Development”, American Psychologist, 56, 227-238.
• Masten, A. S., Best, K. M. ve Garmezy, N. (1990). “Resilience and Development: Contributions from the Study of Children Who Overcome Adversity”, Development and Psychopathology, 2, 425-444.
• Masten, A. S., Reed, M. G. (2002). “Resilience in Development”, The Handbook of Positive Psychology, (Ed: C. R. Snyder ve S. J. Lopez), Oxford University Press, New York.
• Mavi Dervişoğlu, C. (2007). Okul Öncesi Kurumlarına Devam Eden 6 Yaş Çocuklarının, Sosyal Becerilerini ve Problem Davranışlarını Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi.
• McEwen, K. (2011). Building Resilience at Work, Australian Academic Press, Australia.
• Mercurio, C. M. (2003). “Guiding Boys in the Early Years to Lead Healthy Emotional Lives”, Early Childhood Education Journal, 30/4, 255-258.
• Mertler, C. A. ve Vannatta, R. A. (2005). Advanced and Multivariate Statistical Methods: Practical Application and İnterpretation, Pyrczak Publishing, California.
• Metin, İ. (2010). The Effects of Dispositional Anger, Effortful Control and Maternal Responsiveness on Turkish Preschoolers’ Emotion Regulation. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Koç Üniversitesi.
• Mize, J. ve Abell, E. (2006). Teaching Social Skills to Kids Who Don’t Have Them. http://www.behavioradvisor.com/ Socialskills.html
• Nisbet, R., Elder, J. ve Miner, G. (2009). Handbook of Statistical Analysis and Data Mining Applications, Elsevier Publishing Company, Amsterdam.
• Nissen, H. ve Hawkins, J. C. (2010). “Promoting Emotional Competence in the Preschool Classroom”, Chilhood Education, 86/4, 255-259.
• O’Brennan, L. M., Bradshaw, C. P. ve Sawyer, A. L. (2009). “Examining Developmental Diferences in the Social-Emotional Problems Among Frequent Bullies, Victims, and Bullyvictims”, Psychology in the Schools, 46/2, 100-115.
• Ömeroğlu, E., Büyüköztürk, Ş., Aydoğan, Y., Çakan, M., Kılıç Çakmak, E., Özyürek, A., … Karayol, S. (2014). “Okul Öncesi Sosyal Beceri Değerlendirme Ölçeği Öğretmen Formunun Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Analizleri”, Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3/8, 37-46.
• Öner, C. ve Baysan Arabacı, L. (2021). “Ebeveyninde Kronik Ruhsal veya Fiziksel Hastalığı Olan Ergenlerde Psikolojik Dayanıklılık ve Benlik Saygısı”, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 6/3, 101-107.
• Özabacı, N. (2006). “Çocukların Sosyal Becerileri ile Ebeveynlerin Sosyal Becerileri Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16/1, 163-179.
• Öztürker, B. (2014). 6 Yaş Çocuklarının Olumlu Sosyal Davranışları ile Anne ve Öğretmen Özgeciliği Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi.
• Özyürek, A. (2015). “Okul öncesi çocukların sosyal beceri düzeyleri ile anne tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi”, Milli Eğitim Dergisi, 45/206, 106-120.
• Özyürek, A. ve Erdoğmuş Mermer, M. (2021). “Okul Öncesi Çocukların Duygusal Zekâ ve Sosyal Becerileriyle Annelerinin Sosyal Becerileri Arasındaki İlişki”, Milli Eğitim Dergisi, 50/231, 27-39.
• Özyürek, A., Begde, Z. ve Yavuz, N. F. (2014). “Okul Öncesi Çocukların Sosyal Becerileri ile Yakın Çevresindeki Yetişkin Etkileşimleri Arasındaki İlişki”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16/2, 111-129.
• Park, S. Y. ve Cheah, C. S. L. (2005). “Korean Mothers’ Proactive Socialization Beliefs Regarding Preschoolers’ Social Skills”, International Journal of Behavioral Development, 29/1, 24-34.
• Pazarbaşı, H. ve Esin Cantez, K. (2019). “Anaokuluna Devam Eden 66 Ayını Doldurmuş Çocukların Öz Düzenleme Becerileri ile Akran İlişkileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 5, 267-283.
• Pehlivan, G. (2006). CHAID Analizi Ve Bir Uygulama. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Pekdoğan, S. (2011). Okul Öncesi Eğitim Kurumuna Devam Eden Beş-Altı Yaş Çocuklardaki Sosyal Becerilerin Bazı Özellikler Açısından İncelenmesi (Elazığ İli Örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi.
• Pekdoğan, S. (2016). “5-6 Yaş Çocukların Sosyal Becerilerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16/4, 1946-1965.
• Phillipsen, L. C., Bridges, K. S., McLemore, G. ve Saponaro, L. A. (1999). “Perceptions of Social Behavior and Peer Acceptance in Kindergarten”, Journal of Research in Childhood Education, 14/1, 68-77.
• Saitoğlu, R. (2020). Okul Öncesi Çocukların Sosyal Becerileri ile Problem Davranışlar ve Akran İlişkilerinin Sosyo-Demografik Değişkenlere Göre İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çağ Üniversitesi.
• Saka, A. (2017). Farklı Aile Yapısına Sahip Ergenlerin Öz-Yeterlilik ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeylerinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karabük Üniversitesi.
• Sarı, E. (2007). Anasınıfına Devam Eden 5-6 Yaş Grubu Çocukların, Annelerinin Çocuk Yetiştirme Tutumlarının Çocuğun Sosyal Uyum ve Becerilerine Etkisinin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi.
• Sarıkaya, A. (2015). 14-18 Yaş Arası Ergenlerin Benlik Saygısı ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyleri Arasındaki İlişki. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Bilim Üniversitesi.
• Seçer, Z. (2017). “Sosyal Olarak Yetkin Okul Öncesi Çocukların Duygu Düzenlemeleri ile Annelerinin Duygu Sosyalleştirme Davranışları Arasındaki İlişkiler”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 25/4, 1435-1452.
• Seçer, Z. ve Karabulut, N. (2016). “Anne-Babaların Duygusal Sosyalleştirme Davranışları ile Okul Öncesi Çocukların Sosyal Becerilerinin Analizi”, Eğitim ve Bilim, 41/185, 147-165.
• Stipek, F. D. R., Daniels, D. ve Milburn, S. (1995). “Effects of Different Instructional Approaches on Young Children's Achievement and Motivation”, Child Development, 66/1, 209-223.
• Swindells, D. ve Stagnitti, K. (2006). “Pretend Play and Parents’view of Social Competence: The Construct Validity of the Child-Initiated Pretend Play Assessment”, Australian Occupational Terapy Journal, 53 314-324.
• Şahan Aktan, B. ve Önder, A. (2018). “Okul Öncesi Dönemde Psikolojik Dayanıklılık”, Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 4/2, 20-30.
• Tagay, Ö., Baydan, Y. ve Voltan Acar, N. (2010). “Sosyal Beceri Programının (BLOCKS) İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Sosyal Beceri Düzeyleri Üzerindeki Etkisi”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2/3, 19-28.
• Tenenbaum, H. R., Visscher P., Pons F. ve Harris P. L. (2004). “Emotional Understanding in Quechua Children from an Agro-Pastoralist Village”, International Journal of Behavioral Development, 28/5, 471-478.
• Topçu, F. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik Dayanıklılık Düzeylerinde Beş Faktör Kişilik Özelliklerinin Yordayıcı Etkisinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi.
• Tusaie, K. ve Dyer, J. (2004). “Resilience: A Historical Review of the Construct”, Holistic Nursing Practice, 18, 3-8.
• Türkoğlu, D. (2013). Okul Öncesi Çocuğu Olan Babaların, Babalık Rollerini Algılamaları ile Eşlerinden Gördükleri Desteğin Çocuklarının Sosyal Beceri Düzeylerine Etkisinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi.
• Ulgen, E. K. (2017). Makine Öğrenimi Bölüm-5 (Karar Ağaçları). https://medium.com/@k.ulgen90/makine-%C3%B6%C4%9Frenimi-b%C3%B6l%C3%BCm-5-karar-a%C4%9Fa%C3%A7lar%C4%B1-c90bd7593010
• Uysal, A. ve Kaya Balkan, İ. (2015). “Sosyal Beceri Eğitimi Alan ve Almayan Okul Öncesi Çocukların, Sosyal Beceri ve Benlik Kavramı Düzeyleri Açısından Karşılaştırılması”, Psikoloji Çalışmaları, 35/1, 27-56.
• Ülker Tümlü, G. ve Recepoğlu, E. (2013). “Üniversite Akademik Personelinin Psikolojik Dayanıklılık ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişki”, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3, 205-213.
• Yaşar Ekici, F. (2013). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarındaki Aile Katılım Çalışmalarına Davranışlar Açısından Karşılaştırılması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi.
• Yaşar Ekici, F. (2015). “Okul Öncesi Eğitime Devam Eden Çocukların Sosyal Becerileri ile Aile Özellikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, The Black Sea Journal of Social Sciences, 7/1, 223-259.
• Yıldırım Doğru, S., Kayılı, G., Alabay, E., Kuşçu, Ö. ve Sarıkaya, A. (2013). “Ailesinde Engelli Birey Bulunan Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Sosyal Becerileri ve Problem Davranışlarının İncelenmesi”, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14/2, 219-236.
• Yıldız, A. (2012). “Saldırganlık ve Aile”, Ana-Baba Okulu, (Ed: H. Yavuzer), Remzi, İstanbul.
• Yıldız, A. ve Kahraman, S. (2021). “Ortaokul Öğrencilerinde Psikolojik Dayanıklılık, Sosyal Duygusal Öğrenme Becerileri ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişki”, Okul Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 4/2, 23-60.
• Yiğitbaş, Ç., Ağçay, B. Ç., Erdoğan, Y., Taş, Z., Hanbay Özdemir, D., Gökçe, T. G. ve Çöpoğlu Eren, Ü. (2018). “Hemşirelik Öğrencilerinde Psikolojik Dayanıklılık”, Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 5/3, 220-225.