EVALUATION OF “RESILIENCE” CONCEPT REGARDING ITS TURKISH USAGES IN SOCIAL SCIENCES

Yıl 2018, Sayı: 30, 41 - 51, 15.01.2018

Dilek Yılmaz Börekçi , Merve Gerçek

Öz

Resilience means survival and sustainability against complex, unpredictable and challenging events. Due to the current turbulent
business environment, resilience concept is studied throughout the world and Turkey with an increasing interest.
Despite the rising importance of the resilience concept, it has not been possible to reach an agreed Turkish translation since
the concept is multi-disciplinary in nature and is related with similar terms. Although in its origination resilience concept had
a survival emphasis, later the concept evolved to include sustainability dimension with a strategic perspective. In this study,
we analyzed and evaluated Turkish usages of resilience concept in social sciences. We reached the conclusion that especially
survival emphasis of the resilience concept was reflected in its Turkish usages. Thus, this study emphasizes the need to search
for Turkish usage alternatives with a potential to contain both survival and sustainability dimensions in the current understanding
of the resilience concept.

Anahtar Kelimeler

Resilience, Turkish Usage, Psychological Resilience

“RESILIENCE” KAVRAMININ SOSYAL BİLİMLERDE TÜRKÇE KULLANIMLARI BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

“Resilience” kompleks, beklenmedik ve zorlayıcı olaylar karşısında sağ kalım ve sürdürülebilirlik anlamına gelmektedir. Günümüzün
çalkantılı iş ortamı nedeniyle “resilience” kavramı dünyada ve Türkiye’de giderek artan ilgiyle çalışılmaktadır. Kavramın
artan önemine rağmen çok farklı disiplinlerde kullanımı ve benzer bir takım kavramlarla ilişkisi nedeniyle ortak bir Türkçe
karşılığa ulaşılamamıştır. Kavram, İngilizce olarak ilk kullanım döneminde sağ kalım odaklıyken sonraki dönemlerde stratejik
bakışla sürdürülebilirlik boyutunu da içermeye başlamıştır. Bu çalışmada “resilience” kavramının sosyal bilimlerde çeşitli çalışmalarda
kullanılan Türkçe karşılıkları incelenip değerlendirildiğinde özellikle ilk dönem sağ kalım vurgusunun karşılık bulduğu
görülmüştür. Sonuç olarak da kavramın güncel kullanımındaki sağ kalım ve sürdürülebilirlik boyutlarının her ikisini de içerme
potansiyeli olan alternatif Türkçe karşılıklar arayışının gerekliliği vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Resilience, Türkçe Karşılık, Psikolojik Dayanıklılık

Kaynakça

• Arık, B. (2015). “Selülozik kumaşların buruşmazlık işlemlerinde son gelişmeler”. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 21(7), 296-305.
• Arslan, G. (2015). “Ergenlerde psikolojik sağlamlık: Bireysel koruyucu faktörlerin rolü”. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(44), 73-82.
• Bodin, P., ve Wiman, B. (2004). “Resilience and other stability concepts in ecology: Notes on their origin, validity, and usefulness”. ESS bulletin, 2(2), 33-43.
• Carpenter, S., Walker, B., Anderies, J. M., ve Abel, N. (2001). “From metaphor to measurement: resilience of what to what?”. Ecosystems, 4(8), 765-781.
• Chakravarthy, B. S. (1982). “Adaptation: A promising metaphor for strategic management”. Academy of management review, 7(1), 35-44.
• Christopher, M. ve Peck, H. (2004). “Building the resilient supply chain”, International Journal of Logistics Management, 15(2), 1-13.
• Christopher, M. ve Rutherford, C. (2004). “Creating the supply chain resilience through agile six sigma”, Critical Eye, Jun-Aug, 24-28.
• Çevik, G. B., Doğan, İ., ve Yıldız, M. A. (2016). “Pedagojik Formasyon Eğitimi Alan Öğrencilerin Yılmazlık ve Tükenmişliklerinin İncelenmesi”. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3).
• Dutton, J. E., ve Jackson, S. E. (1987). “Categorizing strategic issues: Links to organizational action”. Academy of management review, 12(1), 76-90.
• Fiksel, J. (2006). “Sustainability and resilience: toward a systems approach”. Sustainability: Science, Practice, ve Policy, 2(2).
• Ghemawat, P., ve Del Sol, P. (1998). “Commitment versus flexibility?”. California Management Review, 40(4), 26-42.
• Gizir, C. A. (2016). “Psikolojik Sağlamlık, risk faktörleri ve koruyucu faktörler üzerine bir derleme çalışması”. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28).
• Hamel, G., ve Valikangas, L. (2003). “The quest for resilience”. Harvard Business Review, 81(9), 52-65.
• Hasanoğlu, A. (2013). “Removal of phenol from wastewaters using membrane contactors: Comparative experimental analysis of emulsion pertraction”. Desalination, 309, 171-180.
• Holling, C. S. (1973). “Resilience and stability of ecological systems”. Annual Review of Ecology and Systematics, 4(1), 1–23.
• Hollnagel, E., Woods, D. D., ve Leveson, N. (2007). Resilience engineering: Concepts and precepts. Ashgate Publishing, Ltd..
• Işık, Ş. (2016). “Türkiye’de Kendini Toparlama Gücü Konusunda Yapılmış Araştırmaların İncelenmesi”. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 6(45).
• İşcan, G. Ç., ve Malkoç, A. (2017). “Özel Gereksinimli Çocuğa Sahip Ailelerin Umut Düzeylerinin Başa Çıkma Yeterliği ve Yılmazlık Açısından İncelenmesi.” Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1).
• Kaba, İ., ve Keklik, İ. (2016). “Öğrencilerin Üniversiteye Uyumlarında Psikolojik Dayanıklılık ve Psikolojik Belirtiler”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(2).
• Karacaoğlu, K., ve İnce, A. G. F. (2013). “Pozitif Örgütsel Davranışın Örgütsel Sinizm Üzerindeki Etkileri: Kayseri İlindeki İmaalt Sanayi İşletmelerinde Bir Uygulama”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1).
• Karasar, N. (2008). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım Tic. Ltd. Şti: Ankara.
• Kavcar, C. (2007). “Türkçenin Güncel Sorunları”, www.turkedebiyati.org/turk_dili/
• Kayalar, K.. (1994) “Geleneksel Türk Sinemasını Sürdürerek Aşma Eylemi”, Şerif Gören, Yönetmenler Çerçevesinde Türk Sineması, Ankara, Ayyıldız Yayınları, 187-201.
• Kırbaşlar, M. ve Yılmaz Börekçi, D. (2015) “İnsan Kaynakları Yönetimi Aracılığıyla İlişkisel ve Operasyonel Rezilyans Kapasitesi Oluşturma”, 23. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Muğla, Mayıs
• Klein, R. J., Nicholls, R. J., ve Thomalla, F. (2003). “Resilience to natural hazards: How useful is this concept?” Global Environmental Change Part B: Environmental Hazards, 5(1), 35-45.
• Kurtoğlu, G., ve Doğan, S. (2017). “Bilişsel Davranışçı Yaklaşıma Dayalı Psiko-Eğitim Programının Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Duygusal Yılmazlık Düzeylerine Etkisi”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(60).
• Lengnick-Hall, C. A., ve Beck, T. E. (2009). Resilience capacity and strategic agility: Prerequisites for thriving in a dynamic environment. UTSA, College of Business.
• Lengnick-Hall, C. A., Beck, T. E., ve Lengnick-Hall, M. L. (2011). “Developing a capacity for organizational resilience through strategic human resource management”. Human Resource Management Review, 21(3), 243-255.
• Madge, J. (1965). The Tools of Science an Analytical Description of Social Science Tech-niques. Anchor Books Doubleday and Company.
• McCann, J. E. (2004). “Building Agility and Resiliency During Turbulent Change”. Teleconference sponsored by Human Resource Planning Society.
• Merriam, S. B. (1998). Qualitative Research and Case Study Applications in Education. Revised and Expanded from" Case Study Research in Education.". Jossey-Bass Publishers, 350 Sansome St, San Francisco, CA 94104.
• Öz, P. D. F., ve Yılmaz, U. H. E. B. (2009). “Ruh sağlığının korunmasında önemli bir kavram: Psikolojik sağlamlık”. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 16(3), 082-089.
• Özkan, Ü. A., ve Yılmaz Börekçi, D. (2015). “Relative Deprivation and Resilience in Supply Networks”. Istanbul University Journal of the School of Business, 44(2), 013-026.
• Paton, D., ve Johnston, P. (2001). “Disasters and communities: Vulnerability, resilience and preparedness”. Disaster Prevention and Management, 10(4), 270–277
• Pearson, C. M., ve Clair, J. A. (1998). “Reframing crisis management”. Academy of management review, 23(1), 59-76.
• Pettit, T.J., Fiksel, J. ve Croxton, K. L. (2010). “Ensuring supply chain resilience: Development of a conceptual framework”, Journal of Business Logistics, 31(1), 1-21.
• Ponomarov, S.Y. ve Holcomb, M. (2009). “Understanding the concept of supply chain resilience”, The International Journal of Logistics Management, 20(1), 124-143
• Sutcliffe, K.M. ve Vogus, T. (2009). “Organizing for resilience”, In K.S. Cameron, J.E. Dutton and R.E. Quinn (Eds.), Positive Organizational Scholarship, 94-110.
• Süral-Özer, P., Eriş, E. D., ve Timurcanday-Özmen, Ö. N. (2013). “Kuşakların farklılaşan iş değerlerine ilişkin emik bir araştırma”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 38, 123-142.
• Şentürk, C. (2016). “Takvim Yaşı Olarak İlkokul Birinci Sınıf Eğitimine Erken Başlayan Çocuklarda Karşılaşılan Güçlüklere İlişkin Öğretmen Görüşleri”. Journal Of European Education, 6(3).
• Tang, C. ve Tomlin, B. (2008). “The power of flexibility for mitigating supply chain risks”, International Journal of Production Economics, 116(1)) , 12–27.
• Timmerman, P. (1981). “Vulnerability resilience and collapse of society”. A Review of Models and Possible Climatic Applications. Toronto, Canada. Institute for Environmental Studies, University of Toronto.
• Üstünova, K. (2016). “Geleneklerin dilini yorumlamak üzerine: Helesa”, Milli Folklör, 28(111) , 180–192.
• Walker, B., Holling, C. S., Carpenter, S., ve Kinzig, A. (2004). “Resilience, adaptability and transformability in social–ecological systems”. Ecology and society, 9(2).
• Weber, R. P. (1990). Basic content analysis (No. 49). Sage.
• Yıldırım, G. (2016). “Okul Öncesi Öğretmenlerinin Meslekten Tükenmişlik Ve Psikolojik Yılmazlık Düzeyi İlişkisi”. Electronic Turkish Studies, 11(14).
• Yılmaz Börekçi, D. (2014) “Feminen ve Maskülen Dağıtık Liderlik Dağıtık Liderlik Aracılığıyla Örgütsel Rezilyans”, 2. Örgütsel Davranış Kongresi, Kayseri, Kasım
• Yilmaz Borekci, D. ve Yurt, İ. (2014) “İnsan Kaynakları Yönetimi Aracılığıyla Bireysel ve Kurumsal Rezilyans”, 22. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Konya, Mayıs
• Yilmaz Borekci, D., Iseri Say, A. ve Rofcanin, Y. (2014) “Measuring Supplier Resilience in Supply Networks”, Journal of Change Management, DOI: 10.1080/14697017.2014.889737
• Yilmaz Borekci, D., Iseri Say, A., Kabasakal, H. ve Rofcanin, Y. (2014) “The Quality of Relationships with Alternative Suppliers: The Role of Supplier Resilience and Perceived Benefits in Supply Networks”, Journal of Management and Organization, 20 (6), 808-831, DOI: 10.1017/jmo.2014.51
• Yilmaz Borekci, D., Rofcanin, Y. ve Gürbüz, H. (2014) “Organizational resilience and relational dynamics in triadic networks: A multiple case analyses”, International Journal of Production Research, DOI: 10.1080/00207543.2014.903346