İTFAİYECİLERİN HİZMET ÖNCESİ VE HİZMET İÇİ EĞİTİM SÜRECİNİN DEĞERLENDİRİLMESİNE YÖNELİK NİTEL BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2024, Sayı: 60, 205 - 228, 17.01.2024

Mustafa Doğan , Rüveyda Kızılboğa Özaslan

https://doi.org/10.30794/pausbed.1369712

Öz

Belediye ve büyükşehir belediyesi itfaiye teşkilatlarında hizmetlerin daha etkin ve verimli yürütülebilmesi için itfaiyecilerin
hizmet öncesi ve hizmet içi mesleki eğitim süreçlerinin incelenmesi, aksayan ve geliştirilmesi gereken alanların belirlenmesi
amaçlanmaktadır. Bu araştırma nitel araştırma desenlerinden durum analizine göre tasarlanmıştır. Verilerin toplanmasında
görüşme tekniği kullanılmıştır. 6 farklı büyükşehir itfaiye teşkilatından 6 yönetici ve 6 itfaiyeciden elde edilen veriler içerik
analizi tekniğine göre incelenmiştir. Verilerin analizinde MAXQDA 22 paket programından yararlanılmıştır.
Eğitmenlerin liyakate göre istihdamı, araç-gereç ve uygulama alanlarının varlığı, itfaiye teşkilatı ile yapılan işbirliği ve staj
eğitimlerinin hizmet öncesi eğitimin niteliğini olumlu yönde etkilediği görülmektedir. Yetersiz olan mevzuatın ve standartların
iyileştirilmesiyle birlikte nitelikli eğitmenlerin istihdam edildiği, güncel ve bilimsel eğitim materyallerinin sunulduğu ve araçgereç-ekipman yönünden tam donanımlı eğitim merkezlerin varlığı da hizmet içi eğitimini olumlu yönde etkilemektedir. Aday
ve itfaiyeci personeline yönelik yetiştirme eğitimleri, teknik ve idari personelin eğitimleri, üst görev kadrolara hazırlama ve
yönetici eğitimleri ile ulusal veya uluslararası değişim programlarının da; personelin mesleğe hızla uyum sağlaması, iş disiplinin
gelişmesi ve kurum içi iletişiminin artması bağlamında pozitif etkileri bulunmaktadır. Bu çalışma ile, itfaiyeci eğitiminde
mevcut durumun ve zayıf yönlerin ortaya çıkartılarak geliştirilmesi gereken hususlarda sunulan önerilerle, belediye itfaiye
teşkilatlarında itfaiyeci eğitimi alanına katkı sunacağı değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

İtfaiye teşkilatı, Hizmet öncesi eğitim, Hizmet içi eğitim

Etik Beyan

Bu araştırmada kullanılmak üzere oluşturulan görüşme formu Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Etik Kurulu’na sunulmuştur. Yapılan başvuru Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Etik Kurulu’nun 2022-15 sayı ve 24/03/2022 tarihli toplantısında görüşülmüş ve kabul edilmiştir.

A QUALITATIVE RESEARCH ON THE EVALUATION OF THE PRE-SERVICE AND IN-SERVICE TRAINING PROCESS OF FIREFIGHTERS

Öz

It is aimed to examine the pre-service and in-service vocational training processes of firefighters in order to carry out services more effectively and efficiently in municipal and metropolitan municipality fire brigade organisations, and to determine the areas that fail and need to be improved. This research was designed according to case analysis from qualitative research designs. Interview technique was used to collect the data. The data obtained from 6 managers and 6 firefighters from 6 different metropolitan fire departments were analysed according to the content analysis technique. MAXQDA 22 package programme was used to analyse the data.
From the findings obtained in the study; the employment of instructors according to merit, the presence of tools, equipment and practice areas, co-operation with the fire brigade and internship training positively affect the quality of pre-service training. In addition to the need to improve inadequate legislation and standards, the existence of training centres where qualified trainers are employed, designed and operated according to international standards, where up-to-date and scientific training materials are provided and fully equipped in terms of tools, equipment and equipment also positively affects in-service training. Training programmes for candidate and firefighter personnel, training of technical and administrative personnel, preparation for higher positions, executive training and national or international exchange programmes also have positive effects in terms of rapid adaptation of personnel to the profession, development of work discipline and increase in internal communication. It is considered that this study will contribute to the field of firefighter training in municipal fire brigades by revealing the current situation and weaknesses in firefighter training and making suggestions on the issues that need to be improved.

Anahtar Kelimeler

Fire brigades, Pre-service training, In-service training

Kaynakça

• Afonso, A., Ramírez, J. J., & Díaz-Puente, J. M. (2012). "University-Industry Cooperation in the Education Domain to Foster Competitiveness and Employment". Procedia - Social and Behavioral Sciences, 46(2012), 3947–3953.
• Alagöz, İ. (2021). "Hizmet İçi Eğitimler ve Çalışanların İş Motivasyonu: İBB İtfaiye Teşkilatı Örnek Olayı". Yüksek Lisans Tezi, İbn Haldun Üniversitesi, Lisans Üstü Eğitim Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, İstanbul.
• Ay, R. (2016). "İstanbul itfaiyesi, İtfaiyenin Sorunları ve Çözüm Önerileri". Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mahalli İdareler ve Yerinden Yönetim Bilimdalı, İstanbul.
• Can, K., Coşkun, G., & Soyhan, H. S. (2017). "Yangin Eği̇ti̇m Merkezi̇ Planlamasinda Di̇kkat Edi̇lmesi̇ Gereken Hususlar". Uluslararsı Yakıtlar, Yanma ve Yangın Dergisi, 5(10), 13-18.
• Cemaloğlu, N., Kukul, V., Üstündağ, M. T., Güneş, E., & Arslangiray, A. S. (2018). "Eğiticilerin Hizmet İçi Eğitim İhtiyaçlarının Belirlenmesi: Bilecik İli Örneği". Turkish Studies Educational Sciences, 13(11), 399-420.
• Dağhan, A. (2021). "İtfaiye Teşkilatında Çalışan Personelin Eğitim Alma Durumları İle İş Performansları Arasındaki Farklılığın İncelenmesi: İBB Örneği". Yüksek Lisans Tezi, İbni Haldun Üniversitesi, Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Deniz, M. (2020). "Hizmet İçi Eğitim Faaliyetleri İle Çalışan İş Doyumu ve Performansı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Özel Hastane Örneği". Yüsek Lisans Tezi, İstanbul Medipol Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı, İstanbul.
• Doğan, M., Aktay, H., Karatutlu, C., Kuloğlu, M., Taylan, S., Torpuş, K., & Can, Ş. (2018). "Sivil Savunma ve İtfaiyecilik Programı Çalışma Komisyonu Raporu-I". https://www.ayayder.org/Sivil-Savunma-İtfaiye-Rapor-1.pdf (10/0/2023).
• Ersel, K. (2019). "Belediye Çalışanlarının Hizmet İçi Eğitimlere İlişkin Tutumları: Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi ve TESKi Örneği". Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Tekirdağ.
• Gökkaya, E., & Kaya, A. (2021). "Türkiye’de İtfaiyecilik Eğitimi İle Hava Kurtarma ve Yangınla Mücadele Biriminin Yapısal Değerlendirilmesi". Hastane Öncesi Dergisi, 6(Nisan), 143-158.
• Guyer, J. P., Asce, F., & Aei, F. (2010). "Introduction to Architectural Design : Fire Station". https://www.cedengineering.com/userfiles/An Introduction to Architectural Design - Fire Stations R1.pdf (08/06/2023).
• Kaya, E. (2014). "Sivil Savunma ve İtfaiyecilik Programı Öğrenci̇lerinin Eğitimleri Hakkındaki Görüşleri İle Mezuniyet Sonrasında Afetlerde Çalışma İsteklilikleri" Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Afetlerde Sağlık Yönetimi, Ankara.
• Kayadibi, F. (2001). "Eğitim Kalitesine Etki Eden Faktörler ve Kaliteli Eğitimin Üretime Katkısı". Journal of Istanbul University Faculty of Thecnology, 0(3), 71-94.
• Kılıç, A. (2017). "Türki̇ye’de İtfai̇ye ve İtfai̇yeci̇li̇k". Yangın ve Güvenlik Dergisi, 24(188), 8-10.
• MEB. (2022). "Yaygın Eğitim Kurs Programları". Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü. https://e-yaygin.meb.gov.tr/pagePrograms.aspx (08/06/2023).
• Negiz, N. (2007). "Belediye Personelinin Hizmet İçi Eğitim Sorunu: Bir Araştırma ve Model Önerisi". Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(3), 193-214.
• Öztürk, M., & Sancak, S. (2007). "Hizmet İçi Eğitim Uygulamalarının Çalışma Hayatına Etkileri". Journal of Yasar University, 2(7), 761-794.
• Pektaş, E. K. (2017). "Belediye Yönetimlerinde İtfaiye Hizmetleri ve İtfaiye Hizmetlerinde Yeniden Yapılanma". Içinde R. Aydın & Y. Unvanlı (Ed.), Mediterranean International Congress on Social Sciences (MECAS) (Sayı 3, ss. 167-180). Dobra Knjıga d.o.o. Sarajeva.
• Reman, N. (2012). "Türkiye’de Mesleki ve Teknik Eğitimin Problemleri ve Gelişme Stratejileri Yönünden Yeni Bir Mesleki Teknik Eğitim Politikası İhtiyacı". İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 31(1-4), 119-133.
• Şahin, İ., & Fındık, T. (2008). "Türkiye’de Mesleki ve Teknik Eğitim: Mevcut Durum, Sorunlar ve Çözüm Önerileri". Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(3), 65-86.
• Şencan, H. (2008). “Türkiye’de Mesleki ve Teknik Eğitim Sorunlar ve Öneriler”, MÜSİAD Araştırma ve Yayın Komisyonu Raporu, No:55, https://www.musiad.org.tr/uploads/yayinlar/arastirma-raporlari/pdf/mesleki_teknik_egitim_raporu.pdf (08/06/2023).
• Taşkın, H. (2012). "Afet ve Acil Durumlarda İtfaiyenin Rolü ve Yeri". Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Telli, S. G., & Altun, D. (2021). "Coronavirus ( Covid-19 ) Pandemisi Döneminde Çevrimiçi Öğrenme". Üniversite Araştırmaları Dergis, 4(2), 90-107.
• TSE. (2021). "Standart Arama". https://intweb.tse.org.tr/Standard/Standard/StandardAra.aspx (08/06/2023).
• Uğur, A., & Kutlu, Ö. (2010). "Hizmet İçi Eğitimde Verimliliğin Ölçülmesi". Verimlilik Dergisi, 1, 95-107.
• Yentürk, N., Ünlü, A., Tarı, E., & İlki, A. (2002). "Türk İtfaiye Teşkilatının Yeniden Yapılandırılması İçin Bir Model Önerisi" (1. baskı). İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Yayınları.
• Yılmaz, G. K. (2014). "Durum Çalışması". Içinde M. Metin (Ed.), Kuramdan Uygulamaya: Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri (1. baskı, ss. 262-285). Ankara: PAGEM Akademi.