Covid 19 Küresel Salgınının BIST 100 Endeksi Üzerindeki Etkileri

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 63 - 77, 26.06.2021

İlyas İlker İşler , Aytekin Güven

https://doi.org/10.30586/pek.946719

Cited By: 10

Öz

Bu çalışmanın amacı Covid 19 salgınının BIST 100 endeksi üzerindeki etkilerini 31 Mart 2020-9 Haziran 2021 dönemi için incelemektir. Diğer çalışmalardan farklı olarak bu çalışma, iki değişkenli eş-bütünleşme analizlerinin aksine BIST 100 endeksi üzerinde etkili olabilecek gecelik repo faizi, dolar ve altın gibi finansal değişkenlere de yer vermektedir. Covid 19 salgınını temsilen günlük vefat sayısı ve günlük hasta sayısı kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre günlük hasta sayısının BIST 100 endeksi üzerinde anlamlı negatif etkisi vardır. Öte yandan günlük vefat sayısının BIST 100 endeksi üzerinde anlamlı bir etkisine rastlanamamıştır. Bu sonuçların yanı sıra dolar kurunun BIST 100 endeksi üzerinde anlamlı negatif etkisi vardır. Ancak gecelik repo faizi ve altının BIST 100 endeksi üzerindeki etkisi beklenilenin aksine pozitiftir.

Anahtar Kelimeler

Covid 19, Pandemi, BIST 100 Endeksi

Teşekkür

Makalemizin değerlendirilme sürecinde emeği geçecek olan tüm hocalarımıza ve Politik Ekonomik Kuram ailesine teşekkür ederiz.

The Effects of Covid 19 Global Epidemic on BIST 100 Index

Öz

The aim of this study is to examine the effects of the Covid 19 epidemic on the BIST 100 index for the period 31 March 2020 and 9 June 2021. Unlike other studies conducted for Turkey, this study uses regression analysis with financial variables such as interest rate, dollar and gold, which may have an effect on the BIST 100 index, unlike cointegration analysis with two variables. The daily number of deaths and the number of patients are used to represent the Covid 19 epidemic. According to the findings obtained from the study, the number of daily patients has a significant negative effect on the BIST 100 index, while the number of deaths has no significant effect on the BIST 100 index. In addition to these results, the dollar exchange rate has a significant negative effect on the BIST 100 index. However, the effects of interest rate and gold on the BIST 100 index are positive, contrary to expectations.

Anahtar Kelimeler

COVID 19, Pandemia, BIST 100 Endeksi

Kaynakça

• Akıncı, M., Eroğlu, S. ve Akıncı, G. Y. (2020). Finansal Piyasaların Kara Mart’ı: Covid-19 Pandemisinin Borsa İstanbul Üzerindeki Etkilerinin Lineer Olmayan ARDL Analizi Yardımıyla İncelenmesi. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Ek Sa-yı, 215-243.
• Alper, D. & Kara, E. (2017). Borsa İstanbul’da Hisse Senedi Getirilerini Etkileyen Makroeko-nomik Faktörler: BIST Sınai Endeksi Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel İkti-sadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 22(3), 713-730.
• Barro, R. J., Ursua, J. F. & Weng, J. (2020). The coronavirus and the great influenza epidemic lessons from the “Spanish Flu” for the Coronavirus’s Potential Effects on Mortality and Economic Activity. CES ifo WorkingPapers, ISSN 2364–1428, Paper No: 8166, 1-26. BIST (2020) Veriler. Erişim Tarihi: 05.10.2020, https://www.borsaistanbul.com/tr/sayfa/49/veriler
• Demirhan, E. (2020). Covid-19 Küresel salgınının Türkiye CDS primlerine ve BİST 100 endek-sine etkisi. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), Değerlendirme Notu, Erişim tarihi: 21.11.2020, https://www.tepav.org.tr/upload/files/15857330326.COVID_19_Kuresel_Salgininin_Turkiye_CDS_Primlerine_ve_BIST_100_Endeksine_Etkisi.pdf.
• Doviz.com. (2020). Erişim Tarihi: 05.10.2020, https://kur.doviz.com/serbest-piyasa/amerikan-dolari.
• Estrada, M. A. R., Park, D., Koutronas, E., Khan, A. & Tahir, M. (2020). The impact of mas-sive infectious and contagious diseases and its impact on the economic performance: The case of wuhan, china, social science research network report. Erişim Tarihi: 05.10.2020, https://www.researchgate.net/publication/338883980_The_Impact_of_Infectious_and_Contagious_Diseases_and_Its_Impact_on_the_Economic_Performance_The_Case_of_Wuhan_China.
• Edu-Afful, F. (2019). Deconstructing Ebola in West Africa: Options for Future Response, Erişim tarihi: 27.11.2020, https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/17502977.2018.1493840?journalCode=risb20.
• Fama, E. F. (1970) Efficient capital markets: a review of theory and empirical work, Journal of Finance, 25, 383-417.
• Feng, J., Bao, Y., Wang, Y., Meng, S., Xia, J. & Zhang, Q. (2020). Coronavirus vs market: Investment opportunities lies underneath the epidemic. Erişim Tarihi: 05.10.2020, https://ssrn.com/abstract=3563059.
• Gülhan, Ü. (2020). Covid-19 pandemisine BIST 100 reaksiyonu: Ekonometrik bir analiz. Turkish Studies, 15(4).
• Günay, S. (2020). A new form of financial contagion: Covid-19 and stock market responses. SSRN, 3584243. Investing.com. (2020) Erişim Tarihi: 20.10.2020, https://tr.investing.com/indices/.
• Kılıç, Y. (2020). Borsa istanbul’da COVID-19 (Koronavirüs) Etkisi. Journal of Emerging Economies and Policy, 5(1), 66-77.
• Koutsoyiannis, A. (1983). A Short-run Pricing Model For a Speculative Asset, Tested With Data From The Gold Bullion Market. Applied Economics 563-581, july 12, 2015, from http://www.tandfonline.com/doi/abs/10 .1080/00036848300000037#preview.
• Luo, S. & Tsang, K. P. (2020). How much of china and world GDP has the coronavirus redu-ced?, Social Science Research Network Report. Erişim Tarihi: 05.10.2020, https://www.coronavirusandtheeconomy.com/ongoing-research/how-much-china-and-world-gdp-has-coronavirus-reduced.
• Mert, M. (2016). Yatay Kesit ve Veri Analizi Bilgisayar Uygulamaları. Detay Yayınları.
• Özatay, F. & Sak, G. (2020). Covid-19 nedeniyle sokağa çıkma yasağı uygulanırsa. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), Değerlendirme Notu, Erişim tarihi: 12.06.2020, http://www.tepav.org.tr/upload/mce/2020/notlar/covid19_nedeniyle_sokaga_cikma_yasagi_uygulanirsa.pdf.
• Phan, D. H., & Narayan, P. K. (2020, July 25). Country responses and the reaction of the stock market to COVID-19 a preliminary exposition. Emerging Markets Finance and Trade, 56(10), 2138-2150.
• Peker, Y. & Demirhan, E. (2020). Covid-19 küresel salgınının borsa İstanbul’daki sektörel etki-leri. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), Değerlendirme Notu, Erişim tarihi: 08.06.2020, http://www.tepav.org.tr/upload/mce/2020/notlar/covid19_kuresel_salgininin_borsa_istanbuldaki_sektorel_etkileri.pdf.
• Şenol, Z. & Zeren, F. (2020). Coronavirus (Covid-19) and stock markets. The effects of pan-demic on the global economy. Eurasian Journal of Researches in Social and Econo-mics, 7(4), 1-16.
• Taymaz, E. (2020). Covid-19 tedbirlerinin Türkiye ekonomisine etkisi ve çözüm önerileri. Eri-şim tarihi: 21.11.2020, https://sarkac.org/2020/04/covid19-tedbirlerinin-turkiye-ekonomisine-etkisi-cozum-onerileri/.
• T.C. Dış İşleri Bakanlığı (SAM). (2020). Erişim Tarihi: 25.11.2020, http://sam.gov.tr/covid-19-sonrasi-dunya-isbirligi-mi-rekabet-mi.tr.mfa.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2020). Erişim Tarihi: 25.09.2020, https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66935/genel-koronavirus-tablosu.html.
• T.C. Merkez Bankası. (2020). Erişim Tarihi: 16.10.2020, https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler/Parasal+ve+Finansal+Istatistikler/Menkul+Kiymet+Istatistikleri/.
• TEPAV (2020). Değerlendirme Raporu. TEPAV yayınları No: 2020-12, İstanbul.
• UNCTAD (2020). The Covid-19 shock to developing countries: towards a “whatever it takes” programme for the two-thirds of the world’s population being left behind. Erişim Ta-rihi: 15.09.2020, https://unctad.org/system/files/official-document/gds_tdr2019_covid2_en.pdf.
• Vural, M. G. (2003). Altın Piyasası ve Altın Fiyatlarını Etkileyen Faktörler, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Piyasalar Genel Müdürlüğü.
• WHO (2020). Novel Coronavirus (2019-nCoV) Situation Report - 1, https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/situation-reports/. Yan, Binxin, Stuart, Logan and Tu, Andy & Zhang, Qingquan, Analysis of the effect of COVID-19 on the stock market and investing strategies. Erişim Tarihi: 20.09.2020, https://ssrn.com/abstract=3563380.
• Yeldan & Voyvoda, (2020). Covid-19 salgınının Türkiye ekonomisine etkileri ve politika al-ternatiflerinin makroekonomik genel denge analizi. Bilim Akademisi Covid-19 Mo-delleme Çalıştayı Raporu. Erişim Tarihi: 15.09.2020, https://yeldane.files.wordpress.com/2020/05/covid_voyvodayeldan_v2_31mayis.pdf.
• Zeren, F. and Hizarci, A. E. (2020). The impact of COVID-19 coronavirus on stock markets: evidence from selected countries. Bulletin of Accounting and Finance Reviews. 3(1), 78-84.
• Zhang, D., Hu, M., & Ji, Q. (2020). Financial markets under the global pandemic of Covid-19. Finance Research Letters, 36, 1-6.