Informative Parent Training on Parental Advocacy and Legal Rights for Families with Children with Special Educational Needs

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 3, 178 - 193, 12.09.2020

Mahmut Çitil

Öz

This study aims to illustrate the effectiveness of the programme of informative parent training which
is about the rights of families of children with special educational needs (SEN), and which is
presented via the direct instruction method. The research was designed in a semi-experimental
model consisting of a single group pre-test and post-test design. The study group consists of 11
mothers and four fathers of children with SEN who continued to a private special education and
rehabilitation centre in Ankara. Interview forms and the "Legal Rights Information Test" were used
to collect data for this research. The pre-test and post-test scores obtained within the scope of the
research were analysed in the SPSS software suite, and social validity data were subject to content
analysis and descriptive analysis. The dependent variable of the study, which is the level of
knowledge about the legal rights of families of children with SEN, was found to have increased
following the informative parent training provided for families (t = -8.573, p < .001). The pre-test
average score (17.73) of The Legal Rights Knowledge Test of families was lower than the post-tests
averages (31.47), the difference being statistically significant. Most of the families participating in the
research argued that the content, process, and materials of the training program were beneficial to
them and suggested similar training for other families.

Anahtar Kelimeler

Special education, Parent training, Legal rights, Children with special educational needs

Kaynakça

• Ahmedi, Kh., Khodadadi Gh., Anisi, J., & Abdolmohammadi, E. (2011). Problems of families with disabled children. Iranian Journal of Military Medicine, 13(1), 49-52.
• Akçamete, G. & Kargın, T. (1996). İşitme engelli çocuğa sahip annelerin gereksinimlerinin belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Özel Eğitim Dergisi, 2 (2), 7-24.
• Aktaş, B. (2015). Aile eğitiminin otizmli̇çocuğa sahip ailelerin Mı̇lı̇eu öğretim tekniklerinden tepki̇isteme–model olmayı kullanmalarındaki etkililiği (Unpublished master's thesis). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu, Turkey.
• Anderson, A. M. (2001). Parents as partners in school-based decision making and their knowledge of special education policies and laws (Unpublished doctoral dissertation). Graduate School of Gallaudet University, Washington DC, USA.
• Ardıç, A. (2013). Otistik spektrum bozukluğu tanısı almış̧ çocukların aı̇lelerı̇ne yönelik bir psiko-eğitsel grup programının ebeveynlerin bazı psikolojik değişkenleri üzerindeki̇etkisi̇ (Unpublished doctoral dissertation). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, Turkey.
• Ataman, A. (Ed.) (2009). Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Bacon, J. K., & Causton-Theoharis, J. (2013). ‘It should be teamwork’: a critical investigation of school practices and parent advocacy in special education. International Journal of Inclusive Education, 17(7), 682-699.
• Bailey, D. B. & Simeonson, R. J. (1998). Assessin needs of families handicapped infants. The Journal of Special Education, 22 (1), 117-127.
• Balta, M. (2010) Almanya’daki zihinsel yetersizliği olan çocuğa sahip Türk ailelerin gereksinimleri doğrultusunda hazırlanan aile eğitimi uygulamasının etkililiği (Unpublished master's thesis). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, Turkey.
• Beaudoin, A. J., Sébire, G., & Couture, M. (2014). Parent training interventions for toddlers with autism spectrum disorder. Autism Research and Treatment, Article ID 839890 | 1-15 pages | doi:10.1155/2014/839890
• Berbercan, F. (2010). Problem davranışların azaltılmasına yönelik grup aile eğitim programı’nın babaların davranışları kontrol etmek için gerekli kavram ve işlem süreçlerini kazanmalarına etkisi (Unpublished master's thesis). Gazı̇Üniversitesi, Ankara, Turkey.
• Birkan, B. (2001). Küçük adımlar kursunun gelişim geriliği olan çocuğa sahip annelerin “küçük adımları” uygulama becerilerini kazanmalarına etkisi (Unpublished doctoral dissertation). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, Turkey.
• Boulet, S. L., Boyle, C. A., & Schieve, L. A. (2009). Health care use and health and functional impact of developmental disabilities among US children, 1997–2005. Archives of Pediatrics and Adolescent Medicine, 163, 19– 26. doi: 10.1001/archpediatrics.2008.506
• Burke, M. M. (2013). Improving parental involvement: Training special education advocates. Journal of Disability Policy Studies, 23(4), 225-234.
• Burke, M. M., & Goldman, S. E. (2017). Documenting the experiences of special education advocates. The Journal of Special Education, 51(1), 3-13.
• Burke, M. M., Goldman, S. E., Hart, M. S., & Hodapp, R. M. (2016). Evaluating the efficacy of a special education advocacy training program. Journal of Policy and Practice in Intellectual Disabilities, 13(4), 269- 276.
• Burke, M. M., & Hodapp, R. M. (2016). The nature, correlates, and conditions of parental advocacy in special education. Exceptionality, 24(3), 137-150.
• Burke, M. M., Magaña, S., Garcia, M., & Mello, M. P. (2016). Brief report: The feasibility and effectiveness of an advocacy program for Latino families of children with autism spectrum disorder. Journal of Autism and Developmental Disorders, 46(7), 2532-2538.
• Burke, M. M., Meadan-Kaplansky, H., Patton, K. A., Pearson, J. N., Cummings, K. P., & Lee, C. E. (2018). Advocacy for children with social-communication needs: Perspectives from parents and school professionals. The Journal of Special Education, 51(4), 191-200.
• Brookman-Frazee, L., Vismara, L., Drahota, A., Stahmer, A., & Openden, D. (2009). Parent training interventions for children with autism spectrum disorders. In Applied behavior analysis for children with autism spectrum disorders (pp. 237-257). Springer, New York, NY.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, E. A., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. (22. Baskı). Ankara: Pegem A
• Gilson, C. B., Bethune, L. K., Carter, E. W., & McMillan, E. D. (2017). Informing and equipping parents of people with intellectual and developmental disabilities. Intellectual and Developmental Disabilities, 55(5), 347-360.
• Cavkaytar, A. (1999). Zihin engellilere özbakım ve ev içi becerilerinin öğretiminde bir aile eğitimi programının etkililiği. Ankara Üniversitesi Özel Eğitim Dergisi, 2 (3), 40-50.
• Cavkaytar, A., & Pollard, E. (2009). Effectiveness of parent and therapist collaboration program (PTCP) for teaching self-care and domestic skills to individuals with autism. Education and Training in Developmental Disabilities, 381-395.
• Coren, E., Hutchfield, J., Thomae, M., & Gustafsson, C. (2010). Parent training support for intellectually disabled parents. Campbell Systematic Reviews, 6(1), 1-60.
• Crockett, J. L., Fleming, R. K., Doepke, K. J., & Stevens, J. S. (2007). Parent training: Acquisition and generalization of discrete trials teaching skills with parents of children with autism. Research in Developmental Disabilities, 28(1), 23-36.
• Çakmak, S. (2011). Görme engeli olan çocuklara özbakım becerilerini kazandırmada video ile model olunarak sunulan aile eğitim programının etkililiği (Unpublished doctoral dissertation). Gazi Üniversitesi, Ankara, Turkey.
• Çetingöz, S. (1990). Down sendromlu çocukların sosyal gelişimi, aile yapısı ve anne baba tutumu (Unpublished master's thesis). İstanbul Üniversitesi, İstanbul, Turkey.
• Çin, A. (2001). Grup rehberliğinin özürlü çocuğu olan anne babaların kaygı düzeylerinin azaltılmasındaki etkisi (Unpublished master's thesis). İnönü üniversitesi, Malatya, Turkey.
• Çitil, M. (2016). Engelli çocuğu olan ailelerin toplumsal yapısı ve eğitsel sorunları: Ankara ili örneği (Unpublished doctoral dissertation). Ankara Üniversitesi, Ankara, Turkey.
• Çitil, M. (2017). Türkiye’de özel eğitim: Tarihsel, yasal ve politik gelişmeler. Ankara: Vize Publishing.
• Çitil, M & Doğan, İ (2019). Engelli çocuğu olan ailelerin yapisi ve toplumsal ilişkilerinin belirlenmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 19(43), 61-108
• Davis, K., & Gavidia-Payne, S. (2009). The impact of child, family, and professional support characteristics on the quality of life in families of young children with disabilities. Journal of Intellectual and Developmental Disability, 34(2), 153-162.
• Elmalı-Alptekin, A. (2011). 0-3 yaş özel eğitim alan zihinsel engelli çocukların gelişiminde aile katılımlı eğitimin etkisinin incelenmesi (Unpublished master's thesis). Selçuk Üniversitesi, Konya, Turkey.
• Evcimen, E. (1996). Zihin engelli çocuğu olan ailelerin gereksinimlerinin belirlenmesi. (Unpublished master's thesis). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, Turkey.
• Ewles, G., Clifford, T., & Minnes, P. (2014). Predictors of advocacy in parents of children with autism spectrum disorders. Journal on Developmental Disabilities, 20(1), 73.
• Fitzgerald, J. L., & Watkins, M. W. (2006). Parents’ rights in special education: The readability of procedural safeguards. Exceptional Children, 72, 497–510.
• Goldman, S. E., Burke, M. M., Mason, C. Q., & Hodapp, R. M. (2017). Correlates of sustained volunteering: Advocacy for students with disabilities. Exceptionality, 25(1), 40-53.
• Gökçe, S. (2017). Otizm spektrum bozukluğu olan çocuğa sahip ailelerin katıldıkları aile eğitimi programı sonrasındaki yaşam döngüsüne ilişkin görüşleri (Unpublished master's thesis). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, Turkey.
• Giddens, A. (2012). Sosyoloji. (C. Güzel). İstanbul: Kırmızı Publishing Gür, B. S. & Kurt, T. (2011). Türkiye’de ailelerin eğitim ihtiyaçları. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 27(27).
• Işıl-Gürkan, Ö. (1994). Zekâ özürlü çocukların günlük yaşam aktivitelerine uyumunda annelere verilen eğitimin etkinliği (Unpublished doctoral dissertation). İstanbul Üniversitesi, İstanbul, Turkey.
• Kargın, T. (2001). Kırsal bölgede yaşayan işitme engelli çocuklara yönelik geliştirilen bireyselleştirilmiş aile eğitim programının etkililiğinin değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Özel Eğitim Dergisi, 3 (1), 49-60.
• Koca, A. (2016). İşitme kayıplı çocuğu olan bir ailenin aile eğitimi sürecinin incelenmesi (Unpublished master's thesis). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, Turkey.
• Konuk-Er, R. (2011). Aile ve kardeş̧ eğitimi programının engelli̇ çocuğa yönelik tutum ve davranışlara etkisi (Unpublished doctoral dissertation). Selçuk Üniversitesi, Konya, Turkey.
• Köklü, N., Büyüköztürk, Ş. & Bökeoğlu, Ç. Ö. (2007). Sosyal bilimler için istatistik. Ankara: PegemA
• Kurtzer-White, E., & Luterman, D. (2003). Families and children with hearing loss: Grief and coping. Mental Retardation and Developmental Disabilities, 9, 232-235.
• Küçüker, S. (1993). Özürlü çocuk ailelerine yönelik psikolojik danışma hizmetleri. Ankara Üniversitesi Özel Eğitim Dergisi, 1(3), s.23-29.
• Lee, P. C., Niew, W. I., Yang, H. J., Chen, V. C. H., & Lin, K. C. (2012). A meta-analysis of behavioral parent training for children with attention deficit hyperactivity disorder. Research in Developmental Disabilities, 33(6), 2040-2049.
• Leiter, V., & Wyngaarden Krauss, M. (2004). Claims, barriers, and satisfaction: Parents' requests for additional special education services. Journal of Disability Policy Studies, 15(3), 135-146.
• Matson, J. L., Mahan, S., & LoVullo, S. V. (2009). Parent training: A review of methods for children with developmental disabilities. Research in Developmental Disabilities, 30(5), 961-968.
• Meral, B. F. (2011). Gelişimsel yetersizliği olan çocuk annelerinin aile yaşam kalitesi algılarının incelenmesi (Unpublished doctoral dissertation). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, Turkey.
• Mert, E. (1997). Farklı engel grubunda çocuğu olan anne ve babaların gereksinimlerinin karşılaştırılması (Unpublished master's thesis). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu, Turkey.
• Mustul-Ertürk, E. (2015). Çok ileri dereceli işitme kayıplı çocuğu olan işiten bir annenin etkileşim davranışlarının aile eğitimi bağlamında incelenmesi (Unpublished master's thesis). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, Turkey.
• Ong-Dean, C., Daly, A. J., & Park, V. (2011). Privileged advocates: Disability and education policy in the USA. Policy Futures in Education, 9(3), 392-405.
• Özcan, N. (2004). Zihinsel özürlü çocuklara tuvalet becerisi öğretimine yönelik aile eğitimi programının etkililiği (Unpublished master's thesis). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, Turkey.
• Özen, A. & Kırcaali-İftar, G. (2000). Ailelere uzmanlarla çalışırken sahip olmaları gereken etkili iletişim becerilerinin öğretimi. Ankara Üniversitesi Özel Eğitim Dergisi, 2 (4), 59-72.
• Özgür, İ. (1993). Eğitilebilir zihinsel özürlü çocukların ana-baba eğitiminin ana baba ve çocuk üzerindeki etkileri (Unpublished doctoral dissertation). Çukurova Üniversitesi, Adana, Turkey.
• Öztürk, Y. (2011). Engelli çocuğa sahip ailelerin gereksinimlerinin ve aile yükünün belirlenmesi (Unpublished master's thesis). Haliç Üniversitesi, İstanbul, Turkey.
• Plunge, M. M. (1998). The efficacy of self-administered videotapes for increasing parent participation during individualized educational program meetings (Unpublished doctoral dissertation). The University of Wisconsin-Madison, USA.
• Rouleau, I. (2007). Exploratory study of the effects of parent training on increasing Hispanic. In Latino parents ‘understanding, participation and satisfaction with the individual education program meeting (Unpublished doctoral dissertation). The University of North Carolina, USA.
• Sardohan-Yıldırım, A. E. (2017). Aile merkezli eğitim modeli ile çoklu yetersizliğe sahip çocuğu olan ailelerin güçlendirilmesi sürecinin incelenmesi (Unpublished doctoral dissertation). Ankara Üniversitesi, Ankara, Turkey.
• Sarı, N.E. (1999). Engelli çocuğu bulunan ana-babalara uygulanan “ana-baba eğitim programının” etkilerinin çeşitli değişkenler ışığında incelenmesi (Unpublished master's thesis). Selçuk Üniversitesi, Konya, Turkey.
• Sarı, O. (2003). 6-9 yaş zihin engelli çocukların annelerine öz bakım ve bazı temel becerileri kazandırmak için bir eğitim programı (Unpublished master's thesis). Marmara Üniversitesi, İstanbul, Turkey.
• Sayın, U. (2014). 48-72 aylık çocuklardaki saldırganlık davranışlarına müdahale yöntemi olarak ebeveyn eğitim programı geliştirilmesi ve etkililiğinin incelenmesi (Unpublished doctoral dissertation). Hacettepe Üniversitesi, Ankara, Turkey.
• Scahill, L., Bearss, K., Lecavalier, L., Smith, T., Swiezy, N., Aman, M. G., ... & Levato, L. (2016). Effect of parent training on adaptive behavior in children with autism spectrum disorder and disruptive behavior: results of a randomized trial. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 55(7), 602-609.
• Schulz, j. B. (1987). Parents and professionals special education. Allyn and Bacon, Inc,. USA
• Scifres, K. E. (2012). Parent advocacy in special education (An Honors Thesis). Ball State University, Muncie, Indiana, USA.
• Sönmez-Diler, N. (2008). Eve dayalı gündüz tuvalet kontrolü aile eğitimi programı’nın annelerin kuruluk kaydı tutma ile gündüz tuvalet kontrolü kazandırma becerisini ve çocukların gündüz tuvalet kontrolünü kazanmasındaki etkisi (Unpublished doctoral dissertation). Gazı̇ Üniversitesi, Ankara, Turkey.
• Sucuoğlu, B. (1995). Özürlü çocuğu olan anne-babaların gereksinimlerinin belirlenmesi. Çocuk ve Ruh Sağlığı Dergisi, 2 (1), 10-18.
• Sucuoğlu, B., Küçüker, S. & Kanık, N. (1993). Özel eğitimde anne-baba eğitimi programları: Örnek çalışma. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 25 (2), 521-537.
• Suppo, J., & Floyd, K. (2012). Parent training for families who have children with autism: A review of the literature. Rural Special Education Quarterly, 31(2), 12-26.
• Şabanova, N. (2000). Zihin engellilerle çalışan çocuk eğiticilerine yönelik özbakım ve ev içi becerileri öğretim programının etkililiği (Unpublished master's thesis). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, Turkey.
• Tavil, Y. Z. (2005). Davranış denetimi aile eğitim programının annelerin davranışsal işlem süreçlerini kazanmalarına etkisi: Doğrudan öğretim yaklaşımı ile sunulan (Unpublished doctoral dissertation). Gazi Üniversitesi, Ankara, Turkey.
• Tavil, Y. Z., & Karasu, N. (2013). Aile eğitim çalışmaları: Bir gözden geçirme ve meta-analiz örneği. Eğitim ve Bilim, 38(168).
• Trainor, A. A. (2010). Diverse approaches to parent advocacy during special education home—school interactions: Identification and use of cultural and social capital. Remedial and Special Education, 31(1), 34-47.
• Vardarcı, G. (2011). Otistik çocuklu ailelere uygulanan aile eğitim programının, aile içi iletişim becerilerine, ailenin problem çözme becerilerine ve otistik çocuklarıyla ilgili algılarına etkisi (Unpublished master's thesis). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, Turkey.
• Wade, C., Llewellyn, G., & Matthews, J. (2008). Review of parent training interventions for parents with intellectual disability. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 21(4), 351-366.
• Wright, A. C., & Taylor, S. (2014). Advocacy by parents of young children with special needs: Activities, processes, and perceived effectiveness. Journal of Social Service Research, 40(5), 591-605.
• Young, J., Morgan, R. L., Callow-Heusser, C. A., & Lindstrom, L. (2016). The effects of parent training on knowledge of transition services for students with disabilities. Career Development and Transition for Exceptional Individuals, 39(2), 79-87.
• YÖK (Yükseköğretim Kurulu), (2018). Yeni Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları. Retrieved from http://www.yok.gov.tr/web/guest/icerik//journal_content/56_INSTANCE_rEHF8BIsfYRx/10279/4180 7946
• Yücel, G. (2006). Bağımsız otistik çocuklar eğitim merkezi hakkında uzaktan eğitime dayalı aile eğitim programının etkililiği (Unpublished master's thesis). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, Turkey.
• Zisser, A. R., & van Stone, M. (2015). Health, education, advocacy, and law: an innovative approach to improving outcomes for low-income children with intellectual and developmental disabilities. Journal of Policy and Practice in Intellectual Disabilities, 12(2), 132-137.
• Zuckerman, K. E., Sinche, B., Mejia, A., Cobian, M., Becker, T., & Nicolaidis, C. (2014). Latino parents' perspectives on barriers to autism diagnosis. Academic Pediatrics, 14(3), 301-308.