TÜRKİYE’DE YAYIN YAPAN ULUSLARARASI HABER ORGANLARI ÜZERİNE EKONOMİ-POLİTİK BİR İNCELEME

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 3, 344 - 357, 30.11.2018

Emrah Budak

Öz

İletişim
teknolojilerinin gelişimi ile birlikte medyanın küresel ölçekte etkili olması
ulusal olarak yayın yapan haber organlarını uluslararası bir boyuta taşımıştır.
Küresel ölçekte büyük yer edinen medya şirketleri farklı ülkelerde yayın
yaparak, o ülkenin toplumuna enformasyon sağlamaktadır. Sağlanan enformasyonun
doğruluğu ve gerçekliği ise tartışmalı bir hal almıştır. Çünkü medya organları
içinde bulundukları ekonomi politik yapıya uygun yayınlar yapmaktadır. Medyanın
kendisini fonlayan finans grubunun istediği yönde enformasyon akışı sağladığı
bilinmektedir. Bu çalışmada da Türkiye’de yayın yapan Amerika’nın Sesi (Voice
of America VoA), Deutche Welle (Almanya), BBC Türkçe (İngiltere) ve Sputnik
News (Rusya) haber kuruluşlarında Suriye’deki savaş durumu üzerine sunulan
haber içerikleri eleştirel söylem analizi yöntemi ile incelenmiştir. Haber
metinlerinin incelenmesi neticesinde haber kuruluşlarının kendisini finanse
eden ülkenin çıkar ve ideolojileri ile paralel bir söylem ürettiği
saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Haber, Söylem, Söylem Analizi, İdeoloji, Ekonomi politik

Kaynakça

• Act governing the Public Broadcasting Corporation “Deutsche Welle” (2004). Deutsche Welle Act, Understanding Germany.
• Aro, Jessica (2016). The Cyberspace war: propaganda and trolling as warfare tools. European Wiew. 15, 121-132.
• Bagdikian, B.H. (2004), Yeni Medya Tekeli. (Çev. Emine Eminel). Ankara: Akılçelen Kitaplar.
• BBC, (1928). BBC Year-Book-1928. London: BBC
• BBC, (1959), The European Service of the BBC: Two decades of Broadcasting to Europe 1938-1959, London: BBC.
• Bulut, S. (2009). Sermayenin Medyası Medyanın Sermayesi Ekonomi Politik Yaklaşımlar, Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Chomsky, N. (2012). Medya Gerçeği, (çev. A. Yılmaz ve O. Akınhay), İstanbul: Everest Yayınları.
• Chomsky, N. ve Herman, E. (2012), Rızanın İmalatı: Kitle Medyasının Ekonomi Politiği, (çev. E. Abadoğlu), Bgst Yayınları, İstanbul.
• Darıcılı B. Özdal B. (2017), Enformasyon Savaşı Bağlamında Rusya Federasyonu-Türkiye İlişkilerinin Analizi. İstanbul gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 19-40.
• Ertekin, B. A. (2015). Uluslararası Radyo Ve Televizyon Yayıncılığı Açısından Deutsche Welle (Dw)’Nin Kamu Diplomasisindeki Yeri ve Önemi. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi. 4(7). http://acikerisim.nku.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/20.500.11776/1699/97-184-3-PB.pdf?sequence=1&isAllowed=y adresinden alındı.
• Galtung, J. (2013). “High Road, Low Road: Charting the Course for Peace Journalism”. J. Galtung and D. Fischer (ed.). Springer Briefs on Pioneers in Science and Practice 5. 95-102. Springer, Heidelberg.
• Golding, P. ve Murdock, G. (2014). Kültür, İletişim ve Ekonomi Politik. S. İrvan (ed.). Medya, Kültür, Siyaset. Ankara: Pharmakon Yayınları.
• Güngör, N. (2013), İletişim: Kuramlar ve Yaklaşımlar, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• İnce, H. O. (2011), Almanya’da Farklı Olmak: Entegrasyon ve Hoşgörü Kavramına Eleştirel Bir Bakış. Bilig, (58), 173-202.
• John M. Mackenzie (2017), The cinema, radio and the Empire in Propaganda and Empire Manchester University Press
• Katherine Costello (2018) Russia’s Use of Media and Information Operations in Turkey https://www.rand.org/pubs/perspectives/PE278.html adresinden alındı
• Kılıç, E. (2010), Uluslararası Kamu Yayıncılığında Kamu Haberciliğine Bir Örnek: BBC Türkçe Servisi, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Krugler, David, F. (2000), The Voice of America and The Domestic Propaganda Battles 1945-1953. University of Missouri Press, Columbia and London.
• Ljungman, Jakob (2016), A study of the relation between propaganda and soft power. Master Thesis. Uppsala University.
• Marx, K. ve Engels, F. (2013), Alman İdeolojisi (Feuerbach), (çev. S. Belli), Ankara: Sol Yayınları
• Nicholas S. (2003), Brushing up your empire: Dominion and colonial propaganda on the BBC’s home service, 1939-45. The journal of Imperial and Commonwealth History 31(2), 207-230.
• Rawnsley, G.D. (1996), Radio Diplomacy and Propaganda: The BBC and VOA in International Politics, 1954–64, New York: St Martin’s.
• Schiller, H. (2005), Zihin Yönlendirenler. (çev. C. Cerit), İstanbul: Pınar Yayınları.
• Stenton, Zabelle (1989), The Blue Book of British broadcasting: A Handbook for Professional Bodies and Students of Broadcasting, London: Tellex Monitors Ltd.
• Thussu, Daya Kishan (2000), International Communication: Continuity and Change, London: Arnold.
• Uttaro, Ralph A. (1982), The Voices Of America In International Radio Propaganda. Law and Contemporary Problems Vol: 45 No: 4 pp. 103-122
• Van Dijk, Teun (1998), “Opinion and Ideologies in the Press,” Approaches to Media Discourse (Ed.). Allan Bell and Peter Garrett. Oxford, Blackwell Publishers, 21-62.
• Van Dijk, Teun (2001), “Multidisciplinary CDA: A Plea for Diversity. Methods of Critical Discourse Analysis”. Methods of Critical Discourse Analysis (Ed.). Ruth Wodak and Michael Meyer. Sage Publicaitons, London. 95-121.
• Yaylagül, L. (2010), Kitle İletişim Kuramları: Egemen ve Eleştirel Yaklaşımlar, Ankara: Dipnot Yayınları.
• https://www.insidevoa.com/p/5829.html
• Sputnik News, (2016), 22 Ekim 2018 tarihinde https://sputniknews.com/blogs/201612051048175193-deutsche-welle-fake-news/ adresinden alındı.
• Sputnik News, (2016), 22 Ekim 2018 tarihinde https://sputniknews.com/columnists/201611231047764979-west-weaponizing-fake-news/ adresinden alındı.
• Deutsche Welle (2016), 22 Ekim 2018 tarihinde https://www.dw.com/en/german-media-worries-about-russian-led-disinformation-campaign/a-19061955 adresinden alındı.
• https://www.dw.com/en/about-dw/profile/s-30688
• Deutsce Welle (2018) 22 Ekim 2018 tarihinde https://www.dw.com/en/german-chancellor-angela-merkel-deutsche-welle-is-a-success-story/a-44089172 adresinden alındı
• https://www.bbc.co.uk/aboutthebbc/insidethebbc/whoweare/ataglance
• https://tr.sputniknews.com/docs/about/hakkimizda.html
• Milliyet (2014), 18 Ekim 2018 tarihinde http://www.milliyet.com.tr/rusya-dan-medya-atagi/dunya/detay/1968251/default.htm adresinden alındı.
• Medyascope (2018) 18 Ekim 2018 tarihinde https://medyascope.tv/2018/09/04/rand-corporation-raporu-rusya-turkiyenin-bati-ile-arasini-acmak-icin-sistemli-medya-operasyonlari-duzenledi/ adresinden alındı.