Kentsel Alanlarda Biyoçeşitliliği Destekleyen Tasarım Yaklaşımlari, Ankara Keçiören Atatürk Botanik Parkı Örneği

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 13 - 27, 30.07.2021

Mihriye Çakmak , Ferhat Özden , Aysel Uslu

https://doi.org/10.51552/peyad.883268

Cited By: 2

Öz

Kentler günümüzde en yoğun yaşam alanları olup insanlar, hayvanlar ve bitkiler için heterojen nitelikte mekanlar içermektedir. Yaşanabilir kentler teması altında birçok unsur yer almakta, bu unsurların temel taşlarından birini de biyoçeşitlilik oluşturmaktadır. Biyoçeşitlilik, bir alandaki bitki ve hayvan türlerinin çeşitliliğini ve sayıca bolluğunu ifade etmektedir. Kentler sahip oldukları heterojen yapı sayesinde, doğru yaklaşım ve uygulamalarla biyoçeşitliliği destekleyen ve koruyan yaşam alanlarına dönüştürülebilir. Bu çalışma kapsamında kentsel alanlarda biyoçeşitliliği destekleyen tasarım uygulamalarına örnek vermek ve biyoçeşitliliği destekleyebilecek alternatif tasarımlar oluşturmak amacı ile Ankara ili Keçiören ilçesinde bulunan Atatürk Botanik Parkı incelenmiştir. Park içerisinde yer alan yapısal ve bitkisel uygulamalara ilişkin gözlemler ve fotoğraflamalar yapılmıştır. Alanda biyoçeşitliliğe katkı sunan uygulamalar doğrudan verilirken, biyoçeşitliliği arttırmaya yönelik tasarlanan alternatif uygulamalar Photoshop CC programı ile görselleştirilmiştir. Çalışma sonunda Coğrafi Bilgi Sistemleri yazılımlarından ArcGIS 10.3 programı kullanılarak Keçiören ilçesi geneli için yeşil bağlantılılık ağı önerisi oluşturmuş, böylece alanda biyoçeşitliliği geliştirecek bütüncül bir yaklaşım ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Biyoçeşitliliğe Duyarlı Peyzaj Tasarımı, Keçiören, Kentsel Biyoçeşitlilik, peyzaj tasarımı, yeşil bağlantılılık

Teşekkür

Bu makale Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı bölümünde lisansüstü ders kapsamında Prof. Dr. Aysel USLU tarafından yönetilmekte olan “Kentsel Biyoçeşitlilik” dersinden elde edilen kazanımlardan yola çıkarak oluşturulmuştur. Katkı ve desteklerinden dolayı hocamıza teşekkür ederiz.

Design Approaches Supporting Biodiversity in Urban Areas, Ankara Keçiören Atatürk Botanical Park Case

Öz

Cities are the most dominant living spaces today and contain heterogeneous spaces for people, animals, and plants. There are many elements under the theme of livable cities, and one of the cornerstones of these elements is biodiversity. Biodiversity refers to the diversity and abundance of plant and animal species in an area. Thanks to their heterogeneous structure, cities can be transformed into living spaces that support and protect biodiversity with the right approach and practices. Within the scope of this study, Atatürk Botanic Park located in the Keçiören district of Ankara province was investigated to give examples of design applications supporting biodiversity in urban areas and to create alternative designs that can support biodiversity. Observations and photographs regarding the structural and vegetative applications in the park were made. While applications that contribute to biodiversity in the field were given directly, alternative applications designed to increase biodiversity were visualized with the Photoshop CC program. At the end of the study, using ArcGIS 10.3 program, one of the Geographical Information Systems software, a green connectivity network proposal was created for the entire district of Keçiören, thus, a holistic approach to improve biodiversity in the area was put forward.

Anahtar Kelimeler

Biodiversity sensitive landscape design, Keçiören, Urban biodiversity, landscape design, Green connectedness

Kaynakça

• Basnou C., Baro F., Langemeyer J., Castell C., Dalmases C. ve Pino J. (2020). Advancing The Green Infrastructure Approach in The Province of Barcelona: Integrating
• Biodiversity, Ecosystem Functions and Services Into Landscape Planning. Urban Forestry & Urban Greening, 55 (2020). ISSN 1618-8667. Erişim Adresi (04.01.2021): https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1618866720306142
• Bingül Türk, M. ve Doğan, S. (2018). Kentsel Çevrelerdeki Biyoçeşitlilik Çalışmaları. International Eurasian Conference on Biological and Chemical Sciences, 71-77, Ankara, Türkiye.
• Bulut, Y. Atabeyoğlu, Ö. ve Yeşil, P. (2008). Erzurum Kent Merkezi Donatı Elemanlarının Ergonomik Özelliklerinin Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 14(2), 131-138. ISSN: 1300-7580. Erişim Adresi (04.01.2021): http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/15/173/1319.pdf
• Cengiz, B. ve Karaelmas, D. (2019). Kentsel Biyoçeşitliliğin Sürdürülebilirliği. International Black Sea Coastlıne Countries Symposium-3, 296-303, Zonguldak, Türkiye.
• Copernicus (2021). Copernicus Land Monitoring Service. Erişim Adresi (04.01.2021): https://land.copernicus.eu/copernicus/mail_password_form?userid=
• Eren, B., Cengiz Taşlı, T. & Şahinoğlu, B. (2019). Kentsel Alanlarda Biyoçeşitliliği Koruma Yaklaşımı Olarak Sürdürülebilir Peyzaj Sertifikaları. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 5(18), 677-687. ISSN:2630-6417. Erişim Adresi (02.01.2021): http://journalofsocial.com/Makaleler/870719612_3.%20ID146_5- 18.%20Tasli%20vd._677-687.pdf
• Frantzeskaki, N., Buchel, S., Spork, C., Ludwig, K. ve Kok, M. (2019). The Multiple Roles of ICLEI: Intermediating to Innovate Urban Biodiversity Governance. Ecological Economics, 164 (2019). ISSN 0921-8009. Erişim Adresi (02.01.2021): https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0921800918309728
• Goddard M.A., Dougill A.J. ve Benton T.G. (2009). Scaling Up From Gardens: Biodiversity Conservation In Urban Environments. Trends in Ecology and Evolution, 25 (2), 90-98. ISSN 0169-5347. Erişim Adresi (04.01.2021): https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0169534709002468
• Green&Blue (2021). Green&Blue. Erişim Adresi (05.01.2021): https://www.greenandblue.co.uk/
• Jalkanen, J., Vierikko, K. ve Moilanen, A. (2020). Spatial Prioritization for Urban Biodiversity Quality Using Biotope Maps and Expert Opinion. Urban Forestry & Urban Greening, 49 (2020). ISSN 1618-8667. Erişim Adresi (03.01.2021): https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1618866719304121
• Özgeriş, M. (2018). Kentsel Donatı Elemanlarının Kent Dokusu Yönünden Değerlendirilmesi: Erzurum İli Örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 18(2), 561-574. ISSN: 015502. Erişim Adresi (05.01.2021): https://fenbildergi.aku.edu.tr/wp-content/uploads/2018/09/015502-561-574.pdf
• Pouya, S. ve Pouya, S. (2017). Biyolojik Çeşitliliğe ve Ekosistem Hizmetlerine Katkı Sağlayan Kentsel Projeler. Kent Kültürü ve Yönetimi Hakemli Elektronik Dergi, 10 (3). ISSN: 2146-9229. Erişim Adresi (04.01.2021): https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/409101
• Ranta, E., Vidal-Abarca, R. M., Calapez, R. A. ve Feio M. (2020). Urban Stream Assessment System (UsAs): An Integrative Tool to Assess Biodiversity, Ecosystem Functions and Services. Ecological Indicators, 121 (2020). ISSN 1470-160X. Erişim Adresi (03.01.2021): https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1470160X20309195
• Richmond (2021). City of Richmond British Columbia Canada. Erişim Adresi (05.01.2021): https://www.richmond.ca/parks/parks/about/amenities/park.aspx?ID=116
• Selim, C., Sever Mutlu, S. ve Selim, S. (2015). Kentsel Alanlarda Biyolojik Çeşitliliğin Sürdürülebilirliği ve Koruma Yaklaşımları. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 8 (1), 38-45. Online ISSN: 2146-0132. Erişim Adresi (02.01.2021):
• https://www.academia.edu/35306743/Kentsel_Alanlarda_biyolojik_%C3%A7e%C5%9Fitlili%C4%9Fin_s%C3%BCrd%C3%BCr%C3%BClmesi_T%C3%9CRK_B%C4%B0L%C4%B0MSEL_DERLEMELER_DERG%C4%B0S%C4%B0_pdf
• Uslu, A. ve Shakouri, N. (2013). Kentsel Peyzajda Yeşil Altyapı ve Biyolojik Çeşitliliği Destekleyecek Olanaklar. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 6 (1), 46-50. ISSN: 1308-0040. Erişim Adresi (03.01.2021): www.nobel.gen.tr
• Woodsman Fitness (2021). Woodsman Fitness Arena. Erişim Adresi (05.01.2021): https://www.woodsmanfitness.com/acik-alan-fitness-aletleri
• Yılmaz Gökdoğan, E. ve Kaya, E. (2017). Bitki Biyoçeşitliliğinin Kısa, Orta ve Uzun Süreli Korunması: Biyoteknoloji ve Kriyoprezervasyon. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(1), 87-111. ISSN:1300-9362. Erişim Adresi (02.01.2021): https://www.researchgate.net/publication/318563232_Bitki_Biyocesitliliginin_Kisa_Orta_ve_Uzun_Sureli_Korunmasi_Biyoteknoloji_ve_Kriyoprezervasyon