An Evaluation on Application of Green Infrastructure System in Turkey

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 2, 12 - 21, 31.12.2019

Demet Demiroğlu , Aybike Ayfer Karadağ , Ayşe Esra Cengiz

Öz

Sustainable
living and the solution of environmental problems depend on a lifesyle in which
natural processes are respected. Green infrastructure is a spatial planning
approach that emerged with this philosophy. The purpose of this study is to
evaluate the applicability of green infrastructure systems in Turkey in spatial
planning processes. For this purpose, the Spatial Plans Preparation Regulation
dated 14.06.2014 and numbered 29030 and the Metropolitan Municipalities Law
dated 06.12.2012 and numbered 6360 were examined in the context of the
protection of green infrastructure components and the provision of connectivity
between them. The relevant jurisdictions and provisions in both legislation
have been put forward and evaluated. The results show that there are
insufficiencies regarding both the legal arrangements and administrative
regulations.

Anahtar Kelimeler

Spatial planning, green infrastructure, sustainable living, greenways, ecological network

Türkiye’de yeşil alt yapı sisteminin uygulanabilirliği üzerine bir değerlendirme

Öz

Sürdürülebilir yaşam ve çevresel
sorunların çözümü, doğa süreçlerinin gözetildiği bir yaşama bağlıdır. Yeşil alt
yapı sistemleri bu felsefeyle ortaya çıkmış mekansal planlama yaklaşımıdır.

Bu çalışmanın amacı, yeşil altyapı
sistemlerinin Türkiye’de uygulanabilirliğini, mekânsal planlama, temelinde
değerlendirmektir. Bu amaçla 14.06.2014 tarih ve 29030 sayılı Mekansal Planlar
Yapım Yönetmeliği (MPYY) ile Bütünşehir Yasası (BŞY) olarak da bilinen
06.12.2012 tarih ve 6360 sayılı kanun”, yeşil alt yapı sistemlerinin
bileşenlerini oluşturan alanların korunması ve bağlantısının sağlanması
noktasında incelenmiştir. Bu bağlamda her iki mevzuatta yer alan ilgili yargı
ve hükümler ortaya konulmuş ve değerlendirilmiştir. Sonuç olarak ortaya konulan
yargı ve hükümler, yeşil alt yapı sistemlerinin Türkiye'de uygulanabilirliğinin
gerek mevzuat, gerek yönetimsel aşamada yetersizlik olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Mekânsal planlama, sürdürülebilir yaşam, mekansal planlar yapım yönetmeliği, bütünşehir yasası, yeşil altyapı

Kaynakça

• Ahern J (2007) Green Infrastructure for Cities: the Spatial Dimension. In: Novotny V, Paul Brown P (Ed) Cities of the Future Towards Integrated Sustainable Water and Landscape Management. IWA Publishing, London, UK., pp. 265-283.
• Anonymous, 2014. Green Infrastructure - Our Natural Life Support System. https://landscapeiskingston.wordpress.com/2014/05/12/green-infrastructure-our-natural-life-support-system/ (Access date: 5 September 2019).
• Arslan M, Barış E, Erdoğan E, Dilaver Z (2004). Yeşil Yol Planlaması: Ankara Örneği. Bilimsel Araştırma Projesi Kesin Raporu, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Ayman Güler B (2012). Hükümetin 8 Ekim 2012 Günlü Bütünşehir Yasa Tasarısı Üzerine. http://www.yayed.org/uploads/yuklemeler/B%C3%9CT%C3%9CNSEH%C4%B0RTASARIBAG.pdf (Access date: 6 October 2019).
• Benedict MA, McMahon ED (2002). Green infrastructure: smart conservation for the 21st century. Renewable Resources Journal (Autumn Edition): 12-17.
• Benedict MA, McMahon ED (2006). Green Infrastructure: Linking Landscapes and Communities. Island Press, Washington DC.
• Chiesura A (2004). The role of urban parks for the sustainable city. Landscape and Urban Planning 68: 129–138.
• Çetinkaya G, Uzun O (2014). Peyzaj Planlama. Birsen Yayınevi, İstanbul.
• De Groot RS, Wilson MA, Boumans RMJ (2002). A typology for the classification, description and valuation of ecosystem functions, goods and services. Ecological Economics 41 (3): 393–408.
• Demiroğlu D, Karadağ AA (2015). Ecosystem Services Approach to Spatial Planning in Turkey. I. Uluslararası Kent Araştırmaları Kongresi Bildiriler Kitabı, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, s. 153-168.
• Dreher D, Moore D (2012). McHenry County Green Infrastructure Plan. Illinois Department of Natural Resources, USA. www.mchenrycountyil.gov/home/showdocument?id=7773 (Access date: 6 September 2019).
• Ersoy M (2013). 6360 sayılı yasa ve mekânsal planlama sorunları. GAP Belediyeler Birliği Dergisi (Mayıs-Haziran-Temmuz): 20-32.
• European Comission (2012). The Multifunctionality of Green Infrastructure https://ec.europa.eu/environment/nature/ecosystems/docs/Green_Infrastructure.pdf. (Access date: 10 September 2019).
• European Environment Agency (2011). Green infrastructure and territorial cohesion: the concept of green infrastructure and its integrationinto policies using monitoring systems. EEA Technical report No 18/2011, ISSN 1725-2237. https://www.eea.europa.eu/publications/green-infrastructure-and-territorial-cohesion (Access date: 10 September 2019).
• Genç FN (2014). 6360 sayılı kanun ve Aydın’a etkileri. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1 (Özel Sayı): 1-29.
• Gülçin D (2018). Yeşil Altyapı Bağlamında Açık/Yeşil Alan Sistemlerinin Uygulama Olanaklarının Araştırılması: Aşağı Büyük Menderes Havzası Örneği.
• Kaplan A (2012). “Green Infrastructure” Concept as an Effective Medium to Manipulating Sustainable Urban Development. In: Yalçıner Ercoskun ÖY (Ed) Green and Ecological Technologies for Urban Planning: Creating Smart Cities. IGI Global, USA, pp. 234-254.
• Karasu MA (2014). Şanlıurfa kentsel gelişmesi ve 6360 sayılı büyükşehir belediyesi kanunu. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1 (Özel Sayı): 178-193.
• Keleş R (2012). Anakentin Dünü, Bugünü ve Yarını. Kentsel ve Bölgesel Araştırmalar Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• MEA (2005). Ecosystems and Human Well-Being – Biodiversity Synthesis, Millennium Ecosystem Assessment. Island Press, Washington DC.Mell IC (2008). Green infrastructure; concepts and planning. FORUM E-journal 8: 69–80.
• Naumann S, Mckenna D, Holger G, Herbert S, Landgrebe R, Kaphengst T (2011). Design, Implementation and Cost Elements of Green Infrastructure Projects. Final Report. Brussels: European Commission, 110s.
• Newell JP, Seymour M, Yee T, Renteria J, Longcore T, Wolch JR, Shishkovsky, A (2013). Green alley programs: planning for a sustainable urban infrastructure? Cities 31: 144-155.
• Öztürk Kurtaslan B, Yazgan ME (2005). Kayseri kent bütünün açık ve yeşil alanlarının sistem yaklaşımı ile değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi 20 (1): 69-80.
• Resmi Gazete 2011. Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/04/20110409-27.htm (Access date: 16 September 2019).
• Resmi Gazete (2012). 6360 sayılı Bütünşehir Kanunu/On dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/12/20121206-1.htm (Access date: 16 September 2019).
• Resmi Gazete (2014). Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/06/20140614-2.htm (Access date: 16 September 2019).
• Semiz M (2016). Yeşil Altyapı Sistemleri ve Kent Sürdürülebilirliği İlişkisi. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul,99s.
• Shakouri N (2016). Kentlerde yağmursuyu yönetimi kapsamında yeşil altyapı peyzaj planlama ve tasarım yaklaşımı: Sakarya-Hendek örneği. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Stewart ID, Oke TR (2012). Local climate zones for urban temperature studies. Bulletin of the American Meteorological Society 93 (12): 1879-1900.
• Strohbach M, Arnold E, Haase D (2012). The carbon footprint of urban green space: a life cycle approach. Landscape and Urban Planning 104 (2): 220–229.
• TEEB (The Economics of Ecosystems and Biodiversity), 2010. The Economics of Ecosystems and Biodiversity: Ecological and Economic Foundations. In: Biodiversity, ecosystems and ecosystem services (Chapter 2), www.teebweb.org (Access date: 8 January 2015).
• Tokuş M, Eşbah H (2010). Ekolojik Ağlar, Yeşil Altyapı ve Yeşil Yolların Tariflenmesi, Ortaklık ve Farklılıklarının Ortaya Konulması. IV. Peyzaj Mimarlığı Kongresi Bildiriler Kitabı, TMMOB Peyzaj Mimarları Odası Yayını, Kuşadası - Türkiye, s. 501-508.
• Tzoulas K, Korpela K, Venn S, Pelonen V, Kazmierczak A, Niemela J, James P (2007). Promoting ecosystem and human health in urban areas using GI: A literatüre review. Landscape and Urban Planning 81: 167–178.
• Ürkmez GK, Çelik, HZ (2016). 6360 sayılı yasayla mekânsal ilişki sisteminin kır-kent ikileminde yeniden yapılanışı ve yerel yönetimler: Kayseri ili örneği. Çağdaş Yerel Yönetimler 25 (3): 69-94.
• Weber TC, Sloan A, Wolf J (2006). Maryland's green infrastructure assessment: development of a comprehensive approach to land conservation. Landscape and Urban Planning 77 (1): 94-110.
• Wilker J, Rusche K, Rymsa-Fitschen C (2016). Improving participation in green infrastructure planning. Planning Practice & Research 31 (3): 229-249.
• Yılmaz KT (2012). Mekânsal Planlama Sürecinde Doğal ve Kültürel Peyzajların Biyo-çeşitliliğin Korunması. Biyolojik Çeşitlilik ve Tabiatın Korunmasında Peyzaj Boyutu Paneli Bildiriler Kitabı, TMMOB Peyzaj Mimarları Odası Yayını, Ankara, s. 23-29.