Şizofreni Umut Ölçeğinin Türkçe Versiyonun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2022, Cilt: 14 Sayı: Ek 1, 183 - 191, 29.12.2022

Özlem Şahin Altun , Duygu Özer , Ayşe Okanli , Sibel Asi Karakaş , Zeynep Öztürk , Kübra Kayaoğlu

https://doi.org/10.18863/pgy.1168790

Cited By: 1

Öz

Bu çalışma, Şizofreni Umut Ölçeği (ŞUÖ)’nin Türkçe versiyonunun geçerlilik ve güvenilirliğini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Metodolojik tipte planlanan çalışmanın verileri, Ağustos 2021-Ağustos 2022 tarihleri arasında bir üniversite hastanesinin psikiyatri polikliniklerinde takip edilen şizofreni tanısı almış 214 katılımcı ile yapıldı. Verilerin toplanmasında; Bilgi Formu ve Şizofreni Umut Ölçeği (ŞUÖ) kullanıldı. Ölçeğin, geçerlik-güvenirlik analizinde dil ve kapsam geçerliliği, açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi, madde-toplam puan korelasyonu, Cronbach Alfa katsayısı ve test-tekrar test güvenirlik yöntemleri kullanıldı. Açıklayıcı faktör analizi sonucu ölçekten madde çıkarılmamış, ölçeğin dokuz maddeli ve tek faktör yapısına sahip olduğu bulundu. Ölçeğin tek faktörlü yapısı, doğrulayıcı faktör analizi kullanılarak doğrulandı. Ölçeğin Cronbach Alfa katsayısı 0,901 olduğu ve faktör yüklerinin 0,70 ile 1,0 aralığında değiştiği saptandı. Ayrıca test-tekrar test korelasyon katsayısının r=0,959 olduğu bulundu. Ölçeğin Türkçe versiyonunun geçerli ve güvenilir bir araç olduğu belirlendi. ŞUÖ, şizofreni hastalarının perspektifinden umudun öznel anlamını temsil etmesi ve bu popülasyondaki umut düzeyinin daha kolay ölçülmesine olanak sağlaması açısından önemlidir. Ruh sağlığı profesyonelleri, şizofreni hastalarının umut düzeylerini tespit etmeye veya arttırmaya yönelik yapacakları çalışmalarda ŞUÖ’yü kullanılabilirler.

Anahtar Kelimeler

Şizofreni, umut, güvenilirlik ve geçerlilik

Validity and Reliability of Turkish version of the Schizophrenia Hope Scale

Öz

This study aimed to evaluate the validity and reliability of the Turkish version of the Schizophrenia Hope Scale (SHS). This methodological study was carried out with 214 participants diagnosed with schizophrenia who were followed up in the psychiatry outpatient clinics of a university hospital between August 2021 and August 2022. Data were collected using an Information Form and the Schizophrenia Hope Scale (SHS). Language and content validity, exploratory and confirmatory factor analyses, item-total correlation, Cronbach alpha coefficient, and test-retest reliability methods were used in the validity and reliability analysis of the scale. As a result of the exploratory factor analysis, no item was excluded from the scale and it was determined that the scale has nine items and a single-factor structure. The single-factor structure of the scale was confirmed with the confirmatory factor analysis. The Cronbach Alpha coefficient of the scale was 0.901 and the factor loads ranged between 0.70 and 1.0. The test-retest correlation coefficient was r=0.959. The Turkish version of the scale was found to be valid and reliable. SCH is important since it represents the subjective meaning of hope from schizophrenic patients’ perspective and allows an easier measurement of the level of hope in this population. Mental health professionals can use SHS to determine or increase the level of hope of schizophrenia patients in their studies.

Anahtar Kelimeler

Schizophrenia, hope, reliability and validity

Kaynakça

• Akgül A (2005) Tıbbi araştırmalarda istatistiksel analiz teknikleri “SPSS uygulamaları”. 3. Baskı, Ankara, Emek Basım.
• Aktürk Z, Acemoğlu H (2012) Tıbbi araştırmalarda güvenilirlik ve geçerlilik. Dicle Med J, 39:316-319.
• Alpar R (2020) Uygulamalı istatistik ve geçerlilik-güvenilirlik. 6. Baskı. Ankara: Detay Yayıncılık.
• American Psychiatric Association (APA) (2005) Position statement on the use of the concept of recovery. American Psychiatric Association: 3rd ed, Washington, Springer press.
• Barut JK, Dietrich MS, Zanoni PA, Ridner SH (2016) Sense of belonging and hope in the lives of persons with schizophrenia. Arch Psychiatr Nurs, 30:178–184.
• Baştürk S, Dönmez G, Dicle AN (2013) Geçerlik ve güvenirlik. In Bilimsel araştırma yöntemleri. (Ed S Baştürk):161-196. Ankara: Vize Yayıncılık.
• Bressan RA, Grohs GEM, Matos G, Shergill S (2018) Hope or hype in the treatment of schizophrenia—what′s the role of the physician? Br J Psychiatry, 212:1‐3.
• Choe K. (2014) Development and preliminary testing of the Schizophrenia Hope Scale, a brief scale to measure hope in people with schizophrenia. Int J Nurs Stud, 51:927–933.
• Cohen C, Cutcliffe JR (2007) Hope and interpersonalmental health/ mental health nursing: a systematic review of the literature – part one. J Psychiatr Ment Health Nurs,14:134-140.
• Coşkun E, Altun ÖŞ (2018) The relationship between the hope levels of patients with schizophrenia and functional recovery. Arch Psychiatr Nurs, 32:98‐102.
• Çapık C (2014) Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarında doğrulayıcı faktör analizinin kullanımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17:196-206.
• Ehrlich-Ben Or S, Hasson-Ohayon I, Feingold D, Vahab K, Amiaz R, Weiser M et al. (2013) Meaning in life, insight and selfstigma among people with severe mental illness. Compr Psychiatry, 54:195–200.
• Grove SK, Burns N, Gray J (2012) The practice of nursing research: appraisal, synthesis, and generation of evidence. 7th ed. Elsevier Health Sciences.
• Herth K (1991) Development and refinement of an instrument to measure hope. Sch Inq Nurs Pract, 5:39–51.
• Işık I, Ergün G (2020) Hope and belonging in patients with schizophrenia: a phenomenological study. Pers Psych Care, 56:235‐242.
• İlhan M, Çetin B (2014) LISREL ve AMOS programları kullanılarak gerçekleştirilen yapısal eşitlik modeli (yem) analizlerine ilişkin sonuçların karşılaştırılması. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 5:26-42.
• Jakhar K, Beniwal RP, Bhatia T, Deshpande SN (2017) Self‐harm and suicide attempts in schizophrenia. Asian J Psychiatr, 30:102‐106.
• Kavak F, Yılmaz E (2018) The effect of hope on the treatment adherence of schizophrenia patients. Ann Med Res, 25:416‐419.
• Kline RB (2011) Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press.
• Liu D, Zhou Y, Li G, He Y (2020) The factors associated with depression in schizophrenia patients: the role of self‐efficacy, self‐esteem, hope and resilience. Psychol Health Med, 25:457‐469.
• Lysaker PH, Campbell K, Johannesen JK (2005) Hope, awareness of illness, and coping in schizophrenia spectrum disorders. J Nerv Ment Dis,193:287–292.
• Lysaker PH, Vohs JL, Tsai J (2009) Negative symptoms and concordant impairments in attention in schizophrenia: Associations with social functioning, hope, self‐esteem and internalized stigma. Schizophr Res, 110:165‐172.
• Lyu J, Zhang J (2014) Characteristics of schizophrenia suicides compared with suicides by other diagnosed psychiatric disorders and those without a psychiatric disorder. Schizophr Res, 155:59–65.
• Olçun Z, Şahin Altun Ö (2017) The correlation between schizophrenic patients' level of internalized stigma and their level of hope. Arch Psychiatr Nurs, 31:332‐337.
• Oles SK, Fukui S, Rand KL, Salyers MP (2015) The relationship between hope and patient activation in consumers with schizophrenia: results from longitudinal analyses. Psychiatry Res, 228:27.
• Öner N (2009) Türkiye’de kullanılan psikolojik testler, bir başvuru kaynağı, 2. baskı. İstanbul: Boğaziçi Matbaası.
• Öz F. (2010) Sağlık alanında temel kavramlar, 2. Baskı. Ankara, Mattek Matbaacılık Basımevi.
• Öztürk Z, Şahin Altun Ö (2022) The effect of nursing interventions to instill hope on the internalized stigma, hope, and quality of life levels in patients with schizophrenia. Pers Psych Care, 58:364-373.
• Polit DF, Beck CT (2006) The content validity index: are you sure you know what's being reported? Critique and recommendations. Res Nurs Health, 29:489-497.
• Sari SP, Agustin M, Wijayanti DY, Sarjana W, Afrikhah U, Choe K (2021) Mediating effect of hope on the relationship between depression and recovery in persons with schizophrenia. Front Psychiatry, 12:627588.
• Schumacker RE, Lomax RG (2004) A beginner’s guide to structural equation modeling. 2nd ed, New Jersey, Lawrence Erlbaum Associates.
• Sharaf AY, Ossman LH, Lachine OA (2012) A cross-sectional study of the relationships between illness insight, internalized stigma, and suicide risk in individuals with schizophrenia. Int J Nurs Stud, 49:1512–1520.
• Şahin Altun Ö, Olçun Z (2018) Şizofreni hastalığında umut kavramı. HSP, 1:107-112.
• Şencan H (2005) Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. 1. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık Sanayi ve Ticaret AŞ.
• Tavşancıl E (2019) Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. 6. Baskı. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Vrbova K, Prasko J, Ociskova M, Kamaradova D, Marackova M, Holubova M et al. (2017) Quality of life, self‐stigma, and hope in schizophrenia spectrum disorders: a cross‐sectional study. Neuropsychiatr Dis Treat, 13:567‐576.
• Wang WL, Zhou YQ, Chai NN, Li GH, Liu DW (2020) Mediation and moderation analyses: exploring the complex pathways between hope and quality of life among patients with schizophrenia. BMC Psychiatry, 20:22.