Kapadokya’dan Maximinus Thrax Dönemine Ait İki Yeni Miltaşı

Yıl 2016, Cilt: 2, 131 - 136, 31.12.2016

Ferit Baz

Öz

Bu calışmada ilki Bağdat yolu üzerinde, ikincisi Hierapolis kentinde Kırıkkilise adı verilen mezar yapısının yakınlarında bulunan iki adet yeni miltaşı değerlendirilmektedir. Miltaşları günümüze iyi ulaşmamışlardır. Her iki miltaşı, Hierapolis kentinin egemenlik alanı üzerinde dikilen mil-taşlarıdır. Söz konusu egemenlik sahasında bulunan diğer miltaşlarında da olduğu üzere, yazıtlar üzerinde Hierapolis kent adına rastlanmamaktadır. Uzaklık ölçüleri ya eyalet başkenti Kaisareia’ya, ya da içinde legio barındıran garnizon kenti Melitene’ye göre verilmiştir. Yazıtların alt satırı günümüze ulaşmadığı için mesafenin hangi yerleşim birimine göre ayarlandığını bilemiyoruz. Ancak Hierapolis kentinin içinde bulunan iki numaralı yazıtın uzaklık ölçüsü Melitene’ye göre ayar-lanmış olmalıdır. Çünkü bu durum kentte bulunan diğer miltaşlarında da gözlemlenmektedir. Her iki yazıtın karakterleri farklıdır. İlk yazıt imparatora adanan bir adak yazıtı iken, ikinci yazıt üzerinde yol inşa faaliyetini anlatan bir miltaşıdır. Yazıtların Latince olması, Kappadokya’da çok sıkça rastlanan bir durum olduğu için şaşırtıcı değildir. Diğer bir ortak özellik ise, dönemin valisi Licinnius Serenianus isminin yazıtlar üzerinde silinmesidir. Bu valinin adının neden silinmiş olduğu meselesi halen açıklığa kavuşturulamamıştır. Yazıtların çevirileri aşağıdaki gibidir: 

1. «Dindar, mesut, yenilmez, başrahip ve vatanın babası olan, aynı zamanda tribunicia yetkisine sahip İmparator Caesar Gaius Iulius Verus Augustus Maximus’a, imparator valisi Licinnius Sereni-anus aracılığıyla (adandı)». 

2. «Dindar, mesut yenilmez İmparator Caesar Augustus Gaius Iulius Verus Maximinus ve pek soylu Caesar Gaius Iulius Verus Maximus eskimiş olmaları nedeniyle yıkılmış olan yolları ve köprüleri imparatorların valisi olan Licinnius Serenianus vasıtasıyla onarttılar. (157 Mil uz-aklığındadır)».

Anahtar Kelimeler

Hierapolis, Kapadokya, Mil taşları, Maximinus Thrax, Licinnius Serenianus

Zwei neue Meilensteine aus Kappadokien aus der Zeit des Maximinus Thrax

Öz

This article presents two new milestones from Cappadocia, both of which were raised during the reign of the emperor Maximinus Thrax. The first milestone was erected on the so-called «Bağdat Yolu», in the near of Dalcanın Gediği. The second milestone was found not far from the north ne-cropolis of Hierapolis. Surely they are further evidence of the pattern of the road between the capi-tal of province, Kaisareia, and the military station Melitene. Although the milestones have been erected in the territory of Hierapolis, they do not give the name of that city. Instead, they carry the distance information to Melitene or Kaisareia. On both milestones the name of the governour (Licinnius Serenianus) is erased.

Anahtar Kelimeler

Hierapolis, Cappadocia, Milestones, Maximinus Thrax, Licinnius Serenianus

Zwei neue Meilensteine aus Kappadokien aus der Zeit des Maximinus Thrax

Öz

Kaynakça

• Bender, Straßen H. Bender, Römische Straßen und Straßenstationen, Stuttgart 1975.
• Clarke 1966 G. W. Clarke, Some Victims of the Persecution of Maximinus Thrax, His-toria 15, 1966, 445–453.
• Dietz, Senatus K. Dietz, Senatus contra principem. Untersuchungen zur senatorischen Oppo¬sition gegen Kaiser Maximinus Thrax, München 1980.
• Drew-Bear – Eck 1976 Th. Drew-Bear – W. Eck, Kaiser-, Militär- und Steinbruchinschriften aus Phrygien, Chiron 6, 1976, 289–318.
• Eck 1997 W. Eck, Lateinische Epigraphik, in: F. Graf (Hg.), Einleitung in die lateinische Philologie, Stuttgart – Leipzig 1997, 92–111.
• Eck 2000 W. Eck, Latein als Sprache politischer Kommunikation in Städten der östlichen Provinzen, Chiron 30, 2000, 641–660.
• French 2008 D. French, Notes on Cappadocian Milestones. The Caesaria-Melitene Road, Epigr. Anat 41, 2008, 125–134.
• French, Cappadocia D. French, Roman Roads and Milestones of Asia Minor, Vol. 3: Milestones, Fasc. 3.3: Cappadocia, Ankara 2012 (British Institute at Ankara Electronic Monograph 3).
• Grothe, Expedition H. Grothe, Meine Vorderasienexpedition I, Leipzig 1911.
• Harper 1972 R. P. Harper, Inscriptions of Roman Cappadocia, TTK 7, 1972, 160–165.
• Herzig 1974 H. E. Herzig, Probleme des römischen Straßenwesens: Untersuchungen zu Geschichte und Recht, ANRW II 1b, 1974, 593–648.
• Hild, Straßensystem F. Hild, Das byzantinische Straßensystem in Kappadokien, TIB 2, Wien 1977.
• Hild – Restle, Kappadokien F. Hild – M. Restle, Kappadokien. Kappadokia, Charsianon, Sebasteia und Lykandos. Tabula Imperii Byzantini. Band 2, Wien 1981.
• Hogarth – Munro, Roads D. G. Hogarth – J. A. R. Munro, Modern and Ancient Roads in Eastern Asia Minor, London 1893.
• IKomana F. Baz (Hg.), Die Inschriften von Komana (Hierapolis) in Kappadokien, Istanbul 2007.
• Kienast, Kaisertabelle D. Kienast, Römische Kaisertabelle: Gründzüge einer römischen Kaiser-chronologie, Darmstadt 2004.
• Kneissl, Siegestitulatur P. Kneissl, Die Siegestitulatur der römischen Kaiser. Untersuchungen zu den Siegerbeinamen des ersten und zweiten Jahrhunderts, Göttingen 1969.
• König 1973 I. König, Zur Dedikation römischer Meilensteine, Chiron 3, 1973, 419–427.
• Lippold 1975 A. Lippold, Maximinus Thrax und die Christen, Historia 24, 1975, 479–492.
• Loriot 1975 X. Loriot, Les premières années de la grande crise du IIIe siècle: De l’avènement de Maximin le Thrace (235) à la mort de Gordien III (244), ANRW II 2, Berlin 1975, 657–787.
• Mitford 1974 T. B. Mitford, Some Inscriptions from the Cappadocian Limes, JRS 64, 1974, 160–175.
• Peachin 1985 M. Peachin, P. Oxy. VI 912 and the Accession of Maximinus Thrax, ZPE 59, 1985, 75–78.
• Peachin, Titulature M. Peachin, Roman Imperial Titulature and Chronology, A.D. 235–284, Amsterdam 1990.
• Pekáry, Reichsstraßen Th. Pekáry, Untersuchungen zu den römischen Reichsstraßen, Bonn 1968 (Antiquitas. Reihe 1, Abhandlungen zur alten Geschichte 17).
• Rémy, Carrières B. Rémy, Les Carrières sénatoriales dans les provinces romaines d’Anatolie au Haut-Empire (31 av. J.-C.– 284 ap. J.-C.) (Pont-Bithynie, Galatie, Cappadoce, Lycie-Pamphylie et Cilicie), Istanbul-Paris 1989.
• Schmitt 1983 R. Schmitt, Die Sprachverhältnisse in den östlichen Provinzen des römischen Reiches, ANRW II 29 2, Berlin 1983, 554–586.
• Untermann 1995 J. Untermann, Die Sprache in der Provinz, in: H. v. Hesberg (Hg.), Was ist ei¬gentlich Provinz? Zur Beschreibung eines Bewußtseins, Köln 1995, 73–89.
• Witschel 2002 Chr. Witschel, Meilensteine als historische Quelle? Das Beispiel Aquileia, Chiron 32, 2002, 325–393.