Nikaia Egemenlik Alanından Yeni Bir ῥοδισμός Yazıtı

Yıl 2017, Cilt: 3, 44 - 48, 31.12.2017

Mustafa Adak , Hüseyin Sami Öztürk

Öz

Makalede 2011 yılında, Nikaia’nın kuzeydoğu egemenlik alanında yer alan Geyve Boğazı’ndaki (Sakarya) Epçeler Köyü’nde bulunmuş yeni bir ῥοδισμός yazıtı tanıtılmaktadır. Yazıtın asıl geliş yeri, Geyve İlçesi’ne bağlı Ortaköy’dür (eski adıyla Kulfalar Köyü). Bir lento üzerinde yer alan yazıta göre, Aurelius Nikomedianos Nikomedes yaptırdığı mezarının önünde yıllık bir gül bayramı (rosalia) düzenlenmesine hizmet etmesi için bir vakıf kurmuştur. Bu amaçla mezar sahibi bayramın finans gelirlerini sağlayabilmek için, Geoupenanoi Köyü’ne üç adet arazi (τοπάρια) bırakmıştır. Bunlardan ikisi üzüm bağlarından müteşekkil olup, diğeri ise boş bir arazidir. Metinde, görünüşe göre şimdiye kadar belgelenmemiş olan ἐνάμπελος sıfatı kullanılmıştır. Bu bilgilerden, Antik Dö-nem’de Kabia’nın (Geyve) kuzeyi, Sangarios’un doğu yamacındaki tepelik arazinin bağ olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır. Yazıtın çevirisi şöyledir: 

«(Ben), Aur(relius) Nikomedianos Nikomedes, bu mezar odasını kendi(m), eşim ve çocuklarım ve de beslemem Eutykhes için yaptırdı(m). Başka birisi mezar odasını açmaya girişirse kutsal İmpara-tor Kasası’na 20.000 Denarii ve de Geupeanoslular’ın Köyü’ne 40.000 Denarii ceza ödemek zorundadır. Kendisi köyüne Rosalia Bayramı için gelir sağlayacak olan, ikisi bağla donatılmış birisi ise boş olan üç adet arazi bağışladı. Hiç kimse bu arazileri başka bir amaç için kullanmaya yetkili değildir.»

Anahtar Kelimeler

Nikaia, Geoupenanoi, Kulfalar, ῥοδισμός, τοπάρια, ἐνάμπελος, Aur. Nikomedianos Nikomedes, Mezar yazıtı

Eine neue ῥοδισμός-Inschrift aus dem Hinterland von Nikaia

Öz

This article presents a new ῥοδισμός inscription found in Kulfalar near the Gevye pass in the nor-theastern territory of Nikaia. In his epitaph a certain Aur. Nikomedianos Nikomedes mentions a donation aimed at financing the annual rose festival at his grave. For this purpose he bequeathed to the village of the Geoupenanoi three plots of land (τοπάρια), the yields from which served to fi-nance the festival. Two of these plots were vineyards, the third was uncultivated. In this context the hitherto apparently unattested adjective ἐνάμπελος is used. All this information goes to show that the hilly landscape on the eastern slopes of the Sangarios to the north of Kabia (Geyve) was used for viniculture in antiquity. 

Anahtar Kelimeler

Nicaea, Geoupenanoi, Kulfalar, ῥοδισμός, τοπάρια, ἐνάμπελος, Aur. Nikomedianos Nikomedes, epitaph.

Eine neue ῥοδισμός-Inschrift aus dem Hinterland von Nikaia

Öz

Kaynakça

• Adak – Akyürek Şahin 2005 M. Adak – N. E. Akyürek Şahin, Katalog der Inschriften im Museum von Adapazarı/Bithynien, Gephyra 2, 2005, 133–172.
• Anagnostakis – Boulay 2016 I. Anagnostakis – T. Boulay, Les grands vignobles bithyniens aux époques romaine et protobyzantine, in: F. Lerouxel – A.-V. Pont (Hgg.), Pro¬priétaires et citoyens dans l’Orient romain, Bordeaux 2016, 25–49.
• Feissel 2016 D. Feissel, Citoyennete romaine et onomastique grecque au lendemain de la constitutio Antoniniana: les cognomina en –ιανός dans les inscriptions de Pamphylie et de Bithynie, in: B. Takmer – E. Akdoğu Arca – N. Gökalp Özdil (Hgg.), Vir doctus Anatolicus. Studies in memory of Sencer Şahin, Istanbul 2016, 349–555.
• Herrmann – Polatkan 1969 P. Herrmann – K. Z. Polatkan, Das Testament des Epikrates und andere neue Inschriften aus dem Museum von Manisa, Wien 1969 (SbWien 265,1).
• I. Klaudiupolis F. Becker-Bertau, Die Inschriften von Klaudiupolis, Bonn 1986 (IK 31).
• I.Nikaia S. Şahin, Katalog der antiken Inschriften des Museums von İznik (Nikaia), Bonn 1979–1987 (IK 9–10.3).
• I.Pergamon M. Fränkel, Die Inschriften von Pergamon, II: Römische Zeit, Berlin 1895 (Die Altertümer von Pergamon VIII).
• I.Smyrna G. Petzl, Die Inschriften von Smyrna I–III, Bonn 1982–1990 (IK 23, 24,1–2).
• I.Tralleis F. B. Poljakov, Die Inschriften von Tralleis und Nysa, Bonn 1989 (IK 36/1).
• Kokkinia 1999 K. Kokkinia, Rosen für die Toten im griechischen Raum und eine neue ῥοδισμός-Inschrift aus Bithynien, Museum Helveticum 56, 1999, 203–221.
• Kubinska1968 J. Kubinska, Les monuments funéraires dans les inscriptions grecques de l’Asie Mineure, Warschau 1968.
• Lattimore 1962 R. Lattimore, Themes in Greek and Roman Epitaphs, Urbana 1962.
• Nigdelis 2016 P. Nigdelis, Harpaliani: A new Village of the Roman Colony of Philippi, in: B. Takmer – E. Akdoğu Arca – N. Gökalp Özdil (Hgg.), Vir doctus Anatolicus. Studies in memory of Sencer Şahin, Istanbul 2016, 640–650.
• Nilsson 1951 M. P. Nilsson, Das Rosenfest, in: Ders., Opuscula Selecta linguis anglica, francogallica, germanica conscripta, Bd. 1, Lund 1951, 311–329.
• Öztürk et. al. 2012 H. S. Öztürk – F. Dönmez-Öztürk – B. Öztürk – C. Pilevneli – S. Kılıç-Aslan, Nikaia Egemenlik Alanı Epigrafik-Tarihi Coğrafi Yüzey Araştırması Çalışmaları (Bithynia) 2011, TEBE Haberler 33, 2012, 36–37.
• Öztürk et. al. 2013 H. S. Öztürk – F. Dönmez-Öztürk – B. Öztürk – C. Pilevneli – S. Kılıç-Aslan, Nikaia Egemenlik Alanı (Bithynia) 2010–11 Yılı Epigrafik-Tarihi Coğrafi Yüzey Araştırmasına İlişkin Genel Sonuçlar, AST 30.1, 2013, 83–88.
• Schrumpf 2006 S. Schrumpf, Bestattung und Bestattungswesen im Römischen Reich, Göttingen 2006.