Erzurum’un Girişimcilik, Yenilik ve Ekonomik Durumunun Analizi

Yıl 2022, , 68 - 77, 21.12.2022

İsmail Demirdağ

https://doi.org/10.5152/Planarch.2022.223152

Öz

Keynesyen refah devleti anlayışının terk edilmesinin ardında içsel büyüme modellerine göre şekillenen
yeni bölgesel kalkınma politikalarının öncelikli amacı; uzunca bir süre göz ardı edilen bölgesel
potansiyellerin harekete geçirilmesidir. Küreselleşmeyle birlikte artan rekabet, bölgeleri öz
kaynaklarını daha etkin kullanmaya itmişti. Bu anlamda son yıllarda artan sayıda araştırma, bölgesel
girişimciliğin bilginin yayılımı, istihdam, yenilikler ve teknolojik gelişmedeki rolüne dikkat
çekerek, sürdürülebilir ekonomik büyüme ve kalkınma için kritik bir öneme sahip olduğunun altını
çizdi. Fakat yapılan çalışmalar her bölgedeki girişimcilik düzeyinin, dolayısıyla ekonomik gelişmişlik
seviyesinin aynı olmadığını ortaya koymuştur. Diğer bir ifadeyle, girişimciliği teşvik eden ve yüksek
düzeyde girişimciliğe sahip bölgeler, genelde daha yüksek ekonomik kalkınma seviyesine sahiptir.
Bu çerçevede, bu çalışmanın amacı, sosyo-ekonomik açıdan Türkiye’nin çoğu iline göre daha
geride olan Erzurum ilinin ekonomik yapısını tarihsel olarak analiz etmektir. Çalışmanın bir diğer
amacı ise Erzurum’un mevcut ekonomik durumu ile girişimcilik ve yenilik kapasitesi arasındaki
ilişkiyi incelemektir. Çeşitli kurumlardan elde edilen veri setlerini tablolar ve grafiksel görsellere
dönüştürerek inceleyen bu çalışma, Erzurum’un girişimcilik ve yenilik kapasitesinin mevcut ekonomik
durumunun oluşmasında etkili olup olmadığını tartışmaktadır. Elde edilen bulgular önceki
araştırmaları destekler nitelikteydi. Sonuçlar, Erzurum’un ekonomik büyümenin temel faktörleri
olarak yaygın kabul gören girişimcilik ve yenilikler açısında ülke ortalamasının oldukça altında bir
kapasiteye sahip olduğunu ve dolayısıyla daha düşük ekonomik gelişmişlik düzeyine sahip olduğunu
ortaya koydu.

Anahtar Kelimeler

Girişimcilik, yenilik, bölgesel ekonomik kalkınma

Kaynakça

• Acs, Z. J., & Armington, C. (2003). Endogenous growth and entrepreneurial activity in cities. Working Papers 03-02, Center for Economic Studies, U.S. Census Bureau, https://www.census.gov/library/workingpapers/2003/adrm/ces-wp-03-02.html.
• Acs, Z. J., & Mueller, P. (2008). Employment effects of business dynamics: Mice, gazelles and elephants. Small Business Economics, 30(1), 85–100. [CrossRef]
• Arıkan, O. (1964). Erzurum Şehrinin Ekonomik Esasları. (Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi.
• Armington, C., & Acs, Z. J. (2002). The determinants of regional variation in new firm formation. Regional Studies, 36(1), 33–45. [CrossRef]
• Ascani, A., Crescenzi, R., & Iammarino, S. (2012). Regional economic development: A review. WP1/03 Search Working Paper, http://www.ub.edu/searchproject/wp-content/uploads/2012/02/WP-1.3.pdf.
• Atasever, İ. (2020). Marka ve Patent Çalışmaları: Erzurum İli Örneği. (Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Audretsch, D. B. (2012). Entrepreneurship research. Management Decision, 50(5), 755–764. [CrossRef]
• Audretsch, D. B., & Belitski, M. (2013). The missing pillar: The creativity theory of knowledge spillover entrepreneurship. Small Business Economics, 41(4), 819–836. [CrossRef]
• Audretsch, D., & Thurik, R. (2001). What is new about the new economy? Sources of growth in the managed and entrepreneurial economy. Industrial and Corporate Change, 10(1), 267–315.
• Bennett, D. L. (2021). Local economic freedom and creative destruction in America. Small Business Economics, 56(1), 333–353. [CrossRef]
• Bulmuş, G., & Polat, E. (2020). Yeni bölgeselcilik yaklaşımı ve bölgesel kalkınma ajanslarının türkiye bölgesel planlama uygulamasına etkileri. Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi Derleme Makale MBUD, 5(2), 293–308.
• Carlsson, B., Braunerhjelm, P., McKelvey, M., Olofsson, C., Persson, L., & Ylinenpää, H. (2013). The evolving domain of entrepreneurship research. Small Business Economics, 41(4), 913–930. [CrossRef]
• Carree, M., van Stel, A., Thurik, R., & Wennekers, S. (2002). Economic development and business ownership: An analysis using data of 23 OECD countries in the period 1976–1996. Small Business Economics, 19(3), 271–290. [CrossRef]
• Cetindamar, D., Gupta, V. K., Karadeniz, E. E., & Egrican, N. (2012). What the numbers tell: The impact of human, family and financial capital on women and men’s entry into entrepreneurship in Turkey. Entrepreneurship and Regional Development, 24(1–2), 29–51. [CrossRef]
• Demirdag, İ. (2015). Entrepreneurship and Regional Economic Development:Evidence on Turkish Regions. (Yüksek Lisans Tezi), Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Demirdag, İ. (2021). How do Institutions Matter For İnnovative Entrepreneurship? An Investigation at the Regional Scale. (Doktora Tezi), Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Demirdag, İ., & Eraydin, A. (2021). Explaining regional differences in firm formation rates: How far are government policies important for entrepreneurship? Journal of Entrepreneurship in Emerging Economies, 13(2), 254–281. [CrossRef]
• Dvouletý, O. (2017). Can policy makers count with positive impact of entrepreneurship on economic development of the Czech regions? Journal of Entrepreneurship in Emerging Economies, 9(3), 286–299.
• Ekonomi ve Dış Politikalar Araştırma Merkezi (EDAM). (2009). Retrieved from https://edam.org.tr/
• Eraydın, A. (2004). Bölgesel Kalkınma Kavram, Kuram ve Politikalarında Yaşanan Değişimler (Cilt I). Kentsel Ekonomik Araştırmalar Sempozyumu, Pamukkale Üniversitesi, Denizli, Mart 2004. Devlet Planlama Teşkilatı (DPT).
• Glasmeier, A. (1994). Flexible Districts, Flexible Regions? The Institutional and Cultural Limits to Districts in an Era of Globalisation and Technological Paradigm Shift, in Globalisation. Institutions and regional development in Europe. Oxford University Press.
• Gündüz, İ. (2017). Cumhuriyet Döneminde Erzurum Ekonomisinin Türkiye ve Kafkasya Açısından Önemi. (Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi Orta Doğu ve İslam Ülkeleri Araştırmaları Enstitüsü.
• Heger, D., Veith, T., & Rinawi, M. (2011). The effect of broadband infrastructure on entrepreneurial activities: The case of Germany. ZEW Discussion Paper, no. 11-081. SSRN Electronic Journal. [CrossRef]
• Karadeniz, E. (2010). Entrepreneurship in Turkey 2010. The Global Entrepreneurship Monitor (GEM), https://www.tobb.org.tr/Sayfalar/Eng/Detay.php?rid=727&lst=Haberler (Erişim Tarihi: 10.04.2022).
• Karadeniz, E. (2019). Türkiye’de Girişimcilik ve Uluslararası Karşılaştırma 2018/2019. The Global Entrepreneurship Monitor (GEM), https://webdosya.kosgeb.gov.tr (Erişim Tarihi: 22.05.2022).
• Karlsson, C. (2012). Entrepreneurship, social capital, governance and regional economic development. CSIR Electronic Working Paper Series, no. 2012/6, https://www.bth.se/wp-content/uploads/2018/02/12_WP6.pdf (Erişim Tarihi: 01.02.2022).
• Konyalı, İ. H. (1960). Erzurum Tarihi. Erzurum Tarihini Araştırmave Tanıtma Derneği Yayınları.
• Kumral, N. (2006). Bölgesel Rekabet Gücünü Artırmaya Yönelik Politikalar. Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempozyumu. Eylül 2006, ODTÜ, Ankara.
• Lee, C. K., Cottle, G. W., Simmons, S. A., & Wiklund, J. (2021). Fear not, want not: Untangling the effects of social cost of failure on high-growth entrepreneurship. Small Business Economics, 57(1), 531–553.
• Lortie, J., Barreto, T., & Cox, K. (2019). The implications of national and regional long-term orientation on entrepreneurial activity. International Journal of Entrepreneurial Behavior and Research, 25(6), 1236–1258. [CrossRef]
• Nazir, M. A. (2012). Contribution on entrepreneurship in economic growth. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 4(3). Organization for Economic Co-operation and Development (2004). International investment perspectives. OECD.
• Piore, M., & Sabel, C. F. (1984). The Second Industrial Divide. Basic Books. Porter, M. (1990). The Competitive Advantage of Nations. The Free Press.
• Prieger, J. E., Lu, H., & Zhang, H. (2017). The importance of transportation, broadband, and intellectual infrastructure for entrepreneurship. School of Public Policy Working Papers, Paper 68. Pepperdine University.
• Qian, H., Acs, Z. J., & Stough, R. R. (2013). Regional systems of entrepreneurship: The nexus of human capital, knowledge and new firm formation. Journal of Economic Geography, 13(4), 559–587.
• Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (STB) (2022). Yatırım Teşvik İstatistikleri. https://sanayi.gov.tr/istatistikler/yatirim-istatistikleri/mi1304021615 (Erişim Tarihi: 16.03.2022).
• Scott, A. J., & Storper, M. (1987). High technology industry and regional development: A theoretical critique and reconstruction. International Social Science Review, 112, 215–232.
• Stam, E. (2015). Entrepreneurial ecosystems and regional policy: A sympathetic critique. European Planning Studies, 23(9), 1759–1769.
• Sternberg, R. (2012). Do EU regional policies favour regional entrepreneurship? Empirical evidence from Spain and Germany. European Planning Studies, 20(4), 583–608. [CrossRef]
• Storper, M. (1993). Regional worlds of production: Learning and innovation in the technology districts of France, Italy and USA. Regional Studies, 27(5), 433–455. [CrossRef]
• Tanas, H. (2019). Kobi’lerde Girişimcilik Tipi ve Yenilik Özelliklerinin Belirlenmesi: Erzurum İli Üzerine bir Uygulama. (Yüksek Lisans Tezi), Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Teixeira, S. J., Casteleiro, C. M. L., Rodrigues, R. G., & Guerra, M. D. (2018). Entrepreneurial intentions and entrepreneurship in European countries. International Journal of Innovation Science, 10(1), 22–42.
• Tekeli, İ., & Pınarcıoğlu, M. (2004). Commitment model for regional planning: How to unlock frozen gears of stagnant regions. In T. Gök & T. Marszai (Eds.), Urban and Regional Development: Concepts and Experiences (pp. 9–28). Academy of Sciences.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2022). İstihdam, İşsizlik ve Ücret. https:// data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=istihdam-issizlik-ve-ucret-108&dil=1 (Erişim Tarihi: 14.05.2022).
• Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB). (2022). Kurulan/Kapanan Şirket İstatistikleri. Retrieved from https://www.tobb.org.tr/BilgiErisimMudurlugu/Sayfalar/KurulanKapananSirketistatistikleri.php.
• Türkiye Patent & Marka Kurumu (2022). İstatistikler. https://www.turkpatent.gov.tr/istatistikler (Erişim Tarihi: 10.05.2022).
• Urbano, D., & Turró, A. (2013). Conditioning factors for corporate entrepreneurship: An in(ex)ternal approach. International Entrepreneurship and Management Journal, 9(3), 379–396. [CrossRef]
• Wennekers, S., & Thurik, R. (1999). Linking entrepreneurship and economic growth. Small Business Economics, 13(1), 27–56. [CrossRef]
• Wennekers, S., van Wennekers, A., Thurik, R., & Reynolds, P. (2005). Nascent entrepreneurship and the level of economic development. Small Business Economics, 24(3), 293–309. [CrossRef]
• Yavan, N. (2012). Türkiye’de yatırım Teşviklerinin bölgesel belirleyicileri: Mekânsal ve istatistiksel bir analiz. Coğrafi Bilimler Dergisi, 10(1), 9–37. [CrossRef]
• Yenal, O. (2001). Cumhuriyet’in İktisat Tarihi. Creative Yayınları.