The Impact of Color and Texture on Wayfinding in Healthcare Building Circulation Areas

Yıl 2024, , 225 - 232, 15.09.2024

Mehmet Noraslı , Kerim Çınar

https://doi.org/10.54864/planarch.1433616

Öz

People's ability to perceive space is a consequence of their perception bonding with their surroundings, which allows them to communicate with space. Individuals see the physical components of the environment first, and then their behavior is shaped by their perceptions. People use the physical components of spaces as a point of reference when they are wayfinding in the circulation areas that link the spaces. In this context, users become stressed and lose time when navigating the circulation areas of large, complex buildings, which discourages them from using the space. The purpose of this study is to identify the colors and textures that influence how well people navigate around the circulation areas of healthcare facilities. The digital environment was used to model the Konya City Hospital's circulation area, which was identified as the sample area. A route was made, and the animation and three-dimensional visuals were produced based on the variables. Memorability and orientation decision levels were assessed in the context of wayfinding using the survey technique. As a result of the survey conducted on a total of 399 people, it was analyzed that people remembered the orange color and wood-textured surface coverings and requested orientation.

Anahtar Kelimeler

Spatial perception, Color and texture, Health structures, Circulation, Wayfinding.

Sağlık Yapılarının Sirkülasyon Alanlarında Renk ve Doku Kullanımının Yön Bulmaya Etkisi

Öz

Kişilerdeki mekânsal algı, algının insan ile çevresi arasında bir bağ kurarak mekânla iletişime geçmesi sonucu oluşmaktadır. Kişiler, mekân içerisinde bulunan fiziksel ögeleri öncelikle algılar, sonrasında algıladığı nitelikte davranışlarını şekillendirir. Mekânları birbirine bağlayan sirkülasyon alanlarındaki yön bulma sürecinde de kişiler, mekân içerisinde bulunan fiziksel ögelerden referans alarak yön bulma davranışlarını sergiler. Bu bağlamda, karmaşık fonksiyonlu ve büyük ölçekli yapıların sirkülasyon alanlarındaki ulaşım güçlüğü, kullanıcılarda stres ve zaman kaybı oluşturarak kişileri mekâna karşı isteksizleştirir. Bu çalışmada, sağlık yapılarının sirkülasyon alanlarında, kişilerin yön bulma performansına etki eden renk ve dokuların ortaya konması amaçlanmıştır. Materyal olarak belirlenen Konya Şehir Hastanesi’nin sirkülasyon alanı dijital ortamda aslına uygun olarak modellenerek bir rota oluşturulmuş, ele alınan değişkenlere göre animasyonu ve üç boyutlu görselleri oluşturulmuştur. Anket tekniği kullanılarak yön bulma kapsamında hatırlanabilirlik ve yönelme kararı düzeyi ölçümlenmiş ve analizleri yapılmıştır. Toplam 399 kişiye yapılan anket sonucu kişilerin turuncu rengi ve ahşap dokulu yüzey kaplamalarını hatırladığı ve yönelim isteğinde bulunduğu analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mekânsal algı, Renk ve doku, Sağlık yapıları, Sirkülasyon, Yön bulma.

Kaynakça

• Aksoy, E., Aydın, D., & İskiflioğlu, G. (2020). Analysis of the correlation between layout and wayfinding decisions in hospitals. MEGARON, 15(4), 509-520. DOI: 10.14744/megaron.2020.21797
• Arthur, P., & Passini, R. (1992). Wayfinding: people, signs, and architecture. New York: McGraw-Hill.
• Ayan, G. S. (2019). Yeni nesil sağlık yapılarının mekân dizim yöntemi ile incelenmesi: İstinye Üniversitesi Hastanesi Liv Hospital Bahçeşehir ve VM Medical Park Pendik Hastanesi örneği (Tez No: 572000). [Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü]. Yüksek Öğretim Kurulu Tez Merkezi.
• Aydın, D. (2009). Hastane mimarisi, ilkeler ve ölçütler. Konya: TMMOB Mimarlar Odası Konya Şubesi Yayınları.
• Canbakal Ataoğlu, N. (2009). Çağdaş mimaride bir antitez: sirkülasyon (Tez No: 233650). [Doktora tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü]. Yüksek Öğretim Kurulu Tez Merkezi.
• Carpman, J. R., & Grant, M. A. (2016). Design that cares: planning health facilities for patients and visitors. Chicago: American Hospital Publishing.
• Çelik, A. E. (2017). Havaalanı bekleme salonlarındaki tasarım parametrelerinin yön bulma davranışı üzerine etkileri (Tez No: 476693). [Yüksek lisans tezi, TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Yüksek Öğretim Kurulu Tez Merkezi.
• Eceoğlu, A. (2010). Değişen kullanım ihtiyaçları karşısında hastane giriş mekânlarının şekillenmesi (Tez No: 276828). [Sanatta Yeterlilik Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü]. Yüksek Öğretim Kurulu Tez Merkezi.
• Fewings, R. (2001). Way fanding and airport terminal design. Journal of Navigation, 54(2), 177-184. DOI: https://doi.org/10.1017/S0373463301001369
• Golledge, R. G. (1999). Wayfinding behavior: cognitive mapping and other spatial processes. USA: Johns Hopkins University Press.
• Gökaydın, N. (2002). Temel sanat eğitimi sanat eğitimi öğretim sistemi ve bilgi kapsamı. İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Grewal, D., Krishnan, R., Baker, J., & Borin, N. (1998). The effect of store name, brand name and price discounts on consumers evaluations and purchase intentions. Journal of Retailing, 74(3), 331-352. DOI: 10.1016/S0022-4359(99)80099-2
• Güç, B., Gençel, Z., & Karadayı, A. (2013). Mekân, algı ve biliş bağlamında hastane tasarım dilini anlamak: SDÜ hastanesi örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 17(1), 133-146. DOI: 10.19113/sdufbed.40260
• Güller, E. (2007). Sağlık yapılarında renk olgusunun özel dal hastaneleri hasta yatak odası örneklerinde araştırılması (Tez No: 213186). [Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü]. Yüksek Öğretim Kurulu Tez Merkezi.
• Güngör, F. S. (2019). Postmodern dünyanın mekân anlayışında sanal mekân. Turkish Studies. 14(5), 93-104. DOI: 10.29228/TurkishStudies.23008
• Haq, S., & Zimring, C. (2003). Just down the road a piece: the development of topological knowledge of building layouts. Environment and Behavior, 35(1), 132-160. DOI: 10.1177/0013916502238868
• Hasol, D. (2019). Mimarlık cep sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Herztberger, H. (2008). Space and learning. Rotterdam: NAI010 Publisher.
• Hidayetoğlu, M. L. (2010). Üniversite eğitim yapılarının iç mekânlarında kullanılan renk ve ışığın mekânsal algılama ve yön bulmaya etkileri (Tez No: 268142). [Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü]. Yüksek Öğretim Kurulu Tez Merkezi.
• Holst, M. K. (2015). Optimal hospital layout design [PhD. Thesis, The University of Aalborg]. Aalborg.
• Hunter, S. (2010). Spatial orientation, environmental perception and wayfinding. Center for Inclusive and Environmental Access, University at Buffalo, School of Architecture and Planning.
• Karaçar, P., & Fidan, A. (2004). Kamusal yapı olarak hastanelerde iyileştiren mimariyi etkileyen tasarım ilkelerinin değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(4), 1587-1601. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1191399
• Kim, J.O., & Jin, B. (2001). Korean customers patronage of discount stores: domestic vs multinational discount store shoppers profiles. Journal of Consumer Marketing, 18(3), 236-255. DOI: 10.1108/07363760110393092
• Leibrock, C. (2000). Design details for health: A guide to making the most of interior design’s healing potential. New York: Wiley.
• Lynch, K. (1960). The image of the city. Cambridge: MIT Press.
• Mahnke, F. H. (1996). Color, enviroment and human response. New York: Van Nostrand Reinhold.
• Marberry, S. O. (1997). Healthcare design. New York: Wiley.
• Müezzinoğlu, K., Hidayetoğlu, M.L., & Yıldırım, K. (2021). The The effects of light color temperatures on students' perceptual evaluations in design studios. Color Research and Application, 46(5), 1-13. DOI: 10.1002/col.22654
• Noraslı, M. (2022). Şehir hastanelerindeki sirkülasyon sisteminin yön bulmaya etkilerinin mekân dizimi ile incelenmesi: Konya Şehir Hastanesi örneği (Tez No: 732929). [Doktora Tezi, KTO Karatay Üniversitesi, Lisansüstü Enstitüsü]. Yüksek Öğretim Kurulu Tez Merkezi.
• Özgen, E. (2018). İnsan- mekân etkileşiminde sağlık yapıları ve mekânın iyileştirici rolü. Sanat ve Tasarım Dergisi, (8)2, 184-195. https://doi.org/10.20488/sanattasarim.529764
• Özsavaş, N. (2016). İç mekân tasarımında renk algısı. ART-E Sanat Dergisi, (9)18, 449-460. https://doi.org/10.21602/sduarte.281735
• Shao, A. T. (2002). Marketing research: an aid to decision making. Cincinnati, Ohio: South-Western/Thomson Learning.
• Siegel, S. (2006). Which properties are represented in perception? Perceptual Experience. Oxford: Oxford University Press.
• Smith, A.D. (2002). The problem of perception. Cambridge: Harvard University Press.
• Sözen, M., & Tanyeli, U. (2014). Sanat kavram ve terimleri sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Uysal, M. A. (2009). Sanatta mekân algısı (mekânla oynamak) (Tez No:258399). [Sanatta Yeterlilik Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü]. Yüksek Öğretim Kurulu Tez Merkezi.
• Von Meiss, P. (2013). Elements of architecture: from form to place tectonics. Lozan: EPFL Press.
• Yanarateş, B. D. (2002). Mekân tasarımında tasarımcı-kullanıcı arasında bir anlatım dilinin kurulması. Yapı Mimarlık Tasarım Kültür Sanat Dergisi, 249, 54- 60.
• Yurtgün, H. Ö., & Demirkan Türel, G. (2023). Dünya üzerindeki pediatrik hasta odalarında mekân algısına etki eden tasarım bileşenlerinin değerlendirilmesi. TOJDAC, (13)3, 651-670. https://doi.org/10.7456/tojdac.1289165
• Yurttaş, N. B. (2019). Mekânsal algı kavramı ve iç mekân tasarımı ilişkisi. Euroasia Journal of Social Sciences & Humanities, (6)1, 27-34.