Örneklerle TBDY 2019 Zemin Parametrelerinin Kullanılan Yapısal Malzeme Miktarına ve Çatı Katı Yanal Ötelenmesine Etkisi

Yıl 2022, Cilt: 25 Sayı: 2, 467 - 475, 01.06.2022

Hakan Karaca

https://doi.org/10.2339/politeknik.680595

Cited By: 3

Öz

2019 itibarı ile yürürlüğe girmiş olan Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (TBDY-2019) uygulama ile güncel bilgi seviyesi arasındaki farkları en aza indirmek ve farklı yapı türlerinin tasarımı ve yeni tasarım yöntemleri için mevzuat ihtiyacına yanıt verebilmek amacıyla geliştirilmiştir. Özellikle deprem-zemin ilişkisi konusunda uygulamada karşımıza çıkan ama daha önceki yönetmeliklerle tanımlanmayan deprem davranışlarını da daha gerçekçi modellemek üzere yurt dışında hali hazırda uygulamada olan yaklaşımlar, yeni yönetmelikte kendine yer bulmuştur. Bu bağlamda, çalışmada, yeni deprem yönetmeliğimizle birlikte yürürlüğe giren yeni zemin sınıfları ve parametrelerinin yapı tasarımını nasıl etkileyeceği araştırılmıştır. Yeni zemin parametrelerinin etkisini incelemek üzere örnek binalar derlenmiş, düşey taşıyıcı elemanların boyutları değiştirilerek farklı zemin sınıflarına göre uyarlanmış ve yapıların düşey elemanlarının boyutlarının, kullanılan donatının, ve çatı katı yanal ötelemelerinin nasıl değiştiği gözlemlenmiştir. Böylelikle, yeni zemin sınıflarının yapıların tasarımıi aşamasında ne kadar etkin bir parametre olabileceği irdelenmiştir. Çalışma sonucunda yeni zemin sınıflarının tasarımcılar, yatırımcılar ve yetkililer açısından önemli bir parametre olma potansiyelinin bulunduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

2019 Türkiye Deprem Yönetmeliği, Zemin Sınıfları, Zemin Büyütmesi, yapısal malzeme miktarı, çatı katı yanal ötelenmesi

The Influence of Soil Parameters of TEC-2019 over the Amount of Structural Material Used and Roof Drift of Structures, A Case Study

Öz

The new Turkish Earthquake Code adopted in 2019, was developed to minimize the gap between the application and the current level of knowledge in the field and to respond to ever-growing need in the application of new design methods and design different type of structures. Especially, the problems experienced due to varying ground responses to the earthquakes is more realistically addressed with the introduction of the already applied approaches in different foreign earthquake codes.
Within this context, in the study, the influence of the newly introduced ground types and related parameters over the design of new structures is investigated. For that purpose, sample structures are gathered, and these structures are adopted to each ground type by modification of its vertical structural members and the change in the dimensions of vertical members, amount of reinforcement and the roof drifts of the modified structures are monitored. Consequently, the overall influence of the new ground parameters over the structural design is investigated. As the main result of this study, the studied parameters are determined to be one of the influential factors in the design and have strong influence potential for the designers, investors and the authorities in the industry.

Anahtar Kelimeler

2019 Turkish earthquake code, soil classes, soil amplification, amount of structural material, roof drift

Kaynakça

• [1] Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, (2019).
• [2] NEHRP, “Recommended Provisions for Seismic Regulations for New Buildings and Other Structures”, Building Seismic Safety Council, (2001).
• [3] Azimi P.,Gazi H., Alhan C., “Zemin Büyütme Katsayılarının Betonarme Taşıyıcı Sistemlerin Sismik Performans Potansiyeline ve Maliyetine Etkileri”, Teknik Dergi, 8803-8834, (2019).
• [4] Tezcan S., Kaya E., Bal E.I., Özdemir Z., Seismic amplification at Avcılar, Istanbul, Engineering Structures, 24: 661–667, (2002).
• [5] Borcherdt R.D., “Estimates of site-dependent response spectra for design (Methodology and Justification)”, Earthquake Spectra, 10: 617-673, (1994).
• [6] DBYBHY, “Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik”, T.C. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Ankara, (2007).
• [7] Karaca H., “Konut tasarımı bağlamında 2007 ve 2018 deprem yönetmeliklerinin karşılaştırılması, Niğde örneği”, 21. Ulusal Mekanik Kongresi, 02-06 Eylül 2019, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Niğde, (2019).
• [8] Türkmen M., Tekeli H., “Deprem Bölgesi ve Yerel Zemin Sınıfının Bina Maliyetine Etkileri”, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(3): 127-130, (2005).
• [9] Türkmen M., Tekeli H., Kuyucular A., “Betonarme Bina Maliyetlerinin Zemin Sınıfı - Kat Adedi Ve Düzensizlik İle Değişimi”, Selçuk Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 21: 57-65, (2006).
• [10] Dorum A., Özkan Ö., Erdal M., “Farklı deprem bölgeleri ve farklı zemin sınıflarının Kaba yapı maliyetine etkisi”, Selçuk Teknik Dergisi, 5(1): (2006).
• [11] Gürsoy Ş., “Farklı Rijitleştirici Elemanlara Sahip Yapıların Depreme Göre Maliyetlerinin Karşılaştırılması”, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 28(3): 533-544, (2013).
• [12] Sönmezer Y.B., Akbaş S.O., Işık N.S., Kırıkkale ili yerleşim alanı için en büyük ivme, zemin büyütmesi ve hakim titreşim periyodu özelliklerinin değerlendirilmesi, Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 30(4): 711-721, (2015).
• [13] Koçer M., Nakipoğlu A., Öztürk B., Al-Hagri M.G., Arslan M.H., “Deprem Kuvvetine Esas Spektral İvme Değerlerinin TBDY2018 ve TDY2007'ye göre Karşılaştırılması”, Selçuk Teknik Dergisi, 17(2): 43-58, (2018).
• [14] Akansel VH, Soysal BF, Kadaş K, Gülkan P. “An evaluation of the 2019 seismic hazard map of Turkey on the basis of spectrum intensity.” 5th International Conference on Earthquake Engineering and Seismology, October 8-11, Ankara, Turkey, (2019)
• [15] ASCE/SEI 7-10, “Minimum Design Loads for Buildings and Other Structures”, American Society of Civil Engineers, (2010).
• [16] Sta4CAD v.14, Bilgisayar Destekli Tasarım için Yapısal Analiz, Ankara, (2018).