ROMAN TOPLULUKLARININ SOSYAL SORUNLARI: DERGİPARK ÜZERİNDEN KAPSAM DERLEMESİ

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 95 - 130, 29.06.2024

Dilara Ustabaşı Gündüz , Fatma Gözde Yıldız , Ayça Arık

https://doi.org/10.59250/raedergisi.1485328

Öz

Roman toplulukları yıllar boyunca türlü sosyal, ekonomik, kültürel zorluklarla karşı karşıya kalmışlardır. Roman topluluklarının yaşadığı bu sorunların iyi anlaşılarak etkili çözümler üretilebilmesi bu sorunları odağına alan araştırmalara daha geniş bir perspektiften bakabilmeyi gerektirmektedir. Kapsam derlemesi olarak tasarlanan bu çalışmada Türkiye’de yaşayan Roman topluluklarını konu alan araştırma türündeki yayınlar bütüncül şekilde sosyal hizmet perspektifiyle ele alınmıştır. Dergipark'ta başlığında Roman geçen makaleler PRISMA protokolü izlenerek dahil etme ve dışlama kriterleriyle ayıklanmıştır. Roman topluluklarını konu edinen yayınların özet, bulgular, sonuç ve öneriler başlıkları nitelikli okumayla incelenerek, Romanların yaşadıkları sosyal sorunlar ve ihtiyaç duydukları hizmetler betimsel analizle belirlenmeye çalışılmıştır. Bu çalışma, mevcut saha araştırmalarından elde edilen bulguları sentezleyerek, Roman topluluklarının sorun ve ihtiyaçlarını bütünüyle sunma niteliği taşımakta ve bu yönüyle sosyal politika alanına katkı sağlamaktadır. Çalışmanın sonuç kısmında derlenen bulgulardan hareketle refah karması kurumlarının Roman toplulukların refahını artırmaya dönük geliştirebileceği çeşitli stratejiler sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Roman toplulukları, sosyal sorun, kapsam derlemesi

SOCIAL PROBLEMS OF ROMANI COMMUNITIES: A SCOPING REVIEW ON DERGIPARK

Öz

Romani communities have faced various social, economic, and cultural challenges over the years. A better understanding of the problems faced by Romani communities and the development of effective solutions requires a broader perspective on the research focusing on these problems. In this study, which is designed as a scoping review, research publications on Romani communities living in Turkey are analyzed holistically from a social work perspective. In Dergipark, articles with Romani in the title were extracted by following the PRISMA protocol with inclusion and exclusion criteria. The abstracts, findings, conclusions, and recommendations of the publications on Romani communities were examined through qualified reading, and the social problems experienced by Romani and the services they need were tried to be identified through descriptive analysis. By synthesizing the findings of existing field research, this study synthesizes the problems and needs of Romani communities and provides a road map for social policy. The concluding section of the study draws on the findings to suggest a range of strategies that welfare mix institutions can develop to improve the well-being of Romani communities.

Anahtar Kelimeler

Romani communities, social problem, scoping review

Kaynakça

• AÇIKALIN, N., ve SEVER, H. (2023). Unwanted short-term guests of school: Romani children’s access to education the case of mersin, Turkey. Journal of Applied And Theoretical Social Sciences. https://doi.org/10.37241/jatss.2023.86.
• AKGÜL, İ. (2021b). Hoşgörü ve ayrımcılık sarkacında Türkiye’de roman algısı: Çanakkale örneği. Liberal Düşünce Dergisi, 26(102), 133-155.
• AKGÜL, İ. F. (2021a). Roman kadını gözüyle erkeklik: İzmir örneği. Yıldız Social Science Review, 7(1), 75-89.
• ALPAR, B. I. (2023). Türkiye’de roman vatandaşlara yönelik sosyal içerme çabalarının son yirmi yılı: mevzuat, politika ve uygulamalar, Sosyal Politikalarda AK Partili Yıllar (içinde)., Ed. Faruk Taşcı, Ankara.
• AŞKIN, U. (2017). Çingene/Roman toplumunun sosyo-ekonomik durum beklentileri: İzmir ilinde bir araştırma. Kesit Akademi Dergisi, 3(10), 208-245.
• AYDIN, M., ve AYDIN-AVCI, İ. (2023). Dezavantajlı Roman kadınların servikal kanser taramalarına katılımını engelleyen faktörler: kalitatif analiz. BAUN Health Sci J, 12(1): 177-184.
• BOZDOĞAN-YEŞİLOT, S., ve İNEL-MANAV, A. (2021). The sleep quality of roman and non-roman older people: A comparative study. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 15(3), 443-450.
• BÜYÜKTAŞKAPU-SOYDAN, S., ALAKOÇ-PİRPİR, D. ve ACAR, Ş. (2021). Roman ve Roman olmayan annelerin ebeveynlik stilleri ile çocukların saldırganlık davranışları arasındaki ilişki. KTO Karatay Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(2), 15-36.
• CERİT, Ç. ve PORSUK, Ö. A. (2020). Roman çocukları ve okula devamsızlıkları: Kırklareli’de bir okul örneği. Humanistic Perspektive Dergisi, 2(3), 283-295.
• ÇAHA, Ö. ve ALTINKOZ, O. (2021). Roman topluluklarında evlilik pratikleri. Yıldız Social Science Review, 7(1), 58-74.
• ÇAY, H., ve TOPKAYA, Ö. (2023). Çanakkale İlinde Yaşayan Romanların Sosyo Ekonomik Sorunları Üzerine Nitel Bir Araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 21(48), 220-247.
• ÇELİK, K. ve YÜCE-TAR, Y. (2016). Samsun’da evlere temizliğe giden Roman kadınlar: Enformel sektörde çalışmanın yükü neden hafif. Çalışma ve Toplum Dergisi, 1(48), 59-86.
• DİRİMEŞE, E. (2022). Avrupa Birliği toplumsal cinsiyet politikaları ve Türkiye’de Roman kadınların durumu: Zonguldak örneği. Trakya Üniversitesi Roman Dili ve Kültürü Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 3(1), 1-19.
• ERDOĞAN, Z., KURCER, A. M., KURTTUNCU, M. ve Yıldız, H. (2018). Zonguldak’ta yaşayan Romanların sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi ve kronik hastalık durum. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 5(2), 210-216.
• ERHALİM-GÜMÜŞ, B. ve ÇELİK, F. (2021). İzmir’de kadın olmak: Sosyal dışlanma, yoksulluk ve yoksulluk ile müzakere anlatıları. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 18(42), 5878-5906.
• ERHALİM-GÜMÜŞ, B. ve ÇELİK, F. (2022). Türkiye’de son dönem sağlık politikaları ve dezavantajlı gruplar: İzmir’de roman kadınların sağlık hizmetlerine erişimi ve kullanımı üzerine bir analiz. Paradoks Ekonomi Sosyoloji ve Politika Dergisi, 18(1), 32-62.
• FAZLA, S., ORUÇ, İ. ve GEZGİN, M. D. (2021). Çalışma hayatında ötekileştirilmeye ilişkin Roman kadınların görüşleri: Nitel bir çalışma. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 11(21), 1-20.
• GRANT, M. J. ve BOOTH, A. (2009). A typology of reviews: an analysis of 14 review types and associated methodologies. Health Information ve Libraries Journal, 26, 91-108.
• GÜÇ- ÇINAR, E. ve KARA, Z, H. (2021). SED yardımı mı mahkûm parası mı? Eşleri cezaevinde olan Roman kadınlar üzerinde nitel bir araştırma. Sosyal Sağlık Dergisi, 1(1), 45-62.
• GÜLER, M. ve PARLIYAN, M, B. (2020). Roman toplumunun kentlileş(e)memesi kapsamında suç ve kent ilişkisi. Kent ve Çevre Araştırmaları Dergisi, 2(2), 40-73.
• KIZILKAYA, M. (2021). Roman kadınlar gözünden “kadın olmak”: nitel bir araştırma. İstanbul Üniversitesi Kadın Araştırmaları Dergisi, (22), 31-57.
• KOÇAK, E., ve ALKAYA, B. (2021). Evaluation of the oral dental health status of the Romani community in Turkey. Cukurova Medical Journal, 46(3), 1222-1229.
• KÖMÜRCÜ, İ. (2022). Roman müzisyenlerin gözüyle Türkiye’de yaşayan Romanların sosyal içerme süreçlerinde müziğin rolü. Art Vision Dergisi, 28(48), 1-11.
• KUMCAĞIZ, H., ÖZCAN, Ö. ve ŞAHİN, C. (2018). Roman çocukların okul devamsızlığına ilişkin öğrenci, öğretmen, veli görüşleri ve çözüm önerileri. Okul Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 1(1), 54-85.
• MERCAN-UZUN, E., ve BÜTÜN, E. (2015). Roman Çocukların Okula Devamsızlık Nedenleri ve Bu Durumun Çocuklar Üzerindeki Etkileri. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal. 315-328.
• MERCAN-UZUN, E., BÜTÜN- KAR, E. ve ÖZDEMİR, Y. (2023). Türkiye’de Roman çocukların uzaktan eğitim sürecinden faydalanma durumları. Trakya Eğitim Dergisi, 13 (3), 1673-1688.
• ÖZMEN, N., ŞENCAN, F. ve BEKİ, A. (2023). Roman normları açısından kadın ve ergen bireylerde alkol kullanımı. Sosyal Bilimler EKEV Akademi Dergisi. 95, 225-237.
• SARITAŞ, S. ve ÇOBAN, U. (2022). Roman çocuklarının eğitimlerinin sürdürülebilirliği üzerine: Balıkesir İli örneği. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi 6(2), 128-142.
• ŞANLI, B. ve FURTANA, S. (2023). Perspectives of Roma women on gender equality: A qualitative study in Mersin, OPUS- Journal of Society, 20(55), 637-648.
• TAYLAN, H. H., ve BARIŞ, İ. (2023). Medyada romanlara yönelik kalıpyargı ve önyargıların sunumu. Roman Dili ve Kültürü Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 4(1), 89-100.
• UŞTUK, O. (2021). Roman kimliğinin çatışmalı inşası: “Fotokopi Romanlık” karşısında otantik Romanlık. Folklor/ Edebiyat Dergisi, 27(105), 151-165.
• YAŞAR, E., ve ŞAŞMAN-KAYLI, D. (2021). Roman Kültüründe Evlilik Olgusu Üzerine Nitel Bir Çalışma. Sosyoloji Dergisi, (41-42), 25-51.
• YILDIRIM, M., MURAT, D., ve Aca, Z. (2015). Perceived Ethnic Discrimination Experiences of Romani Women in Turkey, Afyon Kocatepe University Journal of Social Sciences (2), 29-47. https://doi.org/10.5578/JSS.9465.
• YILMAZ-SERT, N. ve TURHAN, B. Ş. (2019). Türkiye’de Romanlara yöneltilen nefret söyleminin Romanlar tarafından algılanma biçimi: Roman üniversite öğrencileri üzerine nitel bir çalışma. CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi. 17(3), 536-559.
• YÖRÜR, N. (2022). Roman mahallesinde kentsel yoksulluk ve yoksunluk: İzmir-Ege Mahallesi (Kuruçay) örneği. EKSEN Dokuz Eylül Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi, 3(1), 58-72.
• https://www.aile.gov.tr/media/127013/yeni-roman-strateji-belgesi-_20221222_v19.pdf
• https://www.unesco.org.tr/Pages/108/219/S%C3%BCrd%C3%BCr%C3%BClebilir-Kalk%C4%B1nma-2030-Hedefleri-%C4%B0htisas-Komitesi