Investigation of scordatura as a different tuning system in viola instrument

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 4, 503 - 528, 30.12.2023

Cansu Yılmaz

https://doi.org/10.12975/rastmd.20231142

Öz

The tuning system used today has reached a certain standard in string instruments by evolving with the different tuning systems that the viol family has historically undergone. Due to the incomplete development of instrument forms, the tuning system has constantly changed in order to provide comfort in playing and to perform in harmony with the tone of the works. This evolution process has also had an indirect effect on the emergence of the scordatura. Scordatura is a preferred usage in order to perform the pieces more comfortably in many aspects. It has common points with the historical development of tuning, and although they are analyzed under different headings, it is seen that they interact in a cause-and-effect relationship. The research was designed to contribute to the field by presenting a detailed examination of viola works written in scordatura. In the research, the notes of the scordatura works were scanned, and it was determined that there are few scordatura works for the viola instrument. Detailed research was carried out on the scordatura works identified, and it was observed that access was quite limited. In the literature review carried out in this context, the situation followed a parallel course, and no research has been found that collects scordatura Works written specifically for the viola instrument under a single source. In this context, the most important point of the research was to create a source about the viola works written in Scordatura and to clarify some unclear details in order to provide convenience during performance. In the research, answers were sought to the problems of how a work written in scordatura for viola will be performed, with which tuning, and for what reasons the works selected for examination were written as scordatura. The research model is document analysis, one of the qualitative research methods. In this context, viola scores written in scordatura were accessed. Note editions were checked by scordatura tuning on the viola. All works written in scordatura for viola were searched, and all compositions, including the works whose notes could not be found, were presented in a list by including scordatura information. J.S. Bach- Cello Suites (viola transcription) No. 5, W.A. Mozart- Symphony Concertant for violin and viola, C. Stamitz- Viola Sonata, J.A. Amon- 1st and 2nd Viola Concerto, and R. Strauss- Don Quixote Symphonic Poem were analyzed. The selected pieces were analyzed in detail. The type of scordatura in the piece, its positive and negative effects on the performer were analyzed by making note comparisons. All the determined features were checked by playing on the viola and analyzed by making comparisons on notes with and without scordatura. As a result of the analysis, it was found that scordatura provides many technical conveniences to the performer, and when it is evaluated from the perspective of finger numbers and string transitions, it has a positive effect on the performance. However, it was found that it causes confusion due to the differences between playing and hearing and intonation difficulties. For this reason, it was concluded that it is a less preferred usage. In the article, suggestions are given for studies towards the easy performance of the works written as scordatura for viola. A resource that string instrument performers can benefit from is presented. In this context, it is suggested that the performers should obtain detailed information before starting to work on a scordatura piece, perform from a good edition, and work slowly and with control the sound. In future research, the numerical data of scordatura works written for string instruments can be analyzed and compared.

Anahtar Kelimeler

scordatura, transcription, tuning system, viola, viola repertoire

Viyola çalgısında farklı akortlama sistemi olarak Scordatura’nın incelenmesi

Öz

Akort sistemi, çalgı formlarının gelişiminin nihai noktaya ulaşmasına kadar ki sürede, çalışta rahatlıklar sağlamak ve eserlerin tonuna uyumlu şekilde icra gerçekleştirmek amacıyla sürekli olarak değişiklik göstermiştir. Bu evrim süreci, scordatura’nın ortaya çıkmasında da dolaylı bir etkiye neden olmuştur. Scordatura kullanımının viyola çalgısı özelinde ele alınması, bu alandaki araştırmaların gelişimine katkı sunacaktır. Araştırma, scordatura yazılmış viyola eserleri hakkında detaylı bir inceleme ile alana katkı sağlaması hedefiyle oluşturulmuştur. Viyola çalgısı özelinde scordatura eserleri tek bir kaynak altında ele alması literatür için büyük önem taşımaktadır. Araştırmada, viyola için scordatura yazılan bir eserin hangi akortlama ile ne şekilde icra edileceği, incelemek için seçilmiş eserlerin hangi nedenler dâhilinde scordatura olarak yazıldığı problemlerine cevap aranmıştır. Araştırmanın modeli nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizidir. Bu kapsamda scordatura yazılan viyola notalarına erişim sağlanmıştır. Nota edisyonları, viyolada scordatura akort sağlanarak kontrol edilmiştir. Viyola için scordatura yazılmış tüm eserler araştırılmış, notaları bulunamayan eserler de dâhil erişilen tüm besteler scordatura bilgileri dâhil edilerek liste halinde sunulmuştur. Seçilen scordatura eserler üzerinde detaylı inceleme yapılmıştır. Eserdeki scordatura çeşidi, icracı açısından olumlu ve olumsuz etkileri nota karşılaştırmaları yapılarak analiz edilmiştir. Scordatura kullanımının entonasyona, tel geçişlerine ve parmak numaralarına etkileri viyola ile çalınarak çözümlenmiştir. Viyolada scordatura olarak yazılmış bir eserin, entonasyona olumsuz etkileri olduğu, parmak numarası ve tel geçişleri kapsamında ise icracıya oldukça yardım eden bir kullanım olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. İcracılara, scordatura bir eseri çalışmaya başlamadan önce detaylı bilgi edinmeleri, iyi bir edisyondan icra gerçekleştirmeleri, yavaş ve ses kontrolü yaparak çalışmaları önerilmektedir. İlerideki araştırmalarda, yaylı çalgılar için yazılan scordatura eserlerin sayısal olarak verileri analiz edilerek karşılaştırılabilir.

Anahtar Kelimeler

akort sistemi, scordatura, transkripsiyon, viyola, viyola repertuvarı

Kaynakça

• Aktüze, İ. (2004).Müziği okumak, Cilt 1, Pan Yayıncılık
• Aktüze, İ. (2007).Müziği okumak, Cilt 4, (2.basım), Pan Yayıncılık
• Başeğmezler, A. (2018). Richard Strauss “Don Kişot - şövalyece karakterli bir tema üzerine gerçeküstü çeşitlemeler” ve solo viyola partisi’nin bir icracı bakışıyla incelenmesi. Sahne ve Müzik, (7) , 1-14.
• Benson, D. (2008). Music: a mathematichal offering, Cambridge University Press.
• Bonds, A. (Ed.).(t.y.). Johann Andreas Amon Concerto For Viola& Orchestra, Arcodoro Publications, https://vmirror.imslp.org/ files/imglnks/usimg/1/15/IMSLP427930- PMLP234801-Amon_Viola_Concerto_solo_ part_.pdf
• Byrd, D. (2009). Written vs. sounding pitch. Notes, 66 (1). 36–51.
• Chiang, C. (2010). A historical technique from a modern perspective:the transcription scordatura in Mozart’s sinfonia concertante for violin, viola and orchestra in e-flat major, k. 364. Doktora Tezi. University Of Cincinnati, Cincinnati.
• Coşgun, G. (2017). Heinrich ıgnaz franz von biber›in rosary sonatları›nın keman edebiyatındaki yeri. Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi,İstanbul.
• Filmer, A. (2011). Building a framework for scordatura: new possibilities for the viola and beyond. String Praxis, 1(1), 21-33.
• Hu, B. (2019). An exploration ınto the use of scordatura tuning to perform J. S. Bach’s Partita Bwv 1004 on the guitar. Doktora Tezi, The University of Arizona, Tuscon.
• Kalender, C. & Akgül Barış, D. (2022). Tamperemanın tarihçesine kısa bir bakış. Sanat ve Tasarım Dergisi, 12 (1) , 331-346.
• Kır, A. (2022). Viol ailesinin tarihsel süreçteki akort sistemleri, viyolonselde scordatura kullanımı ve 20. yüzyılda scordatura kullanılan solo viyolonsel eserlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Kurt, A. G. (1977). The importanceof scordatura in the mystery sonatas of Heinrich Biber. Yüksek Lisans Tezi, Texas Tech University, U.S.
• Matsutani, A. (2023). Measurement of frequency characteristics under various tuning conditions in violin performances, Acoustical Science and Technology 44 (3). 302-308.
• Menuhin, Y., Primrose, W. ve Stevens, D. (1976).Violin & Viola, Schirmer Books, New York.
• Morrow, M. (1974). 16th century ensemble viol music. Early Music, 2(3), 160–163.
• Reiter, W. S. (2020).The baroqu violin and viola, Volume 1, LSC Communications. United States.
• Riley, M. W. (1991).The history of the viola II, Braun-Brumfield, Ann Arbor, Michigan, U.S.A.
• Russell, T. (1938). The Violin “Scordatura”. The Musical Quarterly, 24(1), 84–96.
• Say, A. (2005). Müzik sözlüğü. Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara.
• Stowell, R. (2003). The early violin and viola: a practical guide. Cambridge University Press, U.S.A.
• Şenel, O. (2021). Müzikte mükemmelin göreceliği: akort sistemlerinin evrimi ve eşit tampere sistemin yükselişi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14 (76), 353-369.
• Tarvin, R. (1976). History of the violin scordatura. Sanatta Yeterlik Tezi, North Texas State University, U.S.
• Yıldırım A., Şimşek H. (1999). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9. genişletilmiş baskı), Seçkin Yayıncılık.
• Web Kaynakları web 1. https://vmirror.imslp.org/files/ imglnks/usimg/8/8f/IMSLP501968- PMLP813134-gerle_musica_teusch_ PPN772414130.pdf
• web 2. https://vmirror.imslp.org/files/ imglnks/usimg/c/ca/IMSLP502292- PMLP604999-agricola_musica_ instrumentalis_PPN898236940.pdf
• web 3. https://americanviolasociety.org/ wp-content/uploads/2022/05/Mozart- Sinfonia-Concertante-Scordatura.pdf
• web 4. https://s9.imslp.org/files/imglnks/ usimg/1/17/IMSLP52204-PMLP04977- StraussR-Op35.Viola.pdf
• web 5. https://vmirror.imslp.org/ files/imglnks/usimg/1/10/IMSLP75796- PMLP04291-Bach_-_Cello_Suites_source_D. pdf
• web 6. https://www.musicsheets.org/bach- prelude-from-cello-suite-no-5-for-viola- scordatura/
• web 7. https://vmirror.imslp.org/files/ imglnks/usimg/9/9e/IMSLP439458- PMLP173781-Stamitz_va_son_ed.pdf (Erişim Tarihi: 16.08.2023)
• web 8. https://vmirror.imslp.org/files/ imglnks/usimg/1/15/IMSLP427930- PMLP234801-Amon_Viola_Concerto_solo_ part_.pdf (Erişim Tarihi 01.09.2023)