Coğrafi Bilgi Sistemleri İle Orman Yangını Risk Haritası Oluşturulması: Ören Örneği

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 33 - 54, 30.06.2020

Mehtap Özenen Kavlak , Adem Kurtipek Saye Nihan Çabuk

https://doi.org/10.32569/resilience.597887

Cited By: 4

Öz

Orman yangınları çevre için büyük bir doğal afettir. Her yıl hem doğal hem de insan faktörü sonucu pek çok orman yangını meydana gelmekte, doğal ve kültürel çevre bu yangınlardan olumsuz etkilenmektedir. Çalışma alanı olan Kütahya bölgesi ele alındığında; 2005-2009 yılları arasında toplam 128 adet yangının çıktığı ve toplam 99,18 hektar alanın zarar gördüğü belirlenmiştir. Bu çerçevede, çalışmanın amacı Kütahya - Ören Orman İşletme Şefliği örneğinde orman yangını riskinin coğrafi bilgi sistemleri (CBS) olanakları kullanılarak belirlenmesidir. Böylelikle oluşabilecek yangınlara hazırlıklı olunması, yangından kaynaklanan risklerin asgari düzeye indirilmesi ve yangınların neden olduğu gerek maddi gerek fiziksel zararların önlenmesine katkı sağlanması hedeflenmiştir. Bu bağlamda, çalışma alanına ait CBS destekli yangın risk haritası oluşturulmuştur. Ayrıca bölgede yer alan yangın kulelerinin, çalışma alanın ne kadarına hakim olduğu da görülebilirlik analizi ile belirlenmeye çalışılmıştır. CBS ortamında elde edilen görülebilirlik analizi ve yangın risk haritaları sonuçlarına göre tehlike ve risklerin önlenmesine yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

CBS, Orman, Orman yangını, Yangın risk haritası, Ören Orman İşletme Şefliği

The Development of Forest Fire Risk Maps Using Geographical Information Systems Capabilities for Ören Forest Management Unit - Kütahya

Öz

Forest fires are major natural disasters for the environment. Many forest fires occur every year due to both natural and anthropogenic factors, resulting in important negative impacts on the natural and cultural environment. Considering the Kütahya region, which is the study area; it was determined that a total of 128 fires broke out and 99,18 hectares were damaged between 2005 and 2009. Within this frame, the aim of this study is to determine the forest fire risks within Ören Forest Management Unit - Kütahya, using geographical information systems (GIS) capabilities. Thus, the targets of the study are to provide preparedness against potential forest fires, minimize the forest fire risks and contribute to the prevention of both financial and physical damages resulting from forest fires. To fulfill the mentioned aim and the targets, a GIS-aided fire risk map was developed for Ören Forest Management Unit - Kütahya. In addition to this, the coverage area of the existing fire towers within the study area was evaluated through visibility analysis. Considering the results of the visibility analysis and the forest fire risk map created in the GIS environment, suggestions were made for the mitigation of the fire hazards and risks.

Anahtar Kelimeler

GIS, Forest, Forest fire, Forest fire risk mapping, Oren Forest Management Unit

Kaynakça

• Asri, G., Çorumluoğlu, Ö., ve Özdemir, E. (2017). CBS destekli Orman Yangını Risk Dağılım Analizi; Antalya Örneği. Bildirinin sunulduğu konferans: 15. Türkiye HaritaBilimsel ve Teknik Kurultayı, Ankara.
• Bingöl, B. (2017). Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanarak Burdur İli Orman Yangını Risk Alanlarının Belirlenmesi. Turkish Journal of Forest Science, 1(2), 169-182.
• Erten, E., Kurgun, V., ve Musaoglu, N. (2004). Forest fire risk zone mapping from satellite imagery and GIS: a case study. Bildirinin sunulduğu konferans: XXth Congress of the International Society for Photogrammetry and Remote Sensing, Istanbul, Turkey.
• Jaiswal, R. K., Mukherjee, S., Raju, K. D., ve Saxena, R. (2002). Forest fire risk zone mapping from satellite imagery and GIS. International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation, 4(1), 1-10.
• Kaysis. (2019). Orman Yangınlarının Önlenmesi ve Söndürülmesinde Uygulama Esasları. Kamu Mevzuat Sistemi. Erişim adresi: https://kms.kaysis.gov.tr/Home/Goster/129296.
• KOİM. Kütahya Orman İşletme Müdürlüğü. Erişim adresi: https://kutahyaobm.ogm.gov.tr/KutahyaOIM/Sayfalar/default.aspx
• Küçük, Ö., ve Bilgili, E. (2007). Yangın Davranışının Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) Yardımıyla Haritalanması: Korudağ Örneği. KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 10(2), 64-70.
• Küçük, Ö., Bilgili, E., ve Durmaz, B. D. (2005). Yangın Potansiyelinin Belirlenmesinde Yanıcı Madde Haritalarının Önemi. Turkish Journal of Forestry, 1, 104-116.
• Orman Genel Müdürlüğü. Orman Atlası.
• Orman Genel Müdürlüğü. (1995). Orman Yangınlarının Önlenmesi ve Söndürülmesinde Uygulama Esasları.
• Özşahin, E. (2014). Forest Fire Susceptibility Analysis Using GIS and AHP: The Case Of Antakya Forestry Operation Directorate.
• Peker, H., ve Atılgan, A. (2015). Doğal Bir Enerji Kaynağı Odun: Yanma Özelliği ve Koruma Yöntemleri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 15(2), 1-12.
• Shafiei, A. B., Akbarinia, M., Jalali, G., ve Hosseini, M. (2010). Forest fire effects in beech dominated mountain forest of Iran. Forest Ecology and Management, 259(11), 2191-2196.
• Yassemi, S., Dragićević, S., ve Schmidt, M. (2008). Design and implementation of an integrated GIS-based cellular automata model to characterize forest fire behaviour. ecological modelling, 210(1-2), 71-84.