Yer Altı Maden İşçilerinin Afet Anında Hayatta Kalma ve İlk Yardım Bilgi Düzeyleri

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 13, 30.06.2022

Merve Gülser Özcan Erdoğan

https://doi.org/10.32569/resilience.900627

Cited By: 1

Öz

Madencilik, barındırdığı riskler nedeniyle özel güvenlik önlemlerinin, özel eğitimlerin alınması gereken bir sektördür. Madenlerde sıklıkla; göçük, grizu patlaması, yüksekten düşme ve gazlarla zehirlenme gibi kazalar meydana gelmektedir. Bu çalışmanın amacı yer altı maden işçilerinin afet anında hayatta kalma ve ilk yardım bilgi düzeylerini belirlemektir.

Araştırma Ocak 2019-Mart 2019 tarihleri arasında Zonguldak Havzasında bulunan TTK Kozlu Müessese Müdürlüğü’ndeki 302 yer altı maden işçisi ile yapıldı. Veriler, araştırmacı tarafından hazırlanan demografik bilgiler, ilk yardım ve kendi alanlarının güvenlik bilgilerinin sorulduğu anket kullanılarak toplandı. Çalışmaya katılan tüm maden işçileri erkekti, maden işçilerinin yaş ortalaması 37,09±4,35 (24-58) olup %34,4’ü (n=104) lise mezunu, %92,4’ü (n=279) evlidir. Çalışmaya katılan işçilerin %50’sinden fazlası ilk yardım ve kendi alanlarının güvenlik bilgilerini içeren sorulara doğru yanıt verdi. Daha önce iş kazası geçirenlerin (62,36±7,11) afet anında hayatta kalma ve ilk yardım bilgi düzeyi sorularına doğru cevap verme yüzdeleri, daha önce iş kazası geçirmeyenlere (60,69±8,05) göre yüksek saptandı (p=0,048; p<0,05). Araştırmadan elde edilen veriler doğrultusunda; Çalışmaya katılan katılımcıların yarısından fazlasının iş kazası geçirmiş olduğu, ilk yardımın mihenk taşı sayılan kalp masajı ve suni solunum uygulamasını %40’ından fazlasının yanlış bildiği tespit edildi.

Çalışmada toplanan tüm veriler değerlendirildiğinde maden işçilerine verilen eğitimlerin güncellenmesi ve bu eğitim periyotlarının sıklaştırılması sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Afet, Maden kazası, Afet yönetimi

Survival and First Aid Knowledge Levels of Underground Mine Workers at the Time of Disaster

Öz

Mining is a sector that requires special security measures and special trainings due to the risks it involves. Accidents such as collapse, grizu explosion, falling from height and gas poisoning occur frequently in mines. The purpose of this study is to determine the survival and first aid knowledge levels of underground miners.

The research was conducted between January 2019 and March 2019 with 302 underground miners at Kozlu establishments located in the Zonguldak Basin. The data were collected using a questionnaire prepared by the researcher asking demographic information, first aid and safety information of their own fields. All mine workers participating in the study were male, the average age of the mine workers was 37.09 ± 4.35 (24-58) years, 34.4% (n = 104) were high school graduates, 92.4% (n = 279) is married. More than 50% of the workers participating in the study answered the questions about first aid and safety information of their fields. Percentages of responding correctly to the questions of survival in disaster and first aid knowledge level of those who had an occupational accident (62.36 ± 7.11) were higher than those who had no occupational accidents (60.69 ± 8.05) (p = 0.048 p <0.05). In line with the data obtained from the research; It was determined that more than half of the participants in the study had a work accident, and more than 40% of them misunderstood the practice of heart massage and artificial respiration, which are the cornerstones of first aid.

When all the data collected in the study were evaluated, it was concluded that the trainings given to the mine workers were updated and these training periods were increased.

Anahtar Kelimeler

Disaster, Mining accident, Disaster management

Kaynakça

• AFAD. (2014). Aciklamali Afet Terimleri Sozlugu. Retrieved from https://www.afad.gov.tr/tr/23792/Aciklamali-Afet-Yonetimi-Terimleri-Sozlugu
• Ağır, A. (2000). Metal İş Kolunda Çalışan Çırakların İlk Yardım Bilgi Düzeylerinin Tespiti ve Geliştirilmesi. Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Aytaç, Ş., Gök, M. G., & Özkan, S. (2016). Bir işçi sağlığı ve güvenliği uygulaması olan temel ilk yardım eğitiminin incelenmesi. Gazi Medical Journal, 27(2).
• Bahadır, H., & Uçku, R. (2018). Uluslararası acil durum veri tabanına göre Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki afetler. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 4(1), 28-33.
• Çatakçı, S. (2016). Tahlisiye Eğitimleri ve Uygulamasının İncelenmesi. İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlık Tezi, T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü.
• Dursun, A. E. (2018). Türkiye’de Yeraltı Kömür Madenlerinde Gaz Patlamalarının Neden Olduğu Ölümlü İş Kazaları Analizi ve Karşı Önlemler. Türkiye 21.Uluslararası Kömür Kongresi “ICCET 2018” Bildiriler kitabı 401-415.
• Fişek, A., E. (2015). Çalışma Yaşamında Sağlık Ve Güvenlik, Bilim Dizisi 2. Fişek Enstitüsü Çalışan Çocuklar Bilim Ve Eylem Merkez Vakfı., s.41.
• Gökçe O, & Ç, T. (2012). Teoride ve pratikte afet sonrası iyileştirme çalışmaları. . Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Yayını. Retrieved from https://www.academia.edu/15447332/TEOR%C4%B0DE_VE_PRAT%C4%B0KTE_AFET_SONRASI_%C4%B0Y%C4%B0LE%C5%9ET%C4%B0RME_%C3%87ALI%C5%9EMALARI
• İSGGM. (2020). İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, İstatistiklerle Türkiyenin İSG Görünümü. İSGGM-TC Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. Retrieved from https://www.detam.com.tr/wp-content/uploads/2020/10/Istatistiklerle-Turkiyenin-ISG-Gorunumu.pdf
• Koçali, K. (2018). Şırnak Kömür Maden Kazası Işığında Kömür Madenciliğindeki Uygunsuzluklar Hakkındaki Öneriler. Türkiye 21.Uluslararası Kömür Kongresi “ICCET 2018” Bildiriler Kitabı, 387-399.
• Küçüközdemir, H. M. (2015). Türkiye’de Yeraltı Maden İş Kazalarının Nedenleri ve Dünyadaki Benzerleri İle Karşılaştırılması, . Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Gediz Üniversitesi.
• Lingard, H. (2002). The effect of first aid training on Australian construction workers' occupational health and safety motivation and risk control behavior. Journal of safety research, 33(2), 209-230.
• Oflaz, G. (2016). Madenlerde İş Sağlığı ve Güvenliği İle İş Verenin Maden Kazalarından Doğan Hukuki Sorumluluğu. Yüksek Lisans Tezi.
• Öney, Ö., Samanlı, S., & Özmen, S. (2018). Madencilik Sektöründeki Ölümlü İş Kazalarının Analizi. Karaelmas İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi, 2(2), 53-61.
• TBMM. (2010). Araştırma Komisyon Raporu., s.227.
• Yiğit, O. (2014). Taksirli Bir Suç Türü Olarak Maden Kazaları. Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi(4), 350-410.