BAĞIMSIZ DENETİM ŞİRKETLERİNDE KALİTE YÖNETİMİNE İLİŞKİN GÜNCEL YAKLAŞIMLAR: RİSK ODAKLI DENETİM YAKLAŞIMI

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 1, 122 - 145, 31.01.2025

Ali Aksüt , Ahmet Fethi Durmuş

https://doi.org/10.33723/rs.1603164

Öz

Teknolojik gelişmeler, muhasebe skandalları ve artan düzenleyici gereklilikler, mevcut kalite kontrol standartlarının yetersiz kalmasına neden olmuş ve bağımsız denetimde risk odaklı denetim yaklaşımının benimsenmesini gerekli kılmıştır. Bu doğrultuda Uluslararası Denetim ve Güvence Standartları Kurulu (IAASB), 2020'de kalite yönetimine odaklanan Kalite Yönetim Standartlarını yayımlamıştır. Kalite Yönetim Standartlarının temeli ve en önemli özelliği, bağımsız denetim şirketlerinin kalite yönetiminde risk odaklı bir yaklaşım benimsemesi gerekliliğidir. Bu çerçevede, çalışmanın amacı, bağımsız denetim şirketlerinde kalite yönetimine yönelik güncel uygulamaları incelemek, risk odaklı denetim yaklaşımının önemini, risk değerlendirme sürecinin oluşumunu ve etkilerini değerlendirmektir. Çalışma, risk odaklı denetim yaklaşımının, sürdürülebilir kalite yönetimi için temel olup, risk değerlendirme süreçlerinin dikkatle tasarlanması ve uygulanması gerektidiğini belirtmektedir. Ayrıca bu yaklaşımın denetim şirketleri ile denetlenen şirketlerin karşılaştıkları risklerin daha etkin bir biçimde yönetilmesine olanak tanıdığına, denetim sektöründe güvenilirliği artırarak kamu yararına hizmet etme amacını desteklediğine vurgu yapmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Denetim Kalitesi, Kalite Yönetim Standartları, Risk Odaklı Denetim Yaklaşımı

Current Approaches To Quality Management İn Independent Audit Firms: The Risk-Based Audit Approach

Öz

Technological advancements, accounting scandals, and increasing regulatory requirements have rendered the existing quality control standards insufficient, necessitating the adoption of a risk-based audit approach in independent auditing. Accordingly, the International Auditing and Assurance Standards Board (IAASB) published the Quality Management Standards, focusing on quality management, in 2020. The foundation and most significant feature of the Quality Management Standards is the requirement for independent audit firms to adopt a riskbased approach to quality management. In this context, the aim of this study is to examine current practices regarding quality management in independent audit firms, evaluate the importance of the risk-based audit approach, and assess the formation and effects of the risk assessment process. The risk-based audit approach is fundamental to sustainable quality management and requires the careful design and implementation of risk assessment processes. This approach enables more effective management of the risks encountered by both audit firms and audited entities, enhancing reliability in the audit sector and supporting the goal of serving the public interest.

Anahtar Kelimeler

Audit Quality, Quality Management Standards, Risk-Based Audit Approach

Kaynakça

• Bağımsız Denetim Standardı (BDS) 220- Finansal Tabloların Bağımsız Denetiminde Kalite Yönetimi,https://kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/BDS/BDS%20220(1).pdf, (12.11.2024).
• Chang, S. I., Tsai, C. F., Shih, D. H., & Hwang, C. L. (2008). The development of audit detection risk assessment system: Using the fuzzy theory and audit risk model. Expert Systems with Applications, 35(3), 1053-1067.
• Coetzee, P., & Lubbe, D. (2014). Improving the efficiency and effectiveness of risk‐based internal audit engagements. International Journal of Auditing, 18(2), 115-125.
• Cohen, J., Krishnamoorthy, G., & Wright, A. (2017). Enterprise risk management and the financial reporting process: The experiences of audit committee members, CFO s, and external auditors. Contemporary Accounting Research, 34(2), 1178-1209.
• Kalite Kontrol Standardı (KKS) 1- Finansal Tabloların Bağımsız Denetim ve Sınırlı Bağımsız Denetimleri İle Diğer Güvence Denetimleri ve İlgili Hizmetleri Yürüten Bağımsız Denetim Kuruluşları ve Bağımsız Denetçiler İçin Kalite Kontrol ,https://kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/PDF%20linkleri/standartlar%20ve%20ilke%20kararlar%C4%B1/KAL%C4%B0TE%20KONTROL%20STANDARTLARI/kks1.pdf, (12.11.2024).
• Kalite Yönetim Standardı (KYS) 1- Finansal Tabloların Bağımsız Denetim veya Sınırlı Bağımsız Denetimleri İle Diğer Güvence Denetimleri veya İlgili Hizmetleri Yürüten Bağımsız Denetim Şirketleri İçin Kalite Yönetimi, https://kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/KKS/KYS%201.pdf. (12.11.2024).
• Kalite Yönetim Standardı (KYS) 1- Finansal Tabloların Bağımsız Denetim veya Sınırlı Bağımsız Denetimleri İle Diğer Güvence Denetimleri veya İlgili Hizmetleri Yürüten Bağımsız Denetim Şirketleri İçin Kalite Yönetimi, İlk Uygulama Rehberi, https://kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/KKS/KYS%201%20%C4%B0lk%20Uygulama%20Rehberi.pdf. (12.11.2024).
• Kalite Yönetim Standardı (KYS) 2- Denetimin Kalitesinin Gözden Geçirilmesi, https://kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/KKS/KYS%202.pdf, (12.11.2024).
• Kaya, H. P., & Uzay, Ş. (2024). Kalite Yönetim Standartları Kapsamında Denetim Şirketleri Tarafından Oluşturulan Davranış Kuralları. Denetişim Dergisi, (30), 143-158.
• Knechel, W. R., & Willekens, M. (2006). The role of risk management and governance in determining audit demand. Journal of Business Finance & Accounting, 33(9‐10), 1344-1367.
• KTP, https://www.ktp.com.my/blog/differencebetween- isqc1-isqm1/14feb22 , (12.03.2024).
• Lapiţkaia, L. (2023). Firm’s risk assessment process as an component of the quality management system of an auditing firm. In Strategii și politici de management în economia contemporană (pp. 114-118).
• International Auditing and Assurance Standards Board (IAASB), (2020), IAASB Quality Management ISQM 1 - Quality Management for Firms, (Retrieved on 12.11.2024).
• International Auditing and Assurance Standards Board (IAASB), International Quality Management, Auditing, Review, Other Assurance, and Related Services Pronouncements Handbook, 2022, https://ifacweb.blob.core.windows.net/publicfiles/2024-08/IAASB-2023-2024-Handbook-Volume-1.pdf, (Retrieved on 12.11.2024).
• Ismail, A.H., Iskandar, T.M., Sanusi, Z.M. ve Shukor, Z.A. 2018. “Monitoring Audit Quality and Firm Resources of Audit Firm Practices in Malaysia: The Implementation of ISQC 1”, International Journal of Management Practice, 11(3), 335-351.
• Salih, J. I., & Flayyih, H. H. (2020). Impact of audit quality in reducing external audit profession risks. International Journal of Innovation, Creativity and Change, 13(7), 176-197.
• Tanören, D., & Biçer, A. A. (2023). Kalite Yönetim Standartları Kapsamında Bağımsız Denetim Kalitesi. Vergi Dünyası Dergisi, vol.1, no.501, 27-43.
• Tanören, D. (2024). Bağımsız Denetim Kalitesi ve Yeni Kalite Yönetim Standartları: İlgili Paydaşların Algıları Üzerine Bir İnceleme, (1. Baskı). İstanbul: Hiper Yayın.
• Vaicekauskas, D., & Mackevičius, J. (2014). Developing a framework for audit quality management in audit firms. Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, 75(131).
• Yükçü, S., & Koçakoğlu, Ö. (2022). Bağımsız Denetimde Risk Değerlendirme Sürecine Denetim Kalite Göstergelerinin Katkısı. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 24(MODAVICA Özel Sayısı), 1-18.