Mikro Hareketlilik Sistemlerinin Altyapı ve Toplumsal İhtiyaçlar Kapsamında Değerlendirilmesi

Yıl 2023, , 124 - 142, 31.12.2023

Üsame Ekici , Eyüp Emre Kasap

https://doi.org/10.53501/rteufemud.1335421

Öz

Ulaştırma, ülke ekonomisi ve toplumun refah düzeyi üzerinde etkilidir. Bunun alt kümesi olan hareketlilik ise insanların dilediği gibi seyahat edebilmesi, yaşam kalitesini artırması ve ülke iç pazarının ticaret hacmi üzerinde etkili olmaktadır. Gelecek yıllarda Dünya üzerindeki petrol kaynaklarının azalmasıyla petrol fiyatlarında artışların yaşanması beklenmekte olup, bunun da mikro hareketlilik araç ve teknolojilerine olan ihtiyaç ve talebi daha da artıracağı aşikardır. Bu çalışmada, 21. yüzyılda kentsel nüfusun artması, insanların tekil ulaşım araçlarına rağbet göstermesi ve sürdürülebilir enerji kaynaklı yakıt teknolojilerinin gelişimi ile birlikte, elektrikli araçların popüler hale geldiği gerçeğine ulaşılmıştır. Bu kapsamda; mikro hareketlilik unsurlarının gelişimi, ulusal ve uluslararası düzeyde kullanımı, altyapı ihtiyacı ve eksikliklerinin tespit edilerek ortaya konulması için geniş katılımlı bir anket çalışması yapılmış ve Türkiye’nin önde gelen paylaşımlı skuter sistemlerinden birinin kurucusu ile röportaj gerçekleştirilmiştir. Farklı eğitim, yaş, sosyo-kültürel düzeylere sahip katılımcılar ile firma yetkililerinin görüş ve talepleri doğrultusunda; mikro hareketlilik ulaşım araçları için öncelikle ulusal düzeyde farkındalığın oluşturulması ve halkın bu araçların temin ile kullanımı konusunda bilgilendirilmesi gerektiği tespit edilmiştir. Mevcut kullanımla ilgili olarak ise; mikro hareketlilik araçlarına ayrılan yol ağının genişletilmesi, güvenlik amaçlı ekipmanların kolay temin edilebilir olması ve zorunlu hale getirilmesi gerektiği tespit edilmiştir. Ayrıca desteklerin arttırılarak bireysel veya paylaşımlı mikro hareketlilik araçlarının daha uygun fiyatla arz edilmesi ve şarj istasyonları ile park alanlarının yaygınlaştırılmasına ihtiyaç duyulduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mikro Hareketlilik, Sürdürülebilir Ulaşım, Kent İçi Ulaşım, Karbon Salınımı, Bisiklet, Skuter, Elektrikli Araçlar, Bisiklet Paylaşım Sistemi

Evaluation of Micro Mobility Systems within the Scope of Infrastructure and Social Needs

Öz

Anahtar Kelimeler

Micro mobility, Sustainable transportation, Urban transportation, Bicycle, Scooter

Kaynakça

• Altuntaş, S.T., Eyigün, Y. (2021). Sürdürülebilir kent içi ulaşım politikaları raylı sistemler örneği. Teknoloji ve Uygulamalı Bilimler Dergisi, 3(2), 217-233.
• Clewlow, R.R. (2019). The micro-mobility revolution: the introduction and adoption of electric scooters in the United States (No. 19-03991).
• De Maio, P. (2009). Bike-sharing: history, impacts, models of provision, and future. Journal of Public Transportation, 12(4), 41-56. https://doi.org/10.5038/2375-0901.12.4.3
• Dia, H. (2019). Banning ‘tiny vehicles’ would deny us smarter ways to get around our cities. The Conversation. https://theconversation. com/banning-tiny-vehicles-would-deny-us-smarter-ways-toget-around-our-cities-113111
• Fong, J., McDermott, P., Lucchi, M. (2019). Micro-mobility, e-scooters and implications for higher education. UPCEA Center for Research and Strategy.
• Government Office for Science, (2019). A time of unprecedented in the transport system. Government Office for Science Resmi Raporu. Web sitesi: https://www.gov.uk/government/publications/future-of-mobility adresinden alındı, Erişim Tarihi: 18.09.2023.
• Güldür, H., Karaçor, F., Hatipoğlu, S., Çubuk, M.K. (2022). A new mode of urban transportation: e-scooter and suggestions for application Türkiye. Gazi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 8(1), 60-73. https://doi.org/10.30855/gmbd.2022.01.04
• Heineke, K., Kloss, B., Scurtu, D., Weig, F. (2019). Micromobility’s 15,000-mile checkup. McKinsey Co. Autom. Assem.
• Ilıcalı, M., Camkesen, N., Kızıltaş, M.Ç., Ergin, E. (2015). İstanbul' da Kentiçi Ulaştırma Sistemleri ve AB Ülkeleri ile Karşılaştırmalı bir Değerlendirme. 7. Kentsel Altyapı Sempozyumu, (s. 395-636). Trabzon.
• Kaufman, Sarah, Buttenwieser, L. (2018). The state of scooter sharing in United States cities.
• Kipman, Y. (2022). Skuter ile ilgili Sektördeki Eksikliklerin Tespit Edilmesi-Öneriler. (E. E. KASAP, Röportaj Yapan).
• Liyanage, S., Dia, H., Abduljabbar, R., Bagloee, S.A. (2019). Flexible mobility on-demand: An environmental scan. Sustain. 11.
• Machado, C.A.S., de Salles Hue, N.P.M., Berssaneti, F.T., Quintanilha, J.A. (2018). An overview of shared mobility. Sustainability 10, 4342.
• May, T. (2022). Home » News » Micromobility » TIER Acquires Fantasmo to Improve e-Scooter Parking. Nisan 10, 2022 tarihinde Futuretransport-News Web Sitesi: https://futuretransport-news.com/tier-acquires-fantasmo-to-improve-e-scooter-parking/ adresinden alındı, Erişim Tarihi: 24.01.2023.
• Sarıışık, B.E., Yalçıner Ercoşkun, Ö. (2021). Dünyada ve Türkiye'de mikro hareketlilikte e-scooter sistemleri. Eksen Dokuz Eylül Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi, 2(1), 72-94.
• Scurtu, D., Heineke, K., Kloss, B. (2019). Micromobility: Industry progress, and a closer look at the case of Munich. McKinsey Co. Autom. Assem.
• Shaheen Susan, P., Cohen, A., Chan, N., Bansal, A. (2020). Chapter 13 - Sharing strategies: carsharing, shared micromobility (bikesharing and scooter sharing), transportation network companies, microtransit, and other innovative mobility modes. eScholarship, University of California.
• Shaheen, S., Chan, N. (2016). Mobility and the sharing economy: Potential to facilitate the first-and last-mile public transit connections. Built Environment, 42, 573–7960.
• Shaheen, S., Cohen, A., Zohdy, I. (2016a). Shared mobility: current practices and guiding principles. United States. Federal Highway Administration
• Shaheen, S.A., Cohen, A.P., Zohdy, I.H., Kock, B. (2016b). Smartphone applications to influence travel choices: practices and policies. United States. Federal Highway Administration.
• Shaheen, S.A., Guzman, S., Zhang, H. (2010). Bikesharing in Europe, the Americas, and Asia: past, present, and future. Transportation Research Record, 2143, 159–167. https://doi.org/10.3141/2143-20
• Sözen, S. (2021). Konular>Yatırım>Avrupa’da faaliyet gösteren mikro mobilite girişimi Voi, 115 milyon dolar yatırım aldı. Nisan 16, 2022 tarihinde egirişim: https://egirisim.com/2021/12/21/avrupada-faaliyet-gosteren-mikro-mobilite-girisimi-voi-115-milyon-dolar-yatirim-aldi/ adresinden alındı, Erişim Tarihi: 16.01.2023.
• Sperling, D. (2018). Three Revolutions Steering Automated, Shared, and Electric Vehicles to a Better Future, 1st ed. 20. Ed.
• T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2021, Aralık 21). Türkiye Bisiklet Yolu Ağı Master Planı. Master Plan, 1. Ankara: T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı.
• Møller, T.H., Simlett, J. (2020). Micromobility: moving cities into a sustainable future EY EYGM Ltd.
• Tiwari, A. (2019). Micro-mobility: the next wave of urban transportation in India.
• TÜİK (2022a) Dış Ticaret İstatistikleri https://data.tuik.gov.tr/Bulten/DownloadIstatistikselTablo?p=z0lwTtyxWEca8guW2dnOZokgazzQkT5l2mTRzjq6uh1oO/oe8eOe5svBaxf3cTvI
• TÜİK (2022b) Motorlu Kara Taşıtları https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Motorlu-Kara-Tasitlari-Aralik-2022-49436