Üniversite Öğrencilerinde Sabır ve Dindarlık İlişkisi

Yıl 2020, Sayı: 17, 52 - 72, 20.06.2020

Necmi Karslı

https://doi.org/10.32950/rteuifd.677871

Cited By: 2

Öz

Sabır yaşamsal sıkıntılar ve engellemeler karşısında sakin kalma ve sorunlarla akılcı bir şekilde başa çıkabilmeyi sağlayan önemli bir erdemdir. Din ihtiva ettiği öğretiler ve ritüeller yoluyla pozitif duygular kazandırmakta ve sabır tutumunu geliştirmektedir. Bu araştırmanın amacı üniversite öğrencilerinde dindarlık sabır ilişkisini tespit etmektir. Araştırmanın örneklemi Karadeniz Teknik Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nin Sosyoloji, Tarih ve Türk Dili ve Edebiyatı bölümleri ile Trabzon Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde eğitim almakta olan 507 genç bireyden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama araçları olarak Sabır Ölçeği, Ok-Dini Tutum Ölçeği ve İçsel Dini Motivasyon Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada özetle şu sonuçlar elde edilmiştir. Kadınların dini tutum düzeyi erkeklerinkinden daha yüksektir. Dindarlık ve sabır ile sigara kullanımı arasında negatif ilişki bulunmuştur. Dini tutum ve içsel dini motivasyon ile sabır arasında ise pozitif ilişki tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Din psikolojisi, sabır, din, dindarlık

Kaynakça

• Ajzen, Icek - Fishbein, Martin. “Attitude-Behavior Relations: A Theoretical Analysis and Review of Empirical Research.” Psychological Bulletin 84/5 (1977): 888-918. https://doi.org/10.1037/0033-2909.84.5.888.
• Aksan, Gamze - Altunsu Sönmez, Özlem. “Üniversite Gençliğinin Değerlerinin Farklılaşan Yönleri: Değerler ve Dindarlık İlişkisi Bugün Bizlere Ne Anlatıyor?” Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 07 Ekim 2019. https://doi.org/10.18506/anemon.552106.
• Atalay, Hâmit. İngilizce-Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu, 1999.
• Atalay, Talip. İlköğretim ve Liselerde Dindarlık Üzerine bir Araştırma, Diyarbakır Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2002.
• Cirhinlioğlu, Fatma Gül - Ok, Üzeyir. “Kadınlar mı Yoksa Erkekler mi Daha Dindar?” Zeitschrift für die Welt der Türken 3/1 (2011): 121-141.
• Çapar, Betül. Farklı Orta Öğretim Öğrencilerinde Dindarlık ile Benlik Saygısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2008.
• Daly, Michael - Delaney, Liam - Baumeister, Roy F. “Self-Control, Future Orientation, Smoking, and the Impact of Dutch Tobacco Control Measures”. Addictive Behaviors Reports 1 (Haziran 2015): 89-96. https://doi.org/10.1016/j.abrep.2015.07.002.
• Desmond, Scott A. - Ulmer, Jeffery T. - Bader, Christopher D. “Religion, Self Control, and Substance Use”. Deviant Behavior 34/5 (Mayıs 2013): 384-406. https://doi.org/10.1080/01639625.2012.726170.
• Doğan, Mebrure. Sabır psikolojisi: pozitif psikoloji bağlamında bir araştırma. 1. baskı. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2016.
• Doğan, Mebrure - Gülmez, Çiğdem. “Sabır Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması / Adaptation of The Patience Scale into Turkish: The Study of Validity and Reliability”. Atatürk Üniversitesi İlâhiyât Tetkikleri Dergisi 0/42 (2014). http://e-dergi.atauni.edu.tr/atauniilah/article/view/5000084092.
• Ert, Eyal - Yechiam, Eldad - Arshavsky, Olga. “Smokers’ Decision Making: More than Mere Risk Taking”. PLoS ONE. Ed. Chris Bullen 8/7 (02 Temmuz 2013): e68064. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0068064.
• Erzurum’lu İbrahim Hakkı. Marifetname. İstanbul: Çelik Yayınevi, 2003.
• Esen Ateş, Nesibe - Kayıklık, Hasan. “Şehit Ailelerinde, Gazilerde ve Gazi Ailelerinde Sabır Ve Dinî Başa Çıkma İlişkisi”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD) 19/1 (26 Haziran 2019): 225-236. https://doi.org/10.30627/cuilah.540347.
• Frankl, Viktor E - Budak, Selçuk. İnsan anlam aryışı. Ankara: Öteki Yayınevi, 2000.
• Güven, İbrahim Furkan. “Makyavelizm ve Dindarlık: Demografik Değişkenler Üzerine Ampirik Bir Araştırma”. Bilimname. 30 Nisan 2019. 1155-1186. https://doi.org/10.28949/bilimname.536868.
• İmam Gazali. İhyau Ulumi’d-Din. İstanbul: Bedir Yayınevi, 1975.
• İmam Gazali. Kalplerin Keşfi (Mükaşefetü’l Kulüb). İstanbul: Semerkand, 2006.
• James, William - Taylor, Eugene - Carrette, Jeremy. The Varieties of Religious Experience a Study in Human Nature. London: Routledge, 2002.
• Kağıtçıbaşı, Çiğdem. Günümüzde insan ve insanlar: sosyal psikolojiye giriş. İstanbul: Evrim Yayınevi, 2010.
• Kan, Kamhon. “Cigarette Smoking and Self-Control”. Journal of Health Economics 26/1 (Ocak 2007): 61-81. https://doi.org/10.1016/j.jhealeco.2006.07.002.
• Karaca, Faruk. “Din Psikolojisinde Metot Sorunu ve Bir Dindarlık Ölçeğinin Türk Toplumuna Standardizasyonu”. EKEV Akademi Dergisi 3/1 (2001): 196-199.
• Karaca, Faruk. Din Psikolojisi. Trabzon: Eser Ofset Matbaacılık, 2011.
• Karaca, Faruk. Ölüm Psikolojisi. İstanbul: Beyan Yayınları, 2000.
• Karakaş, Ahmet. “Sabır Tutumunun Sürekli Öfke İfade Tarzlarına ve Öfke Kontrolüne Etkisi”. Türkiye İlahiyat Araştırmaları Dergisi 2/1 (11 Temmuz 2018): 93-111. https://doi.org/10.32711/tiad.431250.
• Karslı, Necmi. Öfke Kontrolü ve Dindarlık. Kayseri: Kimlik Yayınları, 2018.
• Kavun, Yusuf. Ergenlerde Dindarlık ve İnsani Değerler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2016.
• Kayıklık, Hasan. Tasavvuf psikolojisi. Ankara: Akçağ, 2011.
• Koç, Mustafa.Yetişkinlik Döneminde Dindarlık İle Benlik Kavramı Değişkenleri Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2008.
• Kenneth S. Bordens, Irwin A. Horowitz. Social Psychology,. 3. Edition. United States: Freeload Press, 2008.
• Köse, Ali - Ayten, Ali. Din psikolojisi. İstanbul: Timaş Yayınları, 2012.
• Kuşat, Ali. “Ergenlerde Allah Tasavvuru”. Dindarlığın Sosyo-Psikolojisi. Adana: Karahan Kitabevi, 2006.
• Marsh, Robert - Dallos, Rudi. “Religious Beliefs and Practices and Catholic Couples’ Management of Anger and Conflict”. Clinical Psychology and Psychotherapy. 7 (2000): 22-36.
• Matsumoto, David. The Cambridge Dictionary of Psychology. Cambridge: Cambridge University Press, 2009.
• Mehmedoğlu, Ali Ulvi. Kişilik ve Din. İstanbul: Dem Yayınları, 2004.
• Merter, Mustafa. Psikolojinin üçüncü boyutu: nefs psikolojisi ve rüyaların dili. 1. basım. İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2014.
• Mutçali, Serdar. Arapça - Türkçe Sozlük. İstanbul: Dağarcik, 1995.
• Ok, Üzeyir. “Dini tutum ölçeği: ölçek geliştirme ve geçerlik çalışması”. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 8/2 (2011): 528-549. Öztürk, Eyüp Ensar. İyimserlik ve Dindarlık. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2013.
• Parlatır, İsmail - Türk Dil Kurumu, ed. Türkçe sözlük. 11. baskı. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Türk Dil Kurumu, 2011.
• Peker, Hüseyin. Din psikolojisi. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2014.
• Piedmont, Ralph L. Research in the Social Scientific Study of Religion. Leiden: Brill, 2007.
• Qayyim, I. al- - Ali, A. - Publishers, D. Excellence of Patience & Gratefulness. Darussalam Publishers, t.y. https://books.google.com.tr/books?id=iDSZBQAAQBAJ.
• Ragıb el-İsfahani. Müfredat Kur’an Kavramları Sözlüğü. 3. Baskı. İstanbul, 2012.
• Rounding, Kevin - Lee, Albert - Jacobson, Jill A. - Ji, Li-Jun. “Religion Replenishes Self-Control”. Psychological Science 23/6 (Haziran 2012): 635-642. https://doi.org/10.1177/0956797611431987.
• Schnitker, Sarah A. - Emmons, Robert A. “Patience as a Virtue: Religious and Psychological Perspectives”. Research in the Social Scientific Study of Religion, Volume18. Ed. R.L. Piedmont. 177-208. Brill, 2007. https://doi.org/10.1163/ej.9789004158511.i-301.69.
• Snyder, C. R. - Lopez, Shane J. Positive psychology: the scientific and practical explorations of human strengths. Thousand Oaks, Calif: SAGE Publications, 2007.
• Uysal, Veysel. “Genç Yetişkinlerde Affetme Eğilimleri ve Dinî Yönelim/Dindarlık”. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 48/48 (15 Eylül 2015): 35. https://doi.org/10.15370/muifd.27953.
• Veysel Uysal. “Kentsel Hayatta Dindarlık ve Oruç ibadetinin Bireysel-Toplumsal Yansımaları”. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 0/32 (2007): 19-44.
• Webster’s dictionary of English usage. Springfield, Mass: Merriam-Webster, 1989.
• Wilson, Stephen J. - Sayette, Michael A. - Fiez, Julie A. “Self-Control, Negative Affect and Neural Activity during Effortful Cognition in Deprived Smokers”. Social Cognitive and Affective Neuroscience 9/6 (01 Haziran 2014): 887-894. https://doi.org/10.1093/scan/nst065.