B1 düzeyi ders materyallerinin söz varlığının ve B1 düzeyi öğrencilerin yazılı söz varlığının çeşitli değişkenler açısından derlem tabanlı incelenmesi

Yıl 2020, Sayı: Ö7, 152 - 171, 21.10.2020

Ramazan Şimşek

https://doi.org/10.29000/rumelide.808315

Cited By: 1

Öz

Yabancı dil eğitimi açısından derlem tabanlı çalışmalarının önemi giderek artmaktadır. Derlem tabanlı çalışmalar aracılığı ile dil eğitiminde öğretilen kelimelerin öncelikleri uluslararası kıstaslar çerçevesinde belirlenmektedir. Yazılı ve sözlü birçok tabakadan oluşan derlemler ve alt derlemler hem öğretici hem de öğrenci için sürecin verimliliğini artırmaktadır. Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde genellikle ders materyallerinin söz varlığı üzerine odaklanılmaktadır. Öğrenen bireylerin söz varlığı da bu süreçte araştırmacılar için üzerinde durulması gereken alanlardandır. Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen bireylerin yazılı ya da sözlü söz varlığı hem mevcut durumu görmek için hem de sıklık listeleri ile kıyaslamalar yapabilmek için gözetilmektedir. Ders kitapları bünyesinde yer alan metinler öğretim programı ve öğretici için çatı konumundadır. Bu çalışmada da Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen B1 düzeyi öğrencilerin yazılı söz varlığı, derste kullanılan materyallerin okuma metinlerinin söz varlığı ve Aksan vd. (2017) derlem tabanlı çalışması araştırmanın odak noktasını oluşturmaktadır. Araştırma çerçevesinde 6 haftalık B1 kuru süresince 21 öğrenciye 7 farklı kompozisyon yazdırılmıştır. Akabinde öğrencilerin yazılı söz varlığının belirlenmesi için bu kompozisyonlar bilgisayar ortamına aktarılmış; kullanılan ders kitabındaki okuma metinleri ilgili aşamalardan geçirilerek söz varlığının belirlenmesinde kullanılacak yazılım için uygun hale getirilmiştir. Ders kitabının söz varlığı ve öğrencilerin yazılı anlatımlarının söz varlığında en sık kullanılan 500 kelime, sözcük türleri bakımından en sık kullanılan 500 kelime Aksan’ın (2017) çalışması ile kıyaslanmış, benzerlik düzeyleri tespit edilmiştir. En sık kullanılan kelimeler bakımından Aksan (2017) derlem tabanlı çalışması ile ders materyalinin söz varlığının benzerlik düzeyi bakımından istenen ideal düzeyde olmadığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Derlem, söz varlığı, okuma metinleri, yazılı anlatım

B1 level textbooks of vocabulary, B1 level students of written vocabulary in terms of various variables based on review

Öz

The importance of corpus-based studies is gradually increasing in terms of foreign language education. The priorities of the words taught in language education are determined within the framework of international criteria through corpus-based studies. Corps and subcollections consisting of many layers such as written texts and speeches increase the efficiency of the process for both the instructor and the student. Teaching Turkish as a foreign language generally focuses on the vocabulary of course materials. The vocabulary of learning individuals is one of the areas that should be focused on for researchers in this process. Written or oral vocabulary of individuals learning Turkish as a foreign language is observed both to see the current situation and to make comparisons with frequency lists. The texts within the textbooks are the roof for the curriculum and the instructor. In this study, the written vocabulary of B1 level students learning Turkish as a foreign language, the vocabulary of the reading texts of the materials used in the lesson and Aksan (2017) corpus-based study constitute the focus of the study. 7 different compositions were written to 21 students during the 6-week B1 course. Subsequently, these compositions were transferred to computer environment in order to determine the students' written vocabulary; The reading texts in the textbook used have been made suitable for the software to be used in determining the vocabulary by passing through the relevant stages. The most frequently used 500 words in the vocabulary of the textbook and the written expressions of the students were compared with the work of Aksan (2017), the 500 words most frequently used in terms of word types, and their level of similarity was determined. In terms of the most frequently used words, it was determined with the corpus-based study of Aksan (2017) that the vocabulary of the course material was not at the desired ideal level in terms of similarity level.

Anahtar Kelimeler

Corpus, vocabulary, reading texts, written expression

Kaynakça

• Akpınar Dellal N. ve Seyhan Yücel M. (2015). Yabancı dil öğretmenlerinin derslerinde materyal kullanımına ilişkin tutum ve görüşleri. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(2), 1051-1066. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7950.
• Akgül, A., Demirer, N., Gürcan, E., Karadaş, D., Karahan, İ. ve Uysal, A. (2018). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu türkçe 7. sınıf ders kitabı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Aksan, D. (1977). Her Yönüyle Dil (Vol. 1). Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Aksan, D. (2014a). Anadilimizin söz denizinde (3. Basım). Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Aksan, D. (2014b). Türkçenin zenginlikleri incelikleri (4. basım). Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Aksan, D. (2015). Türkçenin sözvarlığı (birinci basım). Ankara: Bilgi Yayınevi. Aksan, D. (2017). Türkçenin gücü (15. basım). Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Aksan, Y., Aksan, M., Mersinli, Ü. ve Demirhan, U. U. (2017). A frequency dictionary of Turkish. London and New York: Routledge.
• Aksan, Y. ve Demirhan, U. U. (2015). Genel adlar: Sıklık listesinden işlevsel ulamlara. 28. Ulusal Dilbilim Kurultayı Bildiri Kitabı, 3-17. Ankara: Ayrıntı Basım Yayın ve Matbaacılık.
• Arslan, N. (2014). Yabancılara Türkçe Öğretimi Ders Kitaplarında Söz Varlığı Unsurlarının İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
• Arslan, N., Durukan, E. (2014). Yabancılara Türkçe Öğretimi Ders Kitaplarında Söz Varlığı Unsurlarının İncelenmesi. International Journal of Language Academy, 2(4), 247-265.
• Aşık, U. (2007). Yabancılar İçin Temel Türkçe Sözcük Varlığının Oluşturulması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Aydın, M. (2015). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Kullanılan Ders ve Okuma Kitaplarındaki Kelime Sıklığı ve Seviyelere Göre Sözcük Hazinesi Çalışması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Baş, B. (2011). Söz varlığı ile ilgili çalışmalarda kullanılacak ölçütler. Türklük Bilimi Araştırmaları, 29(29), 27-61.
• Bozkurt, B. (2015). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Orta Seviye (B1-B2 Düzeyi) Hedef Sözcük Belirleme Çalışması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
• Coxhead, A. (2000). ‘A New Academic Word List.’ TESOL Quarterly 34:2, 2000: 213–238.
• Çelik, S. (2014). Yabancı Dil Olarak Almanca ve Türkçe Öğretimi A1 ve A2 Seviyesindeki Ders Kitaplarında Kullanılan Söz Varlığının Karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Dash, N. S. (2008). Corpus linguistics: An introduction. Pearson Education India.
• Demirel, Ö. ; Kıroğlu, K. (2005), Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme, Pegema Yayıncılık, Ankara
• Elena, T. B. (2001). Corpus linguistics at work. Studies in Corpus Linguistics, John Benjamins Publishing Company, Amsterdam and Philadelphia
• Grabe, W. (1991). Current developments in second language reading research. TESOL Quarterly, 25(3), 375-406.
• Gries, S. T. (2016). Quantitative corpus linguistics with R: A practical introduction. Taylor & Francis.
• Göçen, G., & Alpaslan, O. K. U. R. (2017). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin yazılı anlatımlarındaki sözcüklerin kullanım sıklığı. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 119-136.
• Karadağ, Ö. (2019). Aynı Sınıf düzeyi için hazırlanan Türkçe ders kitaplarının ortak sözvarlığı açısından karşılaştırılması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(4), 1130-1140.
• Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları
• Karatay, H. (2007). Kelimesözcük öğretimi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 141-153.
• Karatay, H. (2020). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde söz varlığı ve geliştirilmesi. H. Karatay (Ed.), Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi El Kitabı (s. 253-270). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Kurudayıoğlu, M., & Dölek, O. (2019). Söz varlığı ve sözcük öğretiminin önemi. Türkçenin Sözcük Öğretimi, 19-36.
• Matsuoka, W., Hirsh, D. (2010). Vocabulary learning through reading: Does an ELT course book provide good opportunities?. Reading in a Foreign Language, 22(1), 56-70.
• McEnery, T., Hardie, A. (2011). Corpus linguistics: Method, theory and practice. Cambridge University Press.
• Özkan, B. (2010). Türkçenin öğretiminde sifatlarin eşdizim sözlüğü: yöntem ve uygulama. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 51-65.
• Özkan, B. (2013). Yöntem ve uygulama açısından “Türkiye Türkçesi söz varlığının derlem tabanlı sözlüğü”. Bilig, 66, 149-178.
• Sampson, Geoffrey and Diana McCarthy (2005). Corpus Linguistics: Reading in a Widening Discipline. New York: Continuum.
• Tunçel, H. (2011). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Sözlü Türkçenin Kelime Sıklığı ve Yaygınlığını Belirleme Çalışması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale: Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Weisser, M. (2016). Practical corpus linguistics: An introduction to corpus-based language analysis (Vol. 43). John Wiley & Sons.
• Yılmaz, T. ve Doğan, Y. (2014). 7. sınıf öğrencilerinin anlamını bilmedikleri kelimesözcükler ve Türkçe ders kitaplarındaki kelimesözcük çalışmaları bağlamında kelimesözcük öğretimi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(25), 279-295.