Konuşma eğitimi açısından Türkçe öğretmeni adaylarının ikna edici konuşmalarında kullandıkları ikna teknikleri

Yıl 2020, Sayı: 21, 1800 - 197, 21.12.2020

Elif Aktaş

https://doi.org/10.29000/rumelide.839173

Cited By: 1

Öz

Türkçe dersinin öğrenme alanlarından biri olan konuşma; bireyin duygu, düşünce ve isteklerini anlaşılır bir biçimde sözlü olarak ifade etmesidir. Bu çalışmada, konuşma eğitimi etkinlikleri çerçevesinde Türkçe öğretmeni adaylarının hazırlayıp sundukları ikna edici konuşmalar, ikna teknikleri açısından incelenmiştir. Çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Katılımcıların belirlenmesinde kolay ulaşılabilir durum örneklemesi tercih edilmiştir. Buna göre, araştırmanın katılımcıları Akdeniz’de bir üniversitenin eğitim fakültesinin Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı’nda öğrenim gören 38 Türkçe öğretmeni adayından oluşmaktadır. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından geliştirilen ve ilgili literatür taranarak hazırlanan ‘İkna Edici Konuşma Gözlem Formu’ kullanılmıştır. Veriler, gerekli izinler alındıktan sonra araştırmacı tarafından 4 hafta boyunca yürütülen konuşma etkinlikleri çerçevesinde elde edilmiştir. Buna göre öğretmen adaylarının hazırladıkları metinler; ses kayıt cihazıyla kaydedilmiş, ardından yazıya geçirilmiştir. Verilerin analizinde ise nitel araştırma analiz tekniklerinden betimsel analiz kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, öğretmen adaylarının ikna edici konuşmanın basamaklarından dikkat çekme ile inandırma kategorilerinde diğer iki kategoriye göre yetersiz oldukları tespit edilmiştir. Öğretmen adayları anlamayı sağlama ile tekrarlama/isteneni açıklama basamaklarında ise daha başarılı olmuşlardır. Bu doğrultuda öğretmen adaylarının hedef kitlenin yaş, eğitim ve cinsiyet özelliklerine uygun bir konuşma tasarlamada kısmen başarısız oldukları ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe öğretimi, konuşma eğitimi, ikna edici konuşma, Türkçe öğretmeni adayları.

Persuasion techniques used by Turkish teacher candidates in their persuasive speeches in terms of speaking education.

Öz

Speaking one of the learning areas of Turkish lesson is verbal expression of an individual's feelings and thoughts. In this study, the persuasive speeches prepared by Turkish teacher candidates were analyzed in terms of persuasion techniques. Document analysis, one of the qualitative research methods, was used in the study. Convenience sampling was preferred in determining the participants. Participants of the study consist of 38 Turkish teacher candidates studying in the Department of Turkish Education of a university education faculty in the Mediterranean. "Persuasive Speech Observation Form" developed by the researcher was used in collecting the data. The data was obtained within the scope of speech activities conducted by the researcher for 4 weeks after obtaining the necessary permissions. Accordingly, the texts prepared by teacher candidates; recorded with a voice recorder and then transcribed. Descriptive analysis, one of the qualitative research analysis techniques, was used in analyzing the data. According to the findings of the study, it was determined that the teacher candidates were insufficient in the categories of attention and persuasion. The preservice teachers were more successful in providing understanding and repeating / explaining what is wanted.

Anahtar Kelimeler

Turkish teaching,, speaking education, persuasive speaking,, Turkish language teacher candidates.

Kaynakça

• Akyol, H. (2006). Yeni programa uygun Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Kök.
• Arslan, Y. (2016). Kim daha iyi empati kuruyor -empati üzerine mikro bir sosyolojik araştırma-. Yaşam Bilimleri Dergisi, 6 (2/1), 51-64.
• Ayan, S., Katrancı, M. ve Melanlıoğlu, D. (2014). Awareness level of teacher candidates’ in terms of their Turkish language sufficiency: A qualitative research. International Journal of Academic Research Part B, 6 (29), 137-143.
• Beyreli, L. ve Konuk, S. (2018). Altıncı sınıf öğrencilerinin ikna edici yazma becerisinin geliştirilmesine yönelik bir araştırma. Eğitim ve Bilim, 43 (193), 181-215.
• Çarıkçı, İ. H. ve Atilla, G. (2009). Erillik/dişilik boyutunun empatik beceri ile ilişkisi. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 1(2), 52.63.
• Demirtaş, H. A. (2004). Temel ikna teknikleri: tutum oluşturma ve tutum değiştirme süreçlerindeki etkilerinin altında yatan nedenleri üzerine bir derleme. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 19, 73-91.
• Deniz, K. (2007). İlköğretim ikinci kademede konuşma ve dinleme yoluyla öğrencileri ikna üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Deniz, K. (2011). Etkili iletişim. Salih Gülerer (Ed.), Üniversiteler için dil ve anlatım içinde (ss. 549-635). Ankara: Gazi.
• Dökmen, Ü. (1995). İletişim çatışmaları ve empati. İstanbul: Sistem.
• Ergin, A. ve Birol, C. (2000). Eğitimde iletişim. Ankara: Anı.
• Esmer, E. (2018). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen öğrenciler tarafından üretilen ikna metinlerinde üst söylem belirleyicilerinin kullanımı. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 4 (3), 216-228.
• Göçer, A. ve Akgül, O. (2019). Türkçe öğretmenlerinin dil eğitiminde ortam tasarımı ve materyal kullanımı yeterliklerinin değerlendirilmesi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18 (9), 837-855.
• Hogan, K. (2007). Başkalarını sizin gibi düşündürmeye nasıl ikna edersiniz? İkna etmenin psikolojisi. (Çev.: T. S. Güneş, E. Karanimoğlu). İstanbul: Yakamoz.
• Hogan, K. ve Speakman, J. (2012). Gizli ikna taktikleri. T. Gezer (Çev.). İstanbul: Yakamoz.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2005). Yeni insan ve insanlar. (10. Baskı). İstanbul: Evrim.
• Kan, M. O. ve Erbaş, A. (2017). Beşinci sınıf öğrencilerinin ikna edici yazma becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6 (5), 2228-2246.
• Kaptan, A. (2015). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin ikna edici yazma beceri düzeylerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi.
• Kurudayıoğlu, M. (2011). Türkçe öğretmeni adaylarının sözlü anlatımlarının düşünceyi geliştirme teknikleri açısından incelenmesi. TÜBAR, XXIX, 213-226.
• Kurudayıoğlu, M. ve Yılmaz, E. (2014). Nasıl ikna ediliyoruz? İkna edici metin ve yapısı. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 10 (1), 75-102. https://dergipark.org.tr/tr/pub/eku/issue/5459/74060.
• MEB. (2009). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programı ve kılavuzu (1-5. Sınıflar), Ankara: MEB. MEB. (2006). İlköğretim Türkçe (6, 7, 8. Sınıf) Dersi Öğretim Programı, MEB: Ankara.
• MEB. (2019). Türkçe dersi öğretim programı 1-8. Sınıflar. Ankara: MEB.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. (Çev. Ed.: S. Turan), Ankara: Nobel.
• Miles, M, B. and Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Mutlu, E. (1994). İletişim sözlüğü. Ankara: Ark.. .....................
• NCFCA. (2012). Persuasive Speaking Rules, National Christian Forensics and Communications Association: ABD.
• Okur, A., Göçen, G. ve Süğümlü, Ü. (2013). İkna edici yazma ve karşılaştırmalı bir araştırma (Avustralya ana dili öğretimi ders materyalleri ve Türkiye örneği). Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (21), 167-197.
• Öner, M. (1999). İlköğretim okulları 1. kademe öğretmenlerinin sınıfta iletişimi sağlama etkinlikleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (Çev. Ed.: M. Bütün ve S. B. Demir), Ankara: PegemA.
• Senemoğlu, N. (1997). Gelişim öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya. Ankara: Gazi.
• TDK (2011). Türkçe sözlük. Ankara: TDK........................
• Tellioğlu, C. (2002). Güzel konuşma pratiği. İstanbul: Timaş.
• Tutar, H. ve Yılmaz, M. K. (2003). Genel iletişim. (3. Baskı). Ankara: Nobel. Türkkan, R. O. (2000). İkna ve uzlaşma sanatı. (3. Baskı). İstanbul: Hayat.
• Yangil, M. K. ve Topçuoğlu Ünal, F. (2019). İkna etme tekniğinin konuşma tutumu üzerindeki etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7 (2), 321-336.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma. Ankara: Seçkin.
• Yüksel, A. (2004). Empati eğitim programının ilköğretim öğrencilerinin empatik becerilerine etkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 341-354.
• Yüksel, A. H. (1994). İkna edici iletişim. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi. Yüksel, A. H. (2005). İkna ve konuşma. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Yüksel, A. H. (2019). Etkileme, etkili iletişim ve ikna edici konuşma. Etkili iletişim teknikleri içinde (Ed.: E. Eroğlu, A. H. Yüksel), ss. 145-179. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.