Samipaşazade Sezai’nin “Düğün” hikâyesinde veremin kadın psikolojisi bağlamında irdelenmesi

Yıl 2021, Sayı: 24, 587 - 602, 21.09.2021

Öznur Yemez

https://doi.org/10.29000/rumelide.990172

Öz

Bu çalışma, Samipaşazade Sezai’nin Küçük Şeyler eserinde geçen “Düğün” adlı hikâyesini verem hastalığı ve kadın psikolojisi bağlamında ele almaktadır. Verem bazı edebi eserlerde ölümü estetize eden bir motif, bazı eserlerde ise sınıfsal bir ayrımın sembolik dışa vurumu olarak karşımıza çıkar. Bu çalışma ise veremi kadın karakterin bedenen sömürülmesi olgusunun psikolojik dışa vurumu olarak ele almakta ve hastalığı daha ziyade psikanalitik kavramlarla açıklamayı amaçlamaktadır. Hikâyede kadın karakter duyguların bastırılması sonucu yaşanılan derin hayal kırıklığını aşamamakta ve vereme yakalanmaktadır. Çalışma Sigmund Freud’un bakirelik tabusu, Karen Horney’in nevroz ve kadın psikolojisi ile Susan Sontag’ın hastalık metaforu teorilerini kullanarak karakterin yaşadığı aşk melankolisinin vereme evrilmesini kadın psikolojisi bağlamında aşamalarıyla ele almakta; verem semptomlarının bekâretin kaybını takiben ortaya çıktığını, hastalığın suçluluk duygularının bedensel bir dışa vurumu olduğunu ve kanama trajedileri deneyimleyen karakterin mazoşist bir tutum geliştirdiğini ileri sürmektedir. Nevrotik karakter ayrıca edilgen tutumunun yarattığı sarsıntıyı anlatı içerisinde aşırı özveriyle kompanse etmeye çalışmaktadır. Sonuç olarak, çalışma güçlü öteki kadınla rekabet edemeyen, özsaygısını yitirmiş ve arzu nesnesiyle aşırı özdeşleşim yaşamış olan karakterin baba figürü karşısında fiziksel bütünlüğünü, anne figürü karşısında ise ruhsal bütünlüğünü koruyamadığını ve bunu verem hastalığı şeklinde dışa vurduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Samipaşazade Sezai, Sigmund Freud, Karen Horney, kadın psikolojisi, verem

The analysis of tuberculosis within the framework of feminine psychology in Samipaşazade Sezai’s “The Wedding”

Öz

This study aims to analyse "The Wedding" in Samipaşazade Sezai's Little Things within the framework of tuberculosis and feminine psychology. While tuberculosis appears as a motif that aesthetizes death in some literary works, it appears as a symbolic expression of class distinction in some works. This study, on the other hand, treats TB as the psychological expression of the phenomenon of bodily exploitation of the female character and aims to explain the disease in psychological terms. In the narrative, the female character cannot overcome the deep disappointment she has experienced as a result of the suppression of emotions and gradually develops tuberculosis. Using Sigmund Freud's taboo of virginity, Karen Horney's neurosis and feminine psychology and Susan Sontag's metaphors of illness, the study analyses the phases of how love melancholy is transformed into tuberculosis within time. The study suggests that tuberculosis symptoms occur after the loss of virginity, illness is a bodily manifestation of neurotic feelings of guilt, and the character who experiences bleeding tragedies develops a masochistic attitude. The neurotic character accordingly tries to compensate for the loss caused by her passive attitude with excessive self-sacrifice. In conclusion, the study reveals that the character, unable to compete with the strong other woman, has lost her self-esteem due to excessive identification with the object of desire, cannot keep her physical integrity against the paternal figure and psychological integrity in the presence of the maternal figure, and this manifests itself in the form of tuberculosis.

Anahtar Kelimeler

Samipaşazade Sezai, Sigmund Freud, Karen Horney, feminine psychology, tuberculosis

Kaynakça

• Adler, A. (2016). Yaşama sanatı (K. Şipal, Çev.). İstanbul: Say.
• Corbin, A., Courtine, J. J. & Vigarello, G. (2007). Bedenin tarihi 1: Rönesans’tan Aydınlanma’ya (S. Özen, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi.
• Çıraklı, M. Z. & Yemez, Ö. (2017). Yeşilçam melodramlarında veremli kadın imgesi ve son beste filmi. Turkish Studies, 12(34), p. 131-142. http://dx.doi.org/10.7827/Turkish Studies.12624 Freud, S. (2016). Otobiyografi (A. Demir, Çev.). İstanbul: Pinhan.
• Freud, S. (2018). Bakirelik tabusu (E. Yıldırım, Çev.). İstanbul: Roman Oda.
• Horney, K. (2007). The neurotic personality of our time. Milton Park: Routledge.
• Horney, K. (2017a). Kadın psikolojisi (S. Budak, Çev.). İstanbul: Totem.
• Horney, K. (2017b). Psikanalizde yeni yollar (S. Budak, Çev.). İstanbul: Totem.
• Lacan, J. (2017). Baba-nın-adları. (M. Erşen, Çev.). İstanbul: Monokl.
• Sezai, S. (2019). Küçük şeyler. İstanbul: Türkiye İş Bankası.
• Sontag, S. (1978). Illness as metaphor. New York: Farrar, Straus and Giroux.
• Temizsu, M. (2017). Samipaşazâde Sezâi’nin öykülerinde anlatıbilimsel bir unsur olarak karakterizasyon. Türük Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, 5(11): 318-329.
• Tükel, R. (2015). Freud okumaları. İstanbul: Bağlam.
• Yemez, Ö. (2020). Beyaz gelinlik (1989) filminde öznel aşk yaşantısının analizi: saplantılı aşk ve kişilik organizasyonu ilişkisi. Kesit Akademi Dergisi, 6 (25): 129-147. http://dx.doi.org/10.29228/kesit.47422