İnci Sözlük’te yabancı dil olarak Fransızca: Fransızca başlıklı girdilerin Web tabanlı söylem çözümlemesi yoluyla incelenmesi

Yıl 2021, Sayı: 24, 1049 - 1066, 21.09.2021

Cansu Avcı Erdoğan Kartal

https://doi.org/10.29000/rumelide.995488

Cited By: 2

Öz

Osmanlı’dan Cumhuriyet’e kadar uzanan tarihi süreçte devletlerarası askeri, siyasal, kültürel ve ekonomik ilişkiler dil üzerinde de etkisini göstermiştir. Değişik zamanlarda dünya çapında yayılmacı bir güç haline gelen ve her alanda söz sahibi olan başta İngiltere, Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri gibi güçlü devletler bu süreçte kendi dillerini yaymak için de çeşitli girişimlerde bulunmuşlardır. Bu bağlamda gerek siyasi, askeri ve ekonomik gerekse de sosyal ve kültürel anlamda dünyanın en önemli dillerinden biri olarak kabul gören Fransızca, Türkiye tarihinin belli dönemlerinde, özellikle 17. yüzyıldan başlayarak 20. yüzyılın ikinci yarısına kadar birinci yabancı dil olma ayrıcalığını korumuştur. Asırlar boyu Türklerin Fransızlarla, dolayısıyla Fransızcayla olan sosyal ve kültürel etkileşimleri neticesinde bu dile özgü doğru ya da yanlış pek çok bilgi, görüş, düşünce ve algıya sahip olmalarına neden olmuştur. Bu çalışmada, Türkiye’de sosyal medyanın en çok kullanılan platformlarından biri olan İnci Sözlük’te üretilen “Fransızca” algısının incelenmesi amaçlanmaktadır. Kurulduğu günden (25 Aralık 2006) 2020 yılının sonuna kadar sözlüğe “Fransızca” başlığı altında girilen 95 girdi (entry)’nin tamamı derlenerek çalışmanın bütüncesi oluşturulmuştur. Nitel araştırma yaklaşımlarından fenomenolojik desene göre yapılandırılan çalışmada girdiler ise Web tabanlı söylem çözümlemesi (Herring, 2004) yoluyla değerlendirilmiştir. Sonuç olarak; sözlükte “Fransızca” başlığı altında yer alan girdilerin, genelde sözlük yazarlarının kendi kişisel deneyim ve fikirlerine ya da kulaktan dolma kimi bilgilere dayandığı görülmektedir. Buna istinaden, Fransızcayla ilgili kimi zaman yansız (nötr), kimi zaman da olumlu ya da olumsuz düşüncelere sahip oldukları, Fransızcanın sesletimsel özelliklerinden dolayı zaman zaman bu dili alaya aldıkları ve kimi kelimelerinin okunuşlarını Türkçe ile bağdaştırarak cinselliği çağrıştırdığı yönünde yorumlarda bulundukları sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Fransızca, İnci Sözlük, entry, web tabanlı söylem çözümlemesi, fenomenoloji

French as a foreign language in The Dictionary of İnci’s: The research of entries entitled French via Web-based discourse analysis

Öz

From the long historical period of Ottoman to the Turkish Republic, the foreign affairs of politics, culture, military and economy have also effects on the language. Some countries which have become superpower strengths in the world in different times mainly England, USA and French attempted to spread their language in this period. In this case, the language of French which was accepted as the most significant languages of the world both politically, military, economically and socially and culturally has maintained its prestige in Turkish history especially starting from 17th century to the second half of 20th century. For centuries, the social and cultural interaction of the Turks and the French with each other accordingly with French has led them to possess plenty of accurate or inaccurate information, idea, view and perception which are peculiar to French. In this research, it is aimed to analyze the perception of “French” produced in the dictionary of INCI’s that is one of the most commonly used platforms of social media in Turkey. Since its foundation (December, 25, 2006) to the end of 2020, this study has composed its corpus by collecting the whole 95 entries entitled French in this dictionary. In this analysis which was conducted according to the phenomenological model of the qualitative research approach, entries are assessed by web-based discourse analysis. (Herring, 2004) As a result, the entries under the title of French generally seem to be based on the personal experiences and views of dictionary authors or some information which is hearsay. Therefore, it has been deduced that they have sometimes objective and in favor or against ideas, they also tease about the language due to its special articulation and they comment that it recalls sexuality via adapting Turkish language with the pronunciation of some words.

Anahtar Kelimeler

French, İnci Dictionary, entry, web-based discourse analysis, phenomenology

Kaynakça

• Abusharifa, Y. (2011). Les difficultés spécifiques du français pour les élèves palestiniens (Mémoire de Master 1 en Linguistique et Didactique des Langues-FLE). Université de Rennes 2, France. http://dx.doi.org/10.13140/RG.2.1.2823.7843
• Aurélie. (le 18 novembre 2016). Pourquoi la langue de Molière est la plus romantique du monde ? superprof (blog). https://www.superprof.fr/blog/romantisme-langue-francaise/
• Avcı, M. (2020). Mustafa Kemal Atatürk’ün yabanci dil bilgisi ve Türkçeye kazandirdiği eserler. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 519-548. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kusbd/issue/56190/729433
• Baron, N. S. (1984). Computer mediated communication as a force in language change. Visible Language, 18(2), 118-141. https://s3-us-west-2.amazonaws.com/visiblelanguage/pdf/18.2/computer-mediated-communication-as-a-force-in-language-change.pdf
• Binark, M. F. ve Löker, K. (2011). Sivil toplum örgütleri için bilişim rehberi. Ankara: Sivil Toplum Geliştirme Merkezi. https://ekitap.alternatifbilisim.org/pdf/stkler-icin-bilisim-rehberi.pdf
• Bozkurt, A., & Biroğul, S. (2012). Bilgiyi, “kümülatif bir biçimde oluşturup paylaşan” siteler: Etkileşimli sözlükler. Bilişim: Aylık Bilişim Kültürü Dergisi, 40(140), 16-19. http://www.bilisimdergisi.org.tr/bilisim-dergisi-sayilari/s140.pdf
• Çeçen, A. F. (2019). Medeniyetler çatışması bağlamında yeni medya ortamında siyasi parti ve ideolojik medyanın söylem analizi (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/TEZ/ET000140.pdf
• Çomu, T. (2012). Video paylaşım ağlarında nefret söylemi: Youtube örneği (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12575/31698
• De Wever, B., Schellens, T., Valcke, M., & Van Keer, H. (2006). Content analysis schemes toanalyze transcripts of online asynchronous discussion groups: A review. Computers and Education, 46(1), 6-28. http://dx.doi.org/10.1016/j.compedu.2005.04.005
• Demiryürek, M. (2013). Türkiye’de yabancı dil olarak Fransızca öğretiminin tarihi gelişimi üzerine bir değerlendirme (1891- 1928). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 130-140. https://dergipark.org.tr/tr/pub/hunefd/issue/7789/101834
• Dış Haberler Servisi (01.11.2013). En seksi dil Fransızca. Milliyet. https://www.milliyet.com.tr/gundem/en-seksi-dil-fransizca-1785409
• Dilmen, N. E. (2007). Yeni medya kavramı çerçevesinde İnternet günlükleri-bloglar ve gazeteciliğe yansımaları. Marmara İletişim Dergisi, 12(12), 113-122. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2936
• Dondurucu, Z. B. (2017). The analysis of messages which include hate speech for women in Inci Sozluk. In M. Demir & Ş. Şen Demir (Eds.), The Proceedings & Abstracts of ICSSER- 3rd International Conference on Social Sciences and Education Research (p. 226). International Center of Social Sciences & Education Research. https://dergipark.org.tr/tr/download/journal-file/8533
• Dondurucu, Z. B. (2018). Yeni medyada cinsel kimlik temelli nefret söylemi İnci Sözlük örneği. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(2), 1376–1405. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/558844
• Gökmen, A. (2017). The state of French on the territory of Turkey: From traditional to globalism. Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(13), 1-18. http://dx.doi.org/10.16989/TIDSAD.1336
• Gürel, E., Yakın, M. (2007). Ekşi Sözlük: Postmodern elektronik kültür. Selçuk İletişim Dergisi, 4(4), 203-219. https://dergipark.org.tr/tr/pub/josc/issue/19014/200751
• Güzel, B. (2015). Fransızcanın gelişimi ve Fransızca öğretiminde motivasyon arttırıcı bir yöntem: Fransızcadan Türkçeye geçen kelimeler. International Journal of Languages’ Education and Teaching, (UDES-2015), 317-327. https://docplayer.biz.tr/17814574-International-journal-of-languages-education-and-teaching.html
• Helsinki Initiative (2019). Helsinki Initiative on Multilingualism in Scholarly Communication. Helsinki: Federation of Finnish Learned Societies, Committee for Public Information, Finnish Association for Scholarly Publishing, Universities Norway & European Network for Research Evaluation in the Social Sciences and the Humanities. https://doi.org/10.6084/m9.figshare.7887059.
• Henry, L. (le 14 octobre 2019). Pourquoi le français est la plus belle langue du monde. Quora : un lieu pour partager le savoir et mieux comprendre le monde. https://fr.quora.com/Pourquoi-le-français-est-la-plus-belle-langue-du-monde-1
• Herring, S. C. (2004). Computer-Mediated Discourse Analysis: An approach to researching online behavior. In S. A. Barab, R. Kling, & J. H. Gray (Eds.), Designing for virtual communities in the service of learning (pp. 338-376). Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511805080.016
• İnci Sözlük. (25.12.2020). İnci Sözlük. Wikipedia. https://tr.wikipedia.org/wiki/İnci_Sözlük
• Kartal, E. (2017). Türkiye’deki üniversitelerin Fransızca programları ve bu programlarda yapılan akademik çalışmalar üzerine bir değerlendirme. Frankofoni, (31), 367-380. https://uludag.academia.edu/erdogan_kartal
• Kuşçu, E. (2018). Üniversite öğrencilerinin ikinci yabancı dil olarak Fransızca öğrenme profilleri: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi ve Fen-Edebiyat Fakültesi Örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(1), 1-9. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/366156
• Marra, R. M., Moore J. L. & Klimczak A. K. (2004). Content analysis of online discussion forums: A comparative analysis of protocols. Educational Technology Research and Development, 52(2), 23–40. https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/BF02504837.pdf
• Mazur, J. M. (2004). Conversation analysis for educational technologists: theoretical and methodological issues for researching the structures, processes and meaning of on-line talk. In D. H. Jonassen (Ed.), Handbook for Research in Educational Communications and Technology (pp. 1073-1098) Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates. https://members.aect.org/edtech/40.pdf
• Merriam, S.B. (2018). Nitel araştırma desen, uygulama ve uygulama için bir rehber (Çev. S. Turan). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd edition). Thousand Oaks, CA: Sage. https://vivauniversity.files.wordpress.com/2013/11/milesandhuberman1994.pdf
• Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: Sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323-343. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ogusbd/issue/10997/131612
• Özer, K (Ed.). (2012). İnci Sözlük’ün en eski yöneticisi Gürkan Dündar: İnternet, ansiklopedilerden uzaklaşmamızı ve bir tık ile birçok bilgiye ulaşmamızı sağlıyor (Röportaj). Bilişim: Aylık Bilişim Kültürü Dergisi, 40(140), 36-45. http://www.bilisimdergisi.org.tr/bilisim-dergisi-sayilari/s140.pdf
• Sağır, A. (2012). Küresel dünyanın yeni sosyal paylaşım mekânları: İnternet sözlüklerinin sosyolojik çözümlemesi. Sosyoloji Dergisi, (26), 1-31. https://karabuk.academia.edu/AdemSağıroğlu Sezgintürk, P. (2020). Kolektif hafıza bağlamında Fransız dili ve kültürünün Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün entelektüel ve devrimci kişiliğinin oluşumuna etkisi. Söylem Filoloji Dergisi, 5(2), 438-458. http://dx.doi.org/10.29110/soylemdergi.757284
• Söğüt, F. (2020). İnternet sözlüklerinde mekânsal ötekileştirme üzerine bir araştırma: Ekşi Sözlük'te Esenyurt başlığı örneği. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 8(1), 45-68. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1025434
• Türk Dil Kurumu. (2021). Türk Dil Kurmu Sözlük. https://sozluk.gov.tr/
• Türk, G. D., & Tugen, B. (2016). Dijital cemaatler ve postmodern kabile örneği: İnci Sözlük. M. Akgül, U. Çağlayan, E. Derman, A. Özgit, A. Koltuksuz ve M. Komesli (Ed.), 19. Türkiye'de İnternet Konferansı Bildiriler Kitabı içinde (ss.73-78). İnternet Teknolojileri Derneği (İNETD). http://inet-tr.org.tr/inetconf19/kitap/_inet14.pdf
• Uçkan, Ö. (2012). Sözlükler: Türkiye İnternet kültürünün vazgeçilmezi... Bilişim: Aylık Bilişim Kültürü Dergisi, 40(140), 22-27. http://www.bilisimdergisi.org.tr/bilisim-dergisi-sayilari/s140.pdf
• Wilson, S.M., & Peterson, L. C. (2002). The anthropology of online communities. Annual Review of Anthropology, (31), 449-467. https://doi.org/10.1146/annurev.anthro.31.040402.08543 Yazıcı, T. (2016). Yeni medyanın nefret dili: Suriyeli mültecilerle ilgili Ekşi Sözlük örneği. Global Media Journal TR Edition, 7(13), 115-136. https://globalmediajournaltr.yeditepe.edu.tr/sites/default/files/T%C3%BClay%20YAZICI.pdf
• Yılancıoğlu, S. (2014). Les intellectuelles ottomanes et la langue française. Revue Roumaine d’Études Francophones: La Francohonie dans les Balkans, (6) 50-62. http://arduf.ro/wp-content/uploads/2021/03/Yilancioglu-2.pdf
• Yıldırım, O., & Başer E. (2016). İnternetin girişimciliği kapsamında değişen enformasyon siteleri üzerine bir değerlendirme. Global Media Journal TR Edition, 6(12), 172-200. https://globalmediajournaltr.yeditepe.edu.tr/sites/default/files/Ozan%20YILDIRIM%20%26%20Emrah%20BA%C5%9EER.pdf