Analysis of Reşat Nuri Güntekin’s story ‘Bayramlık Çehre’ (Latin letters translation)

Yıl 2022, Sayı: 27, 407 - 415, 21.04.2022

Zehra Ergeç

https://doi.org/10.29000/rumelide.1105399

Cited By: 1

Öz

Reşat Nuri Güntekin (25 November 1889- 7 December 1956), one of the leading names of the Turkish authors of the Republican Period, takes an important position in the development of Turkish storytelling with the seven published story books. Apart from the author’s story books, there are many stories published in various newspapers and magazines but not included in the boks. The author has sometimes published his stories with the signatures of Reşat Nuri, such as “Ağustos Böceği, Ateş Böceği, Cemil Nimet, Çiğdem, Hayrettin Rüştü, R.N., Karakuş, Saksağan, Mehmet Ferit, Fakir, Sermet Ferit, Yıldız Böceği, (***,**,* symbols)”. The story titled ‘Bayramlık Çehre’ published in the name of Yıldız Böceği in the Kelebek magazine, which started its publication on April 12, 1923 and closed on September 25, 1924, was not included in the author’s story books and was not translated into Latin letters. In our study, Reşat Nuri Güntekin’s story ‘Bayramlık Çehre’ was translated into Latin letters and analyzed in terms of structure, theme and expression technique. The story called ‘Bayramlık Çehre,’ which conveys a cross section of the painter’s workshop, was written in the genre of 'event story'. The humor element, which has an important place in Reşat Nuri Güntekin’s stories, also took place in his story called ‘Bayramlık Çehre’. Güntekin has ironically handled the tendency to have portraits made, which is one of the reflections of the Western lifestyle in society, in his story ‘Bayramlık Çehre’. In the aforementioned his story, the author humorously reveals the conflicts in the relationship between men and women on the axis of the issue of having a portrait made.

Anahtar Kelimeler

Bayramlık Çehre, Reşat Nuri Güntekin, story

Reşat Nuri Güntekin’in ‘Bayramlık Çehre’ adlı hikâyesinin tahlili (Latin harflerine aktarımı)

Öz

Cumhuriyet Dönemi Türk yazarlarının önde gelen isimlerinden olan Reşat Nuri Güntekin (25 Kasım 1889- 7 Aralık 1956), yayımlanmış yedi adet hikâye kitabıyla Türk hikâyeciliğinin gelişiminde önemli bir konumda yer alır. Yazarın yayımlanmış hikâye kitaplarının haricinde çeşitli gazete ve mecmualarda yayımlanmış ancak kitaplarına dâhil edilmemiş birçok hikâyesi de mevcuttur. Yazar, hikâyelerini kimi zaman Reşat Nuri imzasıyla kimi zaman da “Ağustos Böceği, Ateş Böceği, Cemil Nimet, Çiğdem, Hayrettin Rüştü, R.N., Karakuş, Saksağan, Mehmet Ferit, Fakir, Sermet Ferit, Yıldız Böceği, (***,**,* sembollerini)” gibi müstear isimlerle yayımlamıştır. 12 Nisan 1923’te yayın hayatına başlayıp 25 Eylül 1924’te kapanan Kelebek mecmuasında, Yıldız Böceği müstear ismiyle yayımladığı 'Bayramlık Çehre' adlı hikâyesi, yazarın hikâye kitapları içerisinde yer almamış ve Latin harflerine aktarılmamıştır. Çalışmamızda, Reşat Nuri Güntekin’in ‘Bayramlık Çehre’ adlı hikâyesi, Latin harflerine aktarılarak yapı, tema ve anlatım tekniği açısından incelenmiştir. Ressamın atölyesinde yaşanan bir kesiti aktaran ‘Bayramlık Çehre’, (Maupassant tarzı) ‘olay hikâyesi’ türünde kaleme alınmıştır. Reşat Nuri Güntekin’in hikâyelerinin genelinde önemli yer tutan mizah unsuru, ‘Bayramlık Çehre’ adlı hikâyesinde de yer almıştır. Güntekin, Batılı yaşam tarzının toplumdaki yansımalarından biri olan portre yaptırma eğilimini ‘Bayramlık Çehre’ adlı hikâyesinde ironik bir şekilde ele almıştır. Yazar, söz konusu hikâyesinde, portre yaptırma meselesi ekseninde kadın-erkek ilişkisindeki çatışmaları mizahi bir üslupla gözler önüne sermiştir.

Anahtar Kelimeler

‘Bayramlık Çehre’, Reşat Nuri Güntekin, hikâye

Kaynakça

• Aktaş, Ş. (2005). Anlatma Esasına Bağlı Edebî Metinlerin Tahlili/ Teori ve Uygulama. Ankara: Kurgan Edebiyat Yayınları.
• Aydemir, A. (2020) Reşat Nuri Güntekin maddesi. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Erişim linki: http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/guntekin-resat-nuri
• Aytür, Ü. (2009). Henry James ve Roman Sanatı. İstanbul: YKY.
• Banarlı, N. S. (1987). Resimli Türk Edebiyatı Tarihi. ( s.1214). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Çelik, H. (1996). Reşat Nuri Güntekin. İslâm Ansiklopedisi (Cilt 14. s. 307-309) TDV.
• Doğan, D. M. (1990). Büyük Türkçe Sözlük. Ankara: Rehber Yayınları.
• Emil, B. (1989). Reşat Nuri Güntekin. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Güntekin, R.N. (15 Mayıs 1340). Bayramlık Çehre. Kelebek dergisi. (S .58, s.4).
• Kanter, M. F. (2006). Ölümünün 50. Yılında Belgelerle Reşat Nuri Güntekin. Ankara: İnkılâp Yayınları.
• Karaburgu, O. (2006). Reşat Nuri Güntekin’in Bilinmeyen Remiz ve Müstear İsimleri, Türk Dili. (S. 660, s. 525-535).
• Karaburgu, O. (2021). Bir Sevgi ve Şefkat Ürpermesi Reşat Nuri Güntekin’in Hikâyeciliği. İstanbul: Kesit Yayınları.
• Kudret, C. (1970). Türk Edebiyatında Hikâye ve Roman 1859- 1959. Ankara : Bilgi yayınevi.
• Özkırımlı, A. (1991). Açıklamalı Edebiyat Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Altın Kitaplar Yay.
• Tansel, F. A. (1970). Hikâye maddesi. Türk Ansiklopedisi. (C.19, s.231).
• Tekin, M. (2016). Roman Sanatı 1. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Yivli, O. (2019). Öykü Nasıl Okunur: Modern Öykü ve Yöntem. Ankara: Günce Yayınları.
• Yusoğlu, N. (2013). Kelebek Mecmuası Üzerine Bir İnceleme, İstanbul: Kitabevi.
• Yusoğlu, N. (2020). İstanbul Mizahı ve Reşat Nuri Güntekin’ in Mizahi Hikâyeciliği. Ankara: Hece Yayınları.