Whose are these poems?

Yıl 2022, Sayı: 31, 813 - 835, 21.12.2022

Musa Tılfarlıoğlu

https://doi.org/10.29000/rumelide.1222128

Cited By: 2

Öz

It is possible to encounter the same or highly similar poems in the divans of different poets within the tradition of classical Turkish literature. It has been known since past times that the same poems with slight differences or exactly the same poems were recorded under two different poet names in the divans they created, in different copies of the divans and in the magazines. There are different reasons why a poem is included in the divan of two different poets. The same poem takes place in divans of different poets; Although it is related to the tradition of writing together poetry and nazire, it can be based on human-induced errors caused by the copyist, the journal compiler and the researcher. Among these factors, sometimes the joint writing of the poems and sometimes the writing in the nazire tradition can take place. However, it is seen that the similarities in some poems go beyond the nazire and reach plagiarism. Necâtî Bey and Edirneli Şevkî are two contemporary poets who lived in the same century, attended the same assembly and established friendships. When the publications of the divans of these two poets are examined, it is seen that the same ghazal is found in the divans of both poets. This ghazal in the divan of Necati Bey and Şevki from Edirne exhibits a situation that goes beyond the nazire tradition. The aim of this study is to try to determine to whom the ghazal, which consists of 7 couplets and which is the same except for pseudonyms, in the divan of two poets who lived in the same century and lived in the same environment, actually belongs/could be. After giving brief information about the publications of the divans of Necâtî Bey and Şevkî from Edirne, and the lives of the poets, the ghazal that is the subject of the study; By examining under the title of content, style, nazire, syntax, material evidence, it will be tried to determine which poet the ghazal belongs to or may be.

Anahtar Kelimeler

Nazire, müşterek şiir, intihal, Necati Bey, Edirneli Şevki

Bu şiirler kimin II?

Öz

Klâsik Türk edebiyatı geleneği içerisinde farklı şairlerin divanlarında kimi zaman aynı ya da yüksek oranda benzer şiirlerle karşılaşmak mümkündür. Şairlerin meydana getirmiş oldukları divanlarında, divanların farklı nüshalarında ve mecmualarda küçük farklılıklara haiz ya da birebir aynı şiirlerin iki farklı şair ismine kaydedildiği geçmiş zamanlardan beri bilinmektedir. Bir şiirin iki farklı şairin divanında yer almasında farklı nedenler bulunmaktadır. Aynı şiirin farklı şairlerin divanlarında yer alması; müşterek şiir ve nazire yazma geleneği ile ilgili olmakla beraber müstensih, mecmua derleyicisi ve araştırmacıdan kaynaklanan insan kaynaklı hatalara dayanabilmektedir. Bu etmenler arasında bazen şiirlerin müşterek yazılmaları bazen de nazire geleneği içerisinde yazılmaları yer alabilmektedir. Ancak bazı şiirlerdeki benzerliklerin nazireyi aşıp intihale vardığı görülmektedir. Necâtî Bey ve Edirneli Şevkî aynı asırda yaşamış, aynı mecliste bulunmuş, dostluk kurmuş iki şairdir. Bu iki şairin divanlarının neşirleri incelendiği zaman aynı gazelin iki şairin de divanında yer aldığı görülmektedir. Necati Bey ve Edirneli Şevki’nin divanında yer alan bu gazel, nazire geleneğini aşan bir durum sergilemektedir. Bu çalışmanın amacı, aynı asırda yaşamış, aynı ortamda bulunmuş iki şairin divanında mahlaslar dışında aynı olan ve 7 beyitten oluşan gazelin aslında kime ait olduğunu/olabileceğini tespit etmeye çalışmaktır. Necâtî Bey ve Edirneli Şevkî’nin divanlarının neşirleri, şairlerin hayatları hakkında kısaca bilgi verildikten sonra çalışmaya konu olan gazel; muhteva, üslup, nazire, söz dizimi, maddi deliller başlığı altında incelenerek çalışmaya konu olan gazelin hangi şaire ait olduğu veya olabileceği tespit edilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Nazire, müşterek şiir, intihal, Necati Bey, Edirneli Şevki

Kaynakça

• Acar, Serper (2009). “Necati Bey Divanı Sözlüğü (Bağlamlı Dizin Ve İşlevsel Sözlük)”, Yayımlanmamış Y.L Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı.
• Aksoy, Ö.A. (1988). “Atasözleri ve Deyimler”. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, ss. 131-166.
• Aksoyak, İ. Hakkı (2017). “Müşterek Şiirler Divanı”, Ankara: Grafiker.
• Canım, Rıdvan. “Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzamâ”, Kültür Bakanlığı E-Kitap, https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/60327,latifi-tezkiretus-suara-ve-tabsiratun-nuzamapdf.pdf?0, [Erişim Tarihi: 15.09.2021].
• Donuk Suat (2011). “Süleymaniye Kütüphanesi Ali Nihat Tarlan Bölümü 59 Numarada Kayıtlı Mecmu’a-i Eş’âr isimli Şiir Mecmuası (1a-70b) Çeviriyazılı, Tenkitli Metin” Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili Ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı.
• Durmuş-Işınsu Tuba – Canım, Rıdvan. “Şevkî Divanı”, Kültür Bakanlığı E-Kitap, https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/59035,sevki-divanipdf.pdf?0, [Erişim Tarihi: 11.10.2021]
• Gıynaş, K.Ali. “Pervâne Bey Mecmuası”, Kültür Bakanlığı E-Kitap, https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/55832,pervane-bey- mecmuasi-pdf.pdf?0, [Erişim Tarihi: 18.09.2021]
• İlhan, Enes (2021). “Necâtî Bey’in Kastamonu Hayatına Dair Bazı Tespitler ve Düzeltmeler”, Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, 5 (2), 1030-1049.
• Kaplan, Hasan (2016). “İki Şair Bir Şiir -I-”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED], S. 56, ss. 1031-1062.
• Kaplan, Hasan (2018). “İki Şair Bir Şiir -II-”, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED], S. 63, ss. 19-33.
• Karaca, Derya (2018). “Klasik Türk Şiirinde Şem Ve Pervane Kullanımları”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi / The Journal of International Social Research, C. 11, S. 61, ss. 129-146.
• Kaya, B. Ali (2012). “ Necâtî Bey’in Şiir Anlayışı ”, Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi / The Journal of Turkish Cultural Studies, İstanbul-, s. 143-218.
• Kaya, B. Ali (2006). “Necâtî Bey”, DİA, C.32, ss. 477-478.
• Kılıç, Filiz. “Âşık Çelebi – Meşâ’irü’ş-Şu‘arâ”, Kültür Bakanlığı E-Kitap, https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/59036,asik-celebi- mesairus-suarapdf.pdf?0, [Erişim Tarihi: 15.09.2021].
• Köksal, M. Fatih. “Edirneli Nazmî -Mecma’u’n-nezâ’ir (İnceleme-Tenkitli Metin)”, Kültür Bakanlığı E-Kitap, https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/56057,mecmaun-nezair-edirneli-nazmi-pdf.pdf?0, [Erişim Tarihi: 18.09.2021]
• Pala, İskender (2014). “Ansiklopedik Divân Şiiri Sözlüğü”, İstanbul: Kapı Yayınları.
• Püsküllüoğlu, Ali (2004). “Türkçe Deyimler Sözlüğü”, Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Sehi Beg. “Heşt Bihişt”, (Hazırlayanlar; Halûk İpekten, Günay Kut, Mustafa İsen, Hüseyin Ayan, Turgut Karabey), Kültür Bakanlığı E-Kitap, https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/56165,hest-bihistpdf.pdf? 0&_tag1=03EE5380B678F1063BF0A9ED54D2FA0DD771F0E5&crefer=9322A2DE045FF28E77A9391AE24B013CAD898255570D 2BC5CE4B397132F937DE, [Erişim Tarihi: 15.09.2021].
• Soysal, M. Orhan. (2002) “Eski Türk Edebiyatı Metinleri”. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Sungurhan, Aysun. “Beyânî-Tezkiretü’ş-Şu’arâ”, Kültür Bakanlığı E-Kitap, https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/55835,beyani- tezkiresipdf.pdf?0, Erişim Tarihi: 18.09.2021]
• Şanlı, İsmet (2017). Necâtî Bey’in Yayımlanmamış Gazelleri, Journal of Turkish Language and Literature, Volume:3, Issue: 1, s. 267-281.
• Tarlan, Ali Nihad (1992). “ Necâtî Beg Dîvânı”, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Tılfarlıoğlu, Musa (2016). “Edirneli Şevkinin Şiir Anlayışı”, Asia Minor Studies-Internatıonal Journal Of Socıal Scıences, C. 4, S.7, ss. 223-239.
• Yakar, İ. Halil (2010). Edirneli Şevkî Dîvânı, Konya: Palet Yay.
• Yılmaz, Ozan (2015). “Necâtî Bey Dîvânı”, Ankara: AKM Yayınları.