Küresel vatandaş ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması

Yıl 2023, Sayı: 32, 131 - 146, 21.02.2023

Yahya Han Erbaş , Durmuş Özbaşı Salih Zeki Genç

https://doi.org/10.29000/rumelide.1252786

Öz

Tüm dünyada etkilerinin her geçen gün arttığı küreselleşme, beraberinde birçok olumlu ve olumsuz etkiyi de getirmektedir. Küreselleşmenin bu etkileriyle beraber, insanların değişen dünyaya ne kadar uyum gösterebildiğini tanımlayan küresel vatandaşlık kavramı doğmuştur. Türkiye’de küreselleşme ve küresel vatandaşlık kavramına yönelik yapılacak çalışmalara katkı sağlaması için bu çalışmanın amacı, Reysen ve Katzarska-Miller (2013) tarafından geliştirilen ve Reysen, Larey ve Miller (2012) tarafından son şekli verilen Küresel Vatandaş Ölçeğinin Türk diline uyarlanması, geçerlik ve güvenirliklerinin hesaplanması olarak belirlenmiştir. Bu araştırma, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar Etik Kurulu’nun 22.09.2022 tarih ve 16/21 sayı numaralı etik kurul onayı ile yürütülmüştür. Toplam 22 maddeden oluşan ölçeğin orijinal formu, dokuz boyuttan meydana gelmektedir. Türkçeye uyarlama işlemlerinde doğrulayıcı faktör analizi (n=489) yapılmıştır. Dilsel geçerlik için hesaplanan pearson momentler çapımı korelasyonu ile elde edilen korelasyon katsayıları incelendiğinde katsayıların pozitif yönlü ve yüksek düzeyde olduğu görülmektedir. Doğrulayıcı faktör analizi bulgularına göre, elde edilen tüm değerlerin kabul edilebilir sınırlar içerisinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Küresel Vatandaş Ölçeğinin (KVÖ) iç tutarlık katsayısı Cronbach Alpha değeri ölçeğin tamamı için .90’dır. Araştırmanın bulgularına göre, Küresel Vatandaş Ölçeği’nin (KVÖ) Türkçeye uyarlanmış şekli, bireylerin küreselleşmeye yönelik tutumlarını ölçen, geçerli ve güvenilir bir ölçme aracıdır. Ölçeğin, lisans, lisansüstü öğrencilerine ve çeşitli meslek gruplarına yönelik araştırmalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Küreselleşme, küresel vatandaşlık, ölçek uyarlama, geçerlik ve güvenirlik

The adaptation of the global citizen scale into Turkish: A validity and reliability study

Öz

The growth of globalization brings both positive and negative effects across the globe. Due to globalization, the concept of global citizenship has evolved, which defines people's ability to adapt to a changing world. This study aims to adapt and evaluate the validity and reliability of the "Global Citizen Scale", developed by Reysen and Katzarska-Miller (2013) and revised by Reysen, Larey, and Miller (2012), into the Turkish language to contribute to studies on globalization and global citizenship in Turkey. It was approved by the Scientific Research Ethics Committee of Çanakkale Onsekiz Mart University, dated 22.09.2022, and numbered 16/21. The original form of Global Citizen Scale, which consists of 22 questions in total, consists of nine dimensions. Confirmatory (n=489) factor analyzes were performed on the Turkish version of the scale in the adaptation process. Based on the Pearson product-moment correlation calculated for linguistic validity, the correlation coefficients are positive and high. The Cronbach Alpha value of the internal consistency coefficient of the Global Citizen Scale is .90 for the entire scale. The findings of the confirmatory factor analysis indicated that all values obtained were acceptable. Researchers found that the Turkish version of the Global Citizen Scale is a valid and reliable instrument for measuring globalization attitudes among individuals. It is thought that the scale will contribute to research on undergraduate and graduate students and various professional groups.

Anahtar Kelimeler

Globalization, global citizenship, scale adaptation, validity and reliability

Kaynakça

• Akarsu, C. K., & Özdemir, M. (2021). Küresel yetkinlik ölçeğinin Türkçe uyarlama çalışması. OPUS International Journal of Society Researches, 18(42), 5542-5576.
• Balay, R. (2004). Küreselleşme, bilgi toplumu ve eğitim. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2), 61-82
• Bayar, F. (2008). Küreselleşme kavramı ve küreselleşme sürecinde Türkiye. Uluslararası Ekonomik Sorunlar Dergisi, 32, 25-34.
• Bentler, P. (1980). Multivariate analysis with latent variables: causal modeling. Annual Review of Psychology, 31, 419-456.
• Bentler, P. M., & Bonett, D. (1980). Significance tests and goodness of fit in the analysis of covariance structures. Psychological Bulletin, 588-606.
• Birleşmiş Milletler, (t.y.). Global citizenship. 30 Aralık 2022 tarihinde https://www.un.org/en/academic-impact/global-citizenship adresinden alınmıştır.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Akademi Yayınları.
• Byrne, B. M. (2010). Structural equation modeling with Amos: Basic concepts, applications, and programming (2nd ed.). Taylor & Francis Group.
• Çakmak, Z., Bulut, B., & Taşkıran, C. (2015). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının internet kullanım durumları ile küresel vatandaşlık algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 99-112.
• Çelik, M., Y. (2012). Boyutları ve farklı algılarıyla küreselleşme. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32(2), 57-74.
• Çolak, K., Kabapınar, Y., & Öztürk, C. (2019). Sosyal bilgiler derslerini veren öğretmenlerin küresel vatandaşlığa ve küresel vatandaşlık eğitimine bakışları. Eğitim ve Bilim, 44(197), 335-352.
• Engin, G., & Sarsar, F. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının küresel vatandaşlık düzeylerinin incelenmesi. Journal of Human Sciences, 12(1), 150-161.
• Erkuş, A. (2012). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme-1: Temel kavramlar ve işlemler. Pegem Akademi.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2012). How to desIgn and evaluate research in education (8th ed.). Mc Graw HIll.
• Genç, S.Z. (2017). Değişen değerler ve yeni eğitim paradigması. Pegem Akademi.
• Hair, J. F. J., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2010). Multivariate data analysis. Seventh Edition Prentice Hall.
• İçen, M., ve Akpınar, E. (2012). Küresel vatandaşlık eğitiminin uluslararası sorunların çözümündeki rolü. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 277-290.
• İçli, G. (2001). Küreselleşme ve kültür. CÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 25(2), 163-172.
• Kan, Ç. (2009). Değişen değerler ve küresel vatandaşlık eğitimi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(3), 895-904.
• Kaya, B., & Kaya, A. (2012). Teknoloji çağında öğretmen adaylarının küresel vatandaşlık algıları. Sakarya Üniversitesi Eğitim Dergisi, 2(3), 81-95.
• Kline, B.R. (2011). Principles and practice of structural modeling (3rd ed.). The Guilford Press
• Lilley, K., Barker, M., & Harris, N. (2015). Exploring the process of global citizen learning and the student mind-set. Journal of Studies in International Education, 19(3), 225-245.
• Nunnally, J. C. (1978). Psychometric theory ( 2nd ed. ). McGraw-Hill.
• Paksoy, S., H. M. Paksoy, E. Alancıoğlu, (2013). Küreselleşmenin sosyo-politik etkileri: Arap Baharı, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(46), 169- 182.
• Rapoport, A. (2010). We cannot teach what we don’t know: Indiana teachers talk about global citizenship education. Education, citizenship, and social justice, 5(3), 179-190.
• Reysen, S., & Katzarska-Miller, I. (2013). A model of global citizenship: Antecedents and outcomes. International Journal of Psychology, 48(5), 858-870.
• Reysen, S., Larey, L. W., & Katzarska-Miller, I. (2012). College course curriculum and global citizenship. International Journal of Development Education and Global Learning, 4, 27–39. https://doi.org/10.18546/IJDEGL.04.3.03
• Robertson, R. and White, K.E. (2007). What is globalisation?. In The Blackwell Companion to Globalisation, Ritzer, G.(Ed.),pp. 54–66. Blackwell Publishing.
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Muller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: tests of significance and goodness-of-fit models. Methods of Psychological Research Online, 8, 23-74.
• Schulz, W., Ainley, J., Fraillon, J., Losito, B., Agrusti, G., & Friedman, T. (2018). Becoming citizens in a changing world: IEA International Civic and Citizenship Education Study 2016 international report (p. 243). Springer Nature.
• Şahin, İ. F., & Çermik, F. (2014). Küresel vatandaşlık ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Güvenirlik ve geçerlik çalışması. Doğu Coğrafya Dergisi, 19(31), 207-218.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlik. Seçkin yayınevi.
• Tutkun, T. (2019). Küresel vatandaşlık ölçeğinin Türkçeye uyarlama çalışması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(27), 46-63.
• United Nations. (t.y.). Global citizenship. 20 Ekim 2022 tarihinde https://www.un.org/en/academic-impact/page/global-citizenship adresinden alınmıştır.
• Waltz, C.F., Strcikland, O.L.& Lenz, E.R. (2010). Measurement in nursing and health research. Springer Publishing Company.