Eşref Paşa’nın Ramazâniyye’si

Yıl 2023, Sayı: 35, 776 - 786, 21.08.2023

Ali Yörür

https://doi.org/10.29000/rumelide.1346235

Öz

Klasik Türk edebiyatının sosyal hayattan izler taşıdığını gösteren türlerden birisi de ramazan ayını konu edinen ramazâniyye’lerdir. Klasik Türk edebiyatı şairlerinin ramazan ayının gelişi vesilesiyle padişahlara, vezirlere, devrin ileri gelen büyüklerine ve hâmilerine sundukları ramazâniyyeler, daha çok kaside şeklinde yazılan manzumelerdir. Ramazâniyyelerde; hilalin görünmesi, ramazanın gelişi, faziletleri, iftar ve sahur sofraları, camiler, Kadir gecesi gibi dinî kavramların yanı sıra sosyal ve kültürel hayatı ilgilendiren birçok konu bulunmaktadır. Ramazâniyye türünde şiir kaleme alanlardan birisi de edebî yeniliğin aydınları sardığı XIX. yüzyılda eski tarz şiiri devam ettiren şairlerden olan Eşref Paşa’dır. Çalışmamıza konu olan eser, Eşref Paşa’nın kaside nazım biçimi ile yazdığı Ramazâniyye’sidir. Ramazâniyye, şairin tek eseri olan Dîvân’ının içerisinde bulunmakta ve 60 beyitten oluşmaktadır. Bu çalışmada Eşref Paşa’nın Ramazâniyye’sinin transkripsiyonlu metni verilip incelemesi yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Eşref Paşa, Ramazâniyye, Klasik Türk edebiyatı

Kaynakça

• Canım, Rıdvan (2010). Divan Edebiyatında Türler, Ankara: Grafiker Yayınları.
• Dîvân-ı Eşrefü’ş-Şu’arâ (1278). İstanbul.
• Doğan, Serap Urgun (2010), Eşref Paşa Dîvânı, Yüksek Lisans Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Eren, Hulusi (2019). “Sosyal Hayata Bakan Yönüyle Nedîm’in Ramazâniyyesi Üzerine Bir İnceleme”, Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi, Yıl, 5, Sayı 10.
• Ertan, Mehmet Emin (1995). Divan Edebiyatında Ramazaniyyeler Üzerine İncelemeler, Doktora Tezi, Edirne: Trakya Üniversitesi.
• Kahraman, Âlim. (1995). “Eşref Paşa, Mustafa”, DİA, Cilt 11, TDV Yayınları, İstanbul.
• Kılıç, Filiz-Macit, Muhsin (1995). Türk Şiirinde Ramazan ve Ramazaniyyeler, Ankara: TDV Yayınları.
• Uzun, Mustafa (2007). “Ramazâniyye”, TDV İslam Ansiklopedisi, Cilt 34, İstanbul: TDV Yayınları.
• Ünver, Süheyl (1967). “Ramazan Medeniyeti”, Tohum Dergisi, Sayı: 30.
• Yekbaş, Hakan (2012). “Ramazanı Divan Şiiri Metinlerinden Okumak”, Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı: 6.
• Tanrıbuyurdu, Gülçin (2006). Eşref Paşa Dîvânı (İnceleme, Transkripsiyonlu Metin, Nesre Çeviri), Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yörür, Ali (2021). “Neşr İçün Eşref Beg’in Basıldı Dîvânı Tamâm: Eşref Paşa Dîvânı’nın Basımına Yazılan Tarih Manzumeleri”, Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi, Yıl 7, Sayı 14.