从汉学到中国学：土耳其中国研究的发展历程及其特征

Yıl 2023, Sayı: 35, 1209 - 1221, 21.08.2023

Tianju Lı Sema Gökenç Gülez

https://doi.org/10.29000/rumelide.1346625

Öz

土耳其地处欧亚非交汇地带，对于东方和西方而言，它在政治、宗教、历史和经济等维度，都具有多重身份和特殊意义。20世纪30年代，土耳其汉学正式创立，其初始目的是通过中国古代典籍研究突厥历史，而非中国本身，这明显有别于欧美汉学。安卡拉大学汉学系的发展史是20世纪土耳其汉学的缩影，历任汉学系主任为汉学发展做出了重要贡献。土耳其的中国学在冷战时期开始萌芽，但直到21世纪才获得快速、全面的发展，且在近年来更加突显本国立场，有意识摆脱西方中心主义。当前，土耳其的汉学和中国学处于并重发展、相互促进的状态：传统汉学具有持久的吸引力，在多所高校迭代发展，但尚未出现较有影响力的学派或流派；中国学获得蓬勃发展，各类平台和成果不断增多，研究领域有望得到拓展，但在全面、客观认知中国的方面还有待进一步改善。本文首先将考察土耳其汉学从创立到现在的发展历程，同时分析与评估土耳其的中国研究发展成果，以及土耳其汉学与中国学研究的特征。

Anahtar Kelimeler

汉学, 土耳其汉学, 中国研究, 土耳其中国研究

Kaynakça

• Atlı, A. (2020). Will COVID-19 Spell the Death of Globalization? in Center for Strategic Research, Ministry of Foreign Affairs, Republic of Turkey (ed.). The Post-COVID-19 Global System: Old Problems, New Trends, MATSA Printing House. s.58-61.
• Atlı, A. ve Akar, Z. (2020). China’s Relationship with the Liberal International Order: The Case of the Asian Infrastructure Investment Bank. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi. Vol. 8, Özel Sayı.
• Bekin, A. R. (1981). İpek Yolu. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi.
• Eberhard, W. (1942). Çin Denemeleri. (Nusret Hızır, Çev.). MEB Yayınları, Çin Klasikleri Serisi.
• Eberhard, W. (1942). Çin Romanının Çin Hayatındaki Yeri. Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi Dergisi. Sayı 3-4.
• Eberhard, W. (1942). Çin’in Şimal Komşuları. Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Eberhard, W. (1944). Çin Halk Hikâyeleri (Hayrunnisa Boratav, Çev.). Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Eberhard, W. (1947). Çin Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Ergenç, C. (2015). Türkiye’deki Doğu Asya Çalışmalarına Genel Bir Bakış. Türkiye’de Sinoloji’nin 80.Yılı ve I. Sinoloji Konferansı Bildiri Kitabı. Mart, s. 103-104.
• Ergenç, C. (2021). ASEAN as Method: Re-centering Processes and Institutions in Contemporary Southeast Asian Regionalism. Routledge.
• Ergenç, C. ve D. Akder (2017). Rethinking the “International” Theoretical and Methodological Debates, Heretik Press.
• Fidan, G. (2013). Çin’den Görünen Osmanlı: Çinli Düşünür ve Devlet Adamı Kang You Wei in Türk Seyahatnamesi. Yeditepe Yayınevi.
• Fidan, G. (2019). Cumhuriyet’in Çinli Misafirleri. İş Bankası Kültür Yayınları.
• Joseph, D. G. (2018). Hunların, Türklerin, Moğolların ve Daha Sair Batı Tatarlarının Tarih-i Umumisi. (Hüseyin Cahit Yalçın,Çev.) Ötüken Neşriyat.
• Okay, B. (1993). Çin Seddi’nin Yapılışı Hakkında Değişik Bir Görüş. Türk Tarih Kurumu Belleten Dergisi. Cilt: 57, Sayı: 218, 27 – 40.
• Okay, B. (1993). Prof. Dr. Muhaddere Nabi Özerdim (1916-19.12.1991). Doğu Dilleri, 5(2): 87-95.
• Okay, B. (2015). Türkiye’de Sinoloji Araştırmalarının Bugünü ve Geleceği. Türkiye’de Sinoloji’nin 80.Yılı ve I. Sinoloji Konferansı Bildiri Kitabı. Mart, s. 29-30.
• Okay, B. (2017). Konfuçyüs ve Çin Felsefesinin Temelleri. İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
• Özerdim, M. N. (1977). Shih Ching’den (Şarkılar-Türküler Kitabı) Seçmeler. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Doğu Dilleri Dergisi. Cilt II, Sayı 3.
• Sarıtaş, E. (2010). Çin’de Hun Araştırmaları. Selenge Yayınları.
• Sarıtaş, E. (2010). İslamiyet’ten Önce Türklerde Hayat. Scala Yayıncılık.
• Sarıtaş, E. (2011). 1935 Yılından İtibaren Türkiye’de Yapılan Çin Araştırmalarına Genel Bir Bakış. Şarkiyat Mecmuası. Sayı: 15.
• Sarıtaş, E. (2012). Sarı Uygurlar. Selenge Yayınları.
• Sarıtaş, E. (2015). Salar Türkleri. Demavend Yayınları.
• Sarıtaş, E. (2016). Çin Köy Edebiyatının Dünü ve Bugünü, Demavend Yayınları.
• Esenbel, S., Togan, İ., Atlı A. (2013). Türkiye'de Çin'i Düşünmek: Ekonomik, Siyasi ve Kültürel İlişkilere Yeni Yaklaşımlar, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Sezen, S. (2011). Bir Türk Sinoloğun Gözünden Devrim Öncesinin Çin’i: Eski Çin’den Notlar”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi. 51 (2).155-167.
• Togan, İ. (2015). İsenbike Togan, Türkiye'deki Sinoloji Çalışmaları: Türkiye’de Sinoloji’nin 80.Yılı ve I. Sinoloji Konferansı Bildiri Kitabı. Mart.
• Üngör, Ç. (2012). China Reaches Turkey? Radio Peking’s Turkish Language Broadcasts During the Cold War. All Azimuth, Vol. 1, No. 1.
• Üngör, Ç. (2020). Asya Pasifik Çalışmalarında Yeni Ufuklar, Küre Yayınları.
• Geng, Shi Min (2003). Weiwu’er Xue Dashi Ge Mali Jiaoshou Shishi, Shi Zhounian, Xiyu Yanjiu, Di 4 Qi.
• (耿世民. “维吾尔学大师葛玛丽教授逝世十周年”. 西域研究 . 第4期, 2003.
• Hu Zhenhua (2004). Tuerqi Zhuming Hanxuejia, Jiaoyujia Ou Gang Jiaoshou. Minzu Jiaoyu Yanjiu, Di 4 Qi.
• (胡振华. “土耳其著名汉学家、教育家欧钢教授”. 民族教育研究. 第4期, 2004.)
• Lü Chengcong (2015), Changcheng Wai De Yiji, Wanli Xun Gu Cong Ankala Daxue Hanxue Xi Kan Tuerqi Hanxue Yanjiu. Taiwan Daxue Zhengzhi Xue Xi Zhongguo Dalu Ji Lıangan Guanxi Jiaoxue YuYanjiu Zhongxin. (吕承璁. “长城外的记忆，万里寻古—从安卡拉大学汉学系看土耳其汉学研究”. 台湾大学政治学系中国大陆暨两岸关系教学与研究中心2015年版. )
• Shi Baoyi (1989). Tuerqi De Hanyu Jiaoxue. Shijie Hanyu Jiaoxue, Di 3 Qi. (施宝义 (1989). “土耳其的汉语教学”.世界汉语教学. 第3期. )
• Tang Guozhong (2020). Chuanyue Sichouzhilu de Shenbi-Tuerqi Qingnian Hanxuejia Jilai De Han Yi Licheng. Zhonghua Dushu Bao, Di, 4 Yue 29 Ri, 18 Ban. (汤国忠 (2020). “穿越丝绸之路的神笔——土耳其青年汉学家吉来的汉译历程”. 《中华读书报》2020年4月29日. 第18版. )
• Yi Shijie (2021). Musilin De Zangli Tuerqi Yu Ban Shangshi, 80 Hou Hanxuejia Jilai Fenxiang Fanyi Jiqiao. (译世界 (2021). “穆斯林的葬礼土耳其语版上市. 80后汉学家吉来分享翻译技巧”. 2021年5月11日（https://mp.weixin.qq.com/s/qTcrPovBS7JaJ-XoIptusA.）
• Lao She, 老舍 (2022). Kedi Gezegeni. Trans. Giray Fidan, İstanbul: İş Bankasi Kültür Yayınları.
• Lu Yao, 路遥 (2023). Sıradan Dünya. Trans. Giray Fidan and Tang Guozhong, İstanbul: Everest Yayınları.
• https://t24.com.tr/haber/cince-dil-dersine-5-ilde-7-lisede-baslandi, 6304 (02.05.2023)
• https://www.trthaber.com/haber/turkiye/lisede-cince-dersi-basliyor-86382. html (02.05.2023)