Ortaokul öğrencilerinin konuşma kaygılarının bazı kişisel değişkenlere göre incelenmesi

Yıl 2023, Sayı: 36, 67 - 92, 21.10.2023

Ahmet İhsan Kaya , Abdulhamit Koçoğlu

https://doi.org/10.29000/rumelide.1369061

Öz

Sağlıklı bir toplum ve etkili bir eğitim sürecinin temelinde iletişim unsuru bulunmaktadır. Bu unsurlardan en yaygın olanı sözlü iletişimdir. Sözlü iletişim yaşamın hemen her evresinde kendini göstermektedir. Etkili bir iletişim sürecinde bireyin iletişimsel yeterliliğe sahip olması gerektiği gibi iletişimi olumsuz etkileyen unsurların da belirlenmesi önemlidir. Konuşma becerisini olumsuz etkileyen nedenlerden biri de konuşma kaygısıdır. Bu çalışmanın amacı, ortaokula giden 5 6 7 ve 8. sınıf düzeylerinde eğitim gören öğrencilerin konuşma kaygılarını onların kişisel ve günlük yaşamını etkileyen bazı etmenler bağlamında incelemektir. Bu çalışma kapsamında Gaziantep ili merkez ilçelerinde bulunan sosyal ve ekonomik yapıları birbirinden farklı mahallelerde yer alan dokuz farklı ortaokulda eğitim gören 589 kız ve 448 erkek olmak üzere toplam 1037 öğrenciye ulaşılmıştır. Çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışma sonucunda ulaşılan veriler araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu ile Keşaplı ve Çiftçi’nin (2017) geliştirdiği Konuşma Kaygısı Ölçeği ile elde edilmiştir. Çalışmada ulaşılan verilerin SPSS programı ile açıklayıcı faktör analizi yapıldıktan sonra AMOS programında doğrulayıcı faktör analizi yapılarak açıklayıcı faktör analizinin doğruluğu test edilmiş ve SPSS programıyla ANOVA, T-Testi ve Korelasyon analizleri yapılmıştır. Araştırma sonucunda ilk olarak kişisel bilgi formunda yer alan bağımsız değişkenler frekans yöntemi kullanılarak değerlendirilmiştir. Daha sonra elde edilen bulgulara göre Konuşma Kaygısı Ölçeğinin güvenirlik ve geçerliğine ilişkin yapılan faktör analizlerinin benzer sonuçlar vermesi nedeniyle 23 maddeden oluşan konuşma kaygısı ölçeği 4 faktöre indirgenmiştir. Bununla beraber Konuşma Kaygısı Ölçeği ile öğrencilere ait cinsiyet, yaş, kardeş sayısı, ebeveyn çalışma durumu, ailenin aylık geliri ve okulun konumu gibi birçok bağımsız değişken arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık ve ilişki tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Konuşma eğitimi, konuşma, konuşma kaygısı

Kaynakça

• Akalın, S., & Adıgüzel, A. (2020). Ortaokul öğrencilerinin konuşma kaygı düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Education Journal, 28(3), 1345-1356.
• Arslan, A. (2012). Üniversite öğrencilerinin topluluk karşısında konuşma ile ilgili çeşitli görüşleri (Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Örneği). Turkish Studies, 7(3,), 221-223.
• Aydın A. & Muratoğlu Pehlivan B. (2019). Eleştirel düşünme: sosyal bilimler ve iletişim perspektifi. İstanbul: Der Yayınları.
• Beatty, M.J.; Marshall, L.A., & Rudd, J.E. (2001). A twins study of communicative adaptability: heritability of ındividual differences. Communication Faculty Publications
• Brown, H. D. (2007). Teaching by principles: an interactive approach to language pedagogy (3rd ed). Pearson Education.
• Burns, A., & Joyce, H. D. S. (1997). Focus on speaking. national centre for english language teaching and research, /z-wcorg/.
• Canale, M., & Swain, M. (1980). Theoretical bases of communicative approaches to second language teaching and testing. Applied Linguistics, 1(1), 1-46.
• Ceylan, H. (2011). Üniversite öğrencilerin sosyal kaygı düzeylerinin yordanması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Crookall, D., & Oxford, R. L. (1991). İçinde E. K. Horwitz and D. J. Young (Ed.), Language Anxiety: From Theory and Research to Classroom İmplications (s. 141-150). Prentice Hall.
• Çongur, H. R. (1995). Söz sanatı (I). TÖMER Dil Dergisi, S. 28.
• Demir, T. & Melanlıoğlu, D. (2014). Ortaokul öğrencileri için konuşma kaygısı ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 47(1), 103-124.
• Demirel, A. (2019). Konuşma kaygısının nedenleri ve bu kaygının giderilmesine ilişkin yapılan uygulamalara yönelik akademik araştırmaların incelenmesi, 3. Uluslararası Eğitim Bilimleri ve Sosyal Bilimler Sempozyumu, Ed. Ali Meydan ve ark., Nevşehir: Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Yayınları, 1/488-499.
• DeVito, J. A. (2016). The interpersonal communication book (14 edition). Pearson.
• Durukan, E. & Maden, S. (2010). Türkçe öğretmenlerinin iletişim becerileri üzerine bir araştırma. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 5 (1), 59-74.
• Dwyer, K. K. (1998). Conquer your speechfright: learn how to overcome the nervousness of public speaking. Harcourt Brace College Publishers.
• Gölpınar, Ş., Hamzadayı, E. & Bayat N. (2018). Konuşma kaygı düzeyi ile konuşma başarımı arasındaki ilişki. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 4(2), 75-85.
• Gülbahçe, A., Tozoğlu, E., & Gülbahçe, Ö. (2019). Üniversite öğrencilerinin konuşma kaygı düzeylerinin sportif aktivite ve farklı değişkenler açısından incelenmesi. EKEV Akademi Dergisi, 0 (78), 61-78.
• Gündüz, A. (2020). Duygusal zekâ ile konuşma kaygısı arasındaki İlişki (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elâzığ.
• Gündüz, O., & Şimşek, T. (2014). Uygulamalı konuşma eğitimi el kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Halliday. (1973). Explorations in the functions of language, Explorations in Language Study. Londra: Edward Arnold.
• Hassall, T., Joyce, J., Ottewill, R., Arquero, J., & Anes, D. (2000). Communication apprehension in uk and spanish business and accounting students. Education + Training, 42, 93-100.
• Holbrook, H. T. (1987). communication apprehension: the quiet student in your classroom. ERIC Digest. ERIC Clearinghouse on Reading and Communication Skills Urbana IL.
• Horwitz, E. K., Horwitz, M. B., & Cope, J. (1986). Foreign language classroom anxiety. The Modern Language Journal, 70(2), 125-132.
• Kavruk, D., & Deniz, E. (2015). Ortaokul öğrencilerinin konuşma kaygıları (Samsun ili örneği). Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 3(15), 63-89
• Keşaplı, G., & Çifçi, M. (2017). Ortaokul öğrencilerinin konuşma kaygısı. The Journal of Academic Social Science Studies, 1(54), 463-484.
• Kınay, İ. & Özkan, E. (2014). Öğretmen adayları için konuşma kaygısı ölçeği (ÖAKKÖ) geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Electronic Turkish Studies, 9(5),1747-1760.
• Kıymaz, M. S. & Doyumğaç, İ. (2020). Türkçe öğretmeni adaylarının dinlediklerinden hareketle hazırlıksız konuşma başarıları: Karma yöntem araştırması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(4), 1049-1070. Lyons, J. (1977). Semantics 1. Cambridge: Cambridge University Press.
• MacIntyre, P. D. (1995). How does anxiety affect second language learning? a reply to sparks and ganschow. The Modern Language Journal, 79(1), 90-99.
• McCroskey, J.C., & Beatty, M.J. (1986). Shyness: Perspectives on Research and Treatment (W. H. Jones, J. M. Cheek ve S. R. Briggs, Ed.). Springer US: Imprint: Springer.
• Nakatani, Y. (2006). Developing an oral communication strategy ınventory. The Modern Language Journal, 90(2), 151-168.
• Nunan, D. (1999). Second language teaching and learning. Boston., Heinle and Heinle Publishers.
• Sevim, O. (2012).Öğretmen adaylarının konuşma kaygısı: bir ölçek geliştirme çalışması. Journal of Turkish Studies, 7(2), 927-937
• Onwuegbuzie, A. J., Bailey, P., & Daley, C. E. (1999). Factors associated with foreign language anxiety. applied psycholinguistics, 20(2), 217-239. Cambridge Core.
• Özdemir, Y., Kuzucu, Y., & Ak, Ş. (2014). Depression, loneliness and ınternet addiction: how important is low self-control? computers in human behavior, 34, 284-290.
• Passer, M. W., & Smith, R. E. (2011). Psychology: the science of mind and behavior (5th ed). McGraw-Hill Higher Education.
• Richards, J. C., & Renandya, W. A. (2002). Methodology in language teaching: an anthology of current practice. Cambridge: Cambridge University Press.
• Sargın, N. (1990). Lise I. ve III. sınıf öğrencilerinin durumluk-sürekli kaygı düzeylerinin belirlenip karşılaştırılması (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: İzmir.
• Taşer, S. (2020). Konuşma eğitimi (4. Baskı). İstanbul: Pegasus Yayıncılık.
• Thornbury, S. (2013). How to teach speaking (repr.). Longman.
• Yıldırım, G. (2015). Ortaokul öğrencilerinin konuşma kaygıları (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Yıldız, E.U. (2011). Madde kullanımında risk etkenleri ve koruyucu etkenler., H. Coşkunol (ed.). Ergenlerde Sigara, Alkol ve Madde Kullanımı Hazırlayıcı ve Koruyucu Etkenler içinde (s. 7-16). İzmir: Ege Üniversitesi Yayınları.