Fâdıl Kellû el-ˊAzzâvî’nin el-Kalˊatu’l-Hâmise adlı romanında siyaset

Yıl 2023, Sayı: 36, 1101 - 1111, 21.10.2023

Adem Doğan

https://doi.org/10.29000/rumelide.1369565

Öz

Anlatılar insan hayatına yön veren değerli yapıtlardır. Toplumların kendilerini ifade ettikleri alanlardan biride romandır. Roman bu anlatılar içerisinde en önemli olanıdır. Roman hem modern hem de post modern anlatıda önemli bir yere sahiptir. Roman dünyasında Irak önem arz eden bir yere sahiptir. Irak romancılarından olan Fâdıl Kellû el-ˊAzzâvî’’nin anlatıları önemli olup anlatılarındaki karakterler üzerinden siyasi mesajlarını okuyucuya vermek istemiştir. Yazar bu romanında solcu karakterler üzerinden Irak özelinde tüm İslam dünyası ve Ortadoğu’daki diktatörlüğü sorgulamak istemiş ve bunu anlatılarındaki kurgularına işlemiştir. Romanda sade bir vatandaş, kahvede otururken ne olduğunu anlamadan alınır ve normal hayata geri döneceğini düşünürken suçsuz yere hapse atılır. Yazar bu romanında suçsuz insanların nasıl suçlu hale getirildiğini ve yapılan işkenceler sonrası insanların suçsuz olmalarına rağmen kendilerine yapılan işkenceden dolayı yapılan suçlamaları nasıl kabul ettiğini kurguyla anlatmaya çalışmıştır. Özellikle dava amacı güden bütün hareketlerde işkenceden kaçınmak ve davanın zarar görmesini engellemek adına muhbire dikkat edilmiş ve muhbir olduğundan şüphelenilen insanlardan uzak durulmuştur. Bunu bilen rejim elemanları, muhbir yapamadıklarını muhbir diye etiketleyip öldürülmelerine neden olmuşlardır. Ayrıca dava adamı gözükenler dava yolunda rakip gördükleri diğer liderleri muhbir olarak etiketleyip öldürtmüş ya da davalarından uzaklaştırmışlardır. Hapisten çıkan solcu liderler yerlerini yani koğuş ağalıklarını kendileri gibi solcu olanlara teslim etmektedirler. Böylelikle var olan gelenek hapishanede devam etmektedir. Yazar burada kurgusunu solcular üzerinden oluşturmuş olsa da bu kurgu bütün dava hareketleri için aynıdır denebilir. Gerçek olan şu ki hapse girenler hapisten eskisi gibi çıkamamaktadırlar.

Anahtar Kelimeler

Irak, Siyaset, Fâdıl Kellû el-ˊAzzâvî, el-Kalˊatu’l-Hâmise

Kaynakça

• el-ˊAzzâvî’, F. (2002). el-Kalˊatu’l-hâmise. Irak: Menşûrâtu Cemel.
• el-ˊAzzâvî’, F. (2003). er-Ruhû’l-hayya: Cîli’s-sittînât fî’l-Irâk. Irak: el-Medâ.
• el-ˊAzzâvî’, F. (2009). Hücre. Irak: Pupa Yayınları.
• Baran, E. (2022a). Çağdaş Arap Edebiyatında Zindan Edebiyatı (Sun‘ullah İbrâhîm’in Tilke’r-Râ’iha İsimli Romanı) . Asya Studies, 6 (20), 141-148.
• Baran, E. (2022b). Yâsemîna Hadrâ՚’nın “es-Sadme Adlı Romanı Üzerine Sosyal ve Siyasi Değerlendirmeler. Rumeli Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi (30), 679-689.
• Baran, E. (2022c). Yâsemîna Hadrâ՚’nın Kaddafi’nin Son Gecesi Adlı Romanı Üzerine Genel Değerlendirmeler. Ankara: Gece Kitaplığı Yayınları.
• Baran, E. (2022d). Necip Mahfûz’un Yevm Makteli’z-Zaʻîm Romanında Siyaset. Ankara: Gece Kitaplığı Yayınları.
• el-Cerrâh, H. (2015 Mart). Edebu’s-sucûn fi’l-Irâk. Şebeketu’n-Nebe’. https://annabaa.org/arabic/books/1306. Erişim Tarihi: 14.08.2023.
• Gündüz, M. R. (2022). Arap siyasi şiiri (Haşim er-Rifai Örneği). İstanbul: Cantaş Yayınları.
• https://ar.wikipedia.org/wiki, Erişim Tarihi: 14.07.2023
• https://foulabook.com/ar/author, Erişim Tarihi: 14.07.2023
• https://www.youtube.com/watch?v=JX2-9jrzXCc, (Yazarla Röportaj) 14.07.2023
• Huveydî, M. A. (2007). Enmâtu’l-va’y ve devru’l-mekân fî tekvîniha (Dirâsetun fî rivâyeti’l-Kalˊati’l-hâmise). Mecelletu’l-Kâdisiyye fi’l-Âdâb ve ‘Ulûmi’l-Terbeviyye, 6 (3-4), 150-165.
• İbrâhîm, S. (2012). er-Rivâyetu’l-Irâkiyye: Rasdu’l-harâbi’l-Irakî fî ezmâni’d-diktâtûriyye ve’l-hurûb ve’l-ihtilâl ve sultati’t-tavâif. Irak: el-Merkezu’l-‘Arabî li’l-Ebhâs ve Dirâseti’s-Siyâsât.
• Marıon Farouk Sluglett ve Peter Sluglett (1999). "Irak", DİA, C.19, 95-99.
• Ya’kûb, İ. B. (2004). Mu’cemu’ş-şu’arâ’ munzu bed’i ‘asri’n-nahda. Beyrut: Dâru’s-Sâder