Disleksi Hakkında Öğretmen Görüşleri: Nitel Bir Çalışma

Yıl 2023, Sayı: 37, 744 - 760, 21.12.2023

Aybala Çayır , Hatice Değirmenci Gündoğmuş

https://doi.org/10.29000/rumelide.1393609

Öz

Bu araştırma, sınıf öğretmenlerinin disleksi hakkındaki bilgilerini, disleksiye ilişkin görüşlerini ve öğrencilerine ilişkin deneyimlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışma nitel araştırma desenlerinden olgubilim (fenomenoloji) deseninde tasarlanmıştır. Sınıf öğretmenlerinin disleksi konusundaki bilgi düzeylerini belirlemek için öğretmenlerin disleksiye ilişkin görüşlerini ortaya koymak amacıyla, veri toplama aracı olarak, araştırmacılar tarafından ilgili literatür taranarak geliştirilen Yarı Yapılandırılmış Öğretmen Görüşme Formu kullanılmıştır. Çalışma grubu Aksaray İli Merkez İlçesinde görev yapmakta olan 20 sınıf öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırmada elde edilen verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin üniversite eğitimlerinde disleksi hakkında yeterli eğitim almadıkları anlaşılmıştır. Öğretmenlerin görev yerlerine atandıktan sonra disleksi hakkında yeterince bilgilendirilmedikleri bu nedenle öğretmenlerin kendilerini yetersiz hissettikleri anlaşılmıştır. Öğretmenler disleksili öğrencileri tanılama yönünde de yeterli bilgiye sahip olmadıkları yönünde görüş bildirmişlerdir. Ayrıca disleksili öğrencilere gerekli olan eğitim yöntemlerini bilmediklerini belirtmişlerdir. Öğretmenlerin sınıflarında bulunan disleksili öğrenciler için özel bir çalışma yapmadıkları anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Disleksi, Okuma Güçlüğü, Öğretmen Görüşü

Kaynakça

• Akyol, H. (2006). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık Ltd. Şti.
• Balcı, E. (2015). Amerika Birleşik Devletleri'nde disleksili bireylere uygulanan eğitim ve öğretim programlarının Türkiye'de yapılan çalışmalara katkısı açısından değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Balcı, E. (2017). Disleksi hakkında gerçekler: Disleksi nedir ve ne değildir? Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 19(1), 1-17.
• Childress, A. (2011). Understanding writing problems in young children: Contributions of cognitive skills to the development of written expression. Unpublished Doctoral Dissertation, The University of North Carolina at Chapel Hill.
• Catts, H.W., & Kamhi, A.G. (2005). Language and reading disabilities (2nd ed.). Boston: Pearson.
• Deutsch, G.K., Dougherty, R.F., Bammer, R., Siok, W.T., Gabrieli, J.D., & Wandell, B. (2005). Children's reading performance is correlated with white matter structure measured by diffusion tensor imaging. Cortex, 41, 354-363.
• Ergül, C. (2012). Okumada güçlük yaşayan öğrencilerin okuma performanslarının öğrenme güçlüğü riski açısından değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (Educational Sciences: Theory & Practice). 12(3), 2033-2057.
• Booth, J.R., & Burman, D.D. (2001). Development and disor ders of neurocognitive systems for oral language and reading. Learning Disability Quarterly, 24,205-215.
• Doğan, B. (2013). Türkçe ve sınıf öğretmenlerinin okuma güçlüğüne ilişkin bilgileri ve okuma güçlüğü olan öğrencileri belirleyebilme düzeyleri. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 1(1), 20-33.
• Graham, S., & Harris, K. R. (2003). Students with learning disabilities and the process of writing: A meta-analysis of SRSD studies. In H. L. Swanson, K. R. Harris, & S. Graham, (Eds.), Handbook of learning disabilities (pp. 323-344). New York, NY: Guilford Press.
• Katsarou, D. (2018). Teachers’ views on inclusive education of children with dyslexia regarding greek language:a pilot study. European Journal of Education Studies. 5(1). 122-128.
• Kayabaşı, Z. E. (2019). Sınıf öğretmenlerinin okuma güçlüklerine ilişkin görüş ve uygulamaları (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Hamilton, S.S., & Glascoe, F. P. (2006). Evaluation of children with reading disabilities. American Family Physician, 74(12), 2079-2084.
• Snow, CE., Burns, M.S., & Griffin, P. (Eds.). (1998). Preventing reading difficulties in young children. Washington, DC: National Academy Press.
• Soriano-Ferrer, M., Echegaray-Bengoa, J., & Joshi, R. M. (2016). Knowledge and beliefs about developmental dyslexia in preservice and in-service Spanish-speaking teachers. Annals of Dyslexia, 66, 91–110. https://doi.org/10.1007/s11881-015-0111-1
• Shaywitz, S. (2003). Overcoming dyslexia: A new and complete science-based program for reading problems at any level. New York: Alfred A. Knopf.
• Shaywitz, S., & Shaywitz, B. (2003). Dyslexia (Specific reading disability). Language-cognition, 24(5), 147- 153. doi:10.1016/j.biopsych.2005.01.043
• Serry, T. A., & Hammond, L. (2015). What's in a word? Australian experts' knowledge, views, and experiences using the term dyslexia. Australian Journal of Learning Difficulties, 20, 143–161. https://doi.org/10.1080/19404158.2015.1089916
• Gwernan-Jones, R., & Burden, R. L. (2010). Are they just lazy? Student teachers' attitudes about dyslexia. Dyslexia, 16, 66–86. https://doi.org/10.1002/dys.393
• Santangelo, T. (2014). Why is Writing So Difficult for Students with Learning Disabilities? A Narrative Review to Inform the Design of Effective Instruction. Learning Disabilities: A Contemporary Journal 12(1), 5-20, 2014
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları
• Snowling, M. (2000). Dyslexia. Oxford: Basil Blackwell.
• Siegel, J. (2003). Social context. In C. Doughty, & M. H. Long (Eds.), Handbook of second language acquisition (pp. 178–223). Oxford: Blackwell.
• Şekercioğlu, B. (2010). İlköğretim II. kademe branş öğretmenlerinin kaynaştırma uygulamalarında karşılaştıkları sorunlar ile ilgili görüşleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.