Türkçe/Dil Sanatları Dersinde Yazılı ve Sözlü Anlatım Becerilerinin Geliştirilmesi İçin Kullanılan Bir Yöntem: Hikâye Küpleri

Yıl 2024, Sayı: 38, 238 - 248, 21.02.2024

Mehmet Yeşilkaya

https://doi.org/10.29000/rumelide.1439606

Öz

Bu çalışmada Küçükçekmece Bilim ve Sanat Merkezinde eğitim gören Türkçe/Dil Sanatları dersi öğrencilerinin 5N1K sorularının cevabını içeren hikâye, fabl, masal, haber metni gibi çeşitli olay yazısı türlerini yazabilme ve anlatabilme becerileri incelenmiştir. Öğrencilerin yazılı ve sözlü anlatım becerilerinin geliştirilmesi amacıyla hikâye küpleri yöntemi ile bir çalışma yapılmıştır. Çalışmanın deney grubunu hikâye küpleri etkinliği öncesi yazılı/sözlü anlatımlar; kontrol grubunu ise hikâye küpleri etkinliği sonrası yazılı/sözlü anlatımlar oluşturmaktadır. Çalışmada 12 hikâye küpü kullanılmış olup bu hikâye küplerinin 6 tanesine 5N1K sorularının cevabını içeren çeşitli görseller ve yazılar eklenmiştir, bunların uygulama esnasında kullanımı zorunlu kılınmıştır. Diğer 6 küpte ise deyimler ve Türkçede sıkça yanlış yazılan kelimelerin doğru yazımları kullanılmıştır. Bu altı küpün seçilmesi ise isteğe bağlı bırakılmıştır. İlk önce Küçükçekmece BİLSEM Türkçe/Dil Sanatları dersinde eğitim gören 30 öğrencinin yazılı anlatım çalışmaları incelenmiş, ardından aynı öğrencilere hikâye küpleri ile yeni çalışmalar yaptırılmıştır. Öğrencilerin bu yöntemi kullanarak daha sağlıklı ve doğru bir şekilde olay yazıları yazabildiği gözlenmiştir. Çalışma kapsamında 5N1K şeklinde kısaltılan kim/ne, nerede, ne zaman, neden, nasıl sorularının cevabını içeren hikâyeler yazabildikleri, tüm soruların cevabını içeren senaryolar oluşturmakta başarılı oldukları tespit edilmiştir. Çalışmanın ardından yapılan incelemede yazılı ve sözlü anlatım becerilerinde olumlu gelişmenin belirgin bir şekilde ortaya çıktığı grafik üzerinde gösterilmiştir. Kullanımı isteğe bağlı bırakılan küpleri kullanan öğrencilerin yazıları incelendiğinde, deyim kullanma becerilerinin arttığı ve sıklıkla yanlış yazılan kelimelerin doğru yazımını öğrendikleri görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

5N1K, Hikâye küpleri, Bilim ve Sanat Merkezi, Anlatım Becerileri

Kaynakça

• Çelikpazu, E. E., & Aktaş, E. (2011). MEB 6, 7 ve 8. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarında Yer Alan Metinlerin Değer İletimi Açısından İncelenmesi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 413-424.
• Akçay, A., & Akçay, N. O. (2017). Hikâye Kartlarının Çocukların Görsel İfade Becerileri Üzerindeki Etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 417-432.
• Aksungur, F. Ç. (2023, 11 30). Çocuk edebiyatı ders kapsamında çocuk gelişimi öğrencileri tarafından geliştirilen eğitim materyallerinin incelenmesi: Hikaye küpü tekniği. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Açık Erişim: http://hdl.handle.net/20.500.11787/3771 adresinden alındı
• Aydın, İ., & Öksüz, A. (2021). Çocuk kitaplarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 579-619.
• Aydeniz, S. (2021). Masal ve efsanelerde değerler eğitimi: Muş ili örneği. RumeliDE Journal of Language and Literature Studies, 636-659.
• Bayraktar, D. (2022). Dil ve kültür bağlamında mânilerde değerlerimiz üzerine bir inceleme. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 145-157.
• Gürdal, A., & Arslan, M. (2012). Oyun ve Bulmaca Etkinlikleriyle Yabancılara Türkçe Kelime Öğretim Yöntemi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 255-270.
• İpek, D. (2017). Çok Satılan Yazınsal Çocuk Kitaplarında Evrensel Değerler Üzerine Bir İnceleme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kav, A., & Kav, C. (2023). Kök Değerler Açısından Açıköğretim Ortaokulu Türkçe Ders Kitaplarının İncelenmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 232-249.
• MEB Şûrası. (2023, 12 01). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı: https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_09/29170222_18_sura.pdf adresinden alındı
• Mete, G. (2021). BİLSEM Türkçe Öğretmenlerinin Oyun Temelli Öğretim Yöntemine Yönelik Görüşleri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 106-130. TDK. (2023, 11 15). TDK Sözlükleri. https://sozluk.gov.tr/ adresinden alındı
• Tiryaki, E. N. (2015). Ortaokulda Öğrenim Gören İşitme Engelli Öğrencilerin Türkçe Derslerinde Kullanılan Materyaller Üzerine Bir Değerlendirme. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 1-8.
• Turan, O., & Duman, B. (2023). Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitaplarındaki Öğretici Metinlerin Kök Değerler Bağlamında İncelenmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 265-287.