80 Kuşağı İçerisinde Özgün Bir Şair: Hüseyin Atlansoy

Yıl 2024, Sayı: 39, 404 - 428, 21.04.2024

Selçuk Çınar

https://doi.org/10.29000/rumelide.1470142

Öz

Tanzimat şiirinden 1980’lere uzanan birikimde Türk şiirinde; dil, söyleyiş, yapı, ölçü, imge kullanımı vb. bakımından birçok değişim yaşanır. Elbette bu değişimlerle gelen yenilikler, gelenekten bağımsız değildir. 1980’lerde şairler, şiiri politik araç olmaktan kurtarıp poetik bir yaklaşımla ele alırken Divan, Halk ve II. Yeni şiirlerinden beslenmeyi ihmal etmezler. 80 Kuşağı şairleri tarafından çıkarılan veya onların ürün yayımladığı Poetika, Üç Çiçek, Şiir Atı, Yönelişler, Bürde gibi dergilerde de gelenekle kurulan ilişkiyi açıkça görmek mümkündür. Öte yandan adı geçen dergilerin 80 Kuşağı şairlerinin yetişmesinde sunduğu imkânlar dikkate değerdir. Hüseyin Atlansoy, böyle bir ortamda 1982’de ilk şiirini yazar ve Yönelişler dergisinde yayımlar. 1985’te ilk kitabını yayımlayan şairin; 8 adet müstakil şiir kitabı, bu kitapların birleşiminden oluşan 3 adet toplu şiir kitabı ve bir adet de kendi şiirlerinden oluşan bir şeçki kitabı vardır. Az da olsa mensur yazılar kaleme alan şairin bu türde sadece bir eseri mevcuttur. Atlansoy, iki kısa poetik metnin haricinde şiirle ilgili bir şey de yazmaz. Poetik tavrını dahi şiirle anlatmayı yeğler. Şair, şiirin kendisi için vazgeçilmez olduğunu “Şiir yazmasaydım bir hayatım olmazdı.” cümlesiyle özetler. Genelde edebiyat özelde 80 Kuşağı içerisinde, İslami/İslamcı şiir veya mistik-metafizik şiir şeklinde adlandırılan ve bu yönelim içerisinde anılan Atlansoy, 80 Kuşağı içerisinde “özgün” bir şair olarak öne çıkmaktadır. Bu makalede Atlansoy şiirinin genel özelliklerine değinildikten sonra öne çıkan bu özellikleriyle şairin, kuşağı içerisinde edindiği özgün konuma işaret edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Modern Türk şiiri, 80 Kuşağı, Hüseyin Atlansoy, özgünlük

Kaynakça

• Asiltürk, B. (2017). Türk şiirinde 1980 kuşağı (2. baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Arslanbenzer, H. (2011). Türkiye'de kültürel iktidar solda mı? İstanbul: Avangard Yayınları.
• Atlansoy, H. (2017). “Kader hızlı, anlaması yavaş”. Cins Dergisi, 17, s. 7.
• Atlansoy, H. (1998). “Rengarenk yazılar IV”. Hece Dergisi, 19, s. 33- 35.
• Atlansoy, H. (2007). “Rüzgârlı bakış”. Hece Dergisi, 126-128, s. 385.
• Atlansoy, H. (2000). “Poetika”. Hece Dergisi, 38, s. 6-7.
• Atlansoy, H. (1997). “Poetika”. İpek Dili Dergisi, 10, s. 2.
• Atlansoy, H. (2006). “‘Şiir ve hakikat’ üzerine kısa notlar”. Hece Dergisi, 110, s. 77-79.
• Atlansoy, H. (2010). “Yerliler için kısa notlar”. Hece Dergisi, 162-164, s. 464.
• Atlansoy, H. (2016). Yüzümdeki eşik. Ankara: Hece Yayınları.
• Altıyaprak, Y. (2008). İkinci Yeni ve Türk şiirinde modernizm. Ankara: Ebabil Yayınları.
• Belge, M. (1982). “İsmet Özel: Edebiyatçı çok, gerçek anlamda ürün yok”. Hürriyet Gösteri Dergisi, 24, s. 7-9.
• Berk, İ. (2014). Poetika (5. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Celal, M. (1999). Yeni Türk şiiri. İstanbul: Çizgi Yayınları.
• Cengiz, M. (2002). Modernleşme ve modern Türk şiiri. İstanbul: Telos Yayınları.
• Cevizci, A. (2000). Felsefe terimleri sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Çınar, S. (2020). Hüseyin Atlansoy’la 21. 08. 2020 tarihinde yapılan yüz yüze görüşme.
• Demir, F. (2015). “1980 sonrası Türk şiirinin başlıca tartışma alanları”. International Journal of Languages Education and Teaching, 3(1), s. 144-163.
• Deniz, İ. (1994). “Genç Türk şiirinin nitelik ve yönelişleri”. Dergâh Dergisi, 52, s. 13.
• Deniz, İ. (2006, 11 Aralık). “‘Mistik-metafizikçi’ şiir tanımı ne kadar doğru?”. (erişim 16.03.2023), Yeni Şafak Gazetesi, https://www. yenisafak.com/yazarlar/ihsan-deniz/mistik-metafizikci-iir-tanimi-ne-kadar-dogru-2871.
• Deniz, İ. (1985). “Solak boksörün şansı”. Mavera Dergisi, 105, s. 27-32.
• Doğan, M. C. (2001). “Sular durulmadan: 1980-2000”. Hece Dergisi, 53-55, s. 137-143.
• Doğan, M. H. (2008). Türk şiirinden son okumalar. İstanbul: İkaros Yayınları.
• Dönmez, E. (2021). Hüseyin Atlansoy’un şiirlerinde kentin görünümü. 5. Milletler Arası Şehir Tarihi Yazarları Kongresi. Mardin Artuklu Üniversitesi, Mardin, Türkiye, 26-28 Kasım.
• Duman, A. (2015). Yağmurlu bakış: Hüseyin Atlansoy şiiri üzerine bir yorum denemesi. İstanbul: Mevsimler Kitap.
• Erdoğan, E. (2021). “Saf şiirden sahih şiire dönüşüm ve Hüseyin Atlansoy örneklemi”. Hece Dergisi, 292, s. 74-78.
• Ergülen, H. (1992). “80’li yıllar şiiri ve şairleri üzerine on iddia”. Defter Dergisi, 19, s. 56-64.
• Eroğlu, E. (2005). Modern Türk şiirinin doğası (2. baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Gündüzalp, K. (2011). 1980 sonrası şiiri ve eleştiri. İstanbul: Digraf Yayıncılık.
• Kahraman, H. B.-Yenişehirlioğlu, Ş.-Nalbantoğlu, Ü. (1992). “1980’ler ve yeni kültürel ortam”. Varlık Dergisi, 1014, s. 25-31.
• Kahraman, H. B. (2000). Türk şiiri, modernizm, şiir. İstanbul: Büke Yayınları
• Kaplan, M. (2004). Şiir tahlileri 2. (13. baskı). İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Karaca, A. (2010). İkinci Yeni poetikası. (2. baskı). Ankara: Hece Yayınları.
• Karakoç, S. (2007). Edebiyat yazıları I (4. baskı). İstanbul: Diriliş Yayınları.
• Karal, C. (1991). “Yarı tahta yarı canlı güvercin”. Bürde Dergisi, 2, s. 26-28.
• Karataş, T. (2004). “Hüseyin Atlansoy’un şiirine içten bir bakış denemesi”. Hece Dergisi, 86, s. 71-80.
• Kutlu, M. (1998). “Solak boksör”. Dergâh Dergisi, 98, s.?
• Lekesiz, Ö. (2005). Modern Türkiye’de siyasi düşünce: İslamcılık (Cilt 6). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Metin, A. K. (2009). “1970 kuşağının şiirimizdeki yeri”. Hece Dergisi, 156, s. 96-113.
• Narlı, M. (2019). “Son otuz yılda Türk şiiri”. (erişim 29.10.2019), https://www.tyb.org.tr/prof-dr-mehmet-narli-son-otuz-yilda-turk-siiri-40507h.htm.
• Ocaktan, M. (1990). “Soruşturma”. Varlık Dergisi, 998, s. 13.
• Oğuz, M. (1993). “Hüseyin Atlansoy’un şiiri”. Kayıtlar Dergisi, 28, s. 37-40.
• Onaran, M. Ş. (2006). “80 sonrası şiiri’nin uzaktan görünüşü”. Hece Dergisi, 120, s. 110-113.
• Oral, M. (2007). “Her zaman, her yerde Yunus Emre: Hüseyin Atlansoy”. Yedi İklim Dergisi, 208-209-210, s. 26-27.
• Özakpınar, Y. (2014). İnsan düşüncesinin boyutları (3. baskı). İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Özbahçe, O. (1999). “Hüseyin Atlansoy’un şiirini okumak / a. üç sahne”. Hece Dergisi, 25, s. 48-55.
• Özger, M. (2021). “Hüseyin Atlansoy şiirinde ironi”. Hece Dergisi, 292, s. 102-104.
• Öztunç, M. (2014). “İhsan Deniz ile söyleşi”. Türk Dili Dergisi, 754, s. 42-50.
• Öztunç, M. (2014a). “Haydar Ergülen ile söyleşi”. Türk Dili Dergisi, 745, s. 56-68.
• Sali, A. (2014). “Hüseyin Atlansoy ile söyleşi”. Türk Dili Dergisi, 752, s. 36-44.
• Sartre, J. P. (2011). Edebiyat nedir? (4. baskı) (Çev. Bertan Onaran). İstanbul: Can Yayınları.
• Solak, M. (2004). “Hüseyin Atlansoy’un şiiri ya da İlk Sözleri’nden son sözleri’ne Kaçak Yolcu’nun serüveni”. Hece Dergisi, 86, s. 81-90.
• Şengül, S. (2016). “1980 kuşağı türk şiirine eleştiriler”. The Journal of Academic Social Science Studies, 52, s. 317-323.
• Tokay, M. (2016). “Hüseyin Atlansoy: Şiir yazmasaydım bir hayatım olmazdı”. (erişim 14.12.2020), http://murattokay.net/2016/10/17/huseyin-atlansoy-siir-yazmasaydim-bir hayatim-olmazdi/.
• Tosun, N. (2018). “Hüseyin Atlansoy ile söyleşi”. (erişim 27.01.2020), https://www.youtube.com /watch?v=Fea852e5avg&t=1228s.
• Tüylüoğlu, A. (2016). “Veysel Çolak ile söyleşi”. Türk Dili Dergisi, 769, s. 52-64.
• Uçurum, M. (2013).“Bir iç geçirme gibi kanatlandırdı sözcükleri”. (erişim 6.10.2019), https://www. dunyabizim. com/kitap/bir-ic-gecirme-gibi-kanatlandirdi-sozcukleri-h12663.html.
• Yakın, A. (2004). “Hüseyin Atlansoy ile şiir üzerine konuşma”. Hece Dergisi, 86, s. 65-70.
• Yener, A. G. (2007). “1980 sonrası Türk şiirinde mistik-metafizik eğilimler ve Arif Ay şiiri üzerine”. Hece Dergisi, 123, s. 89-94.
• Yurtoğlu, H. (2011a). “Hüseyin Atlansoy’la Yarın Bekleyebilir ve şiir üzerine: “Bir sözü hayatın boyunca ve benzersiz bir biçimde sürdürebiliyorsan; şiirdir bu!””. Hece Dergisi, 179, s. 74-81.