Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü Öğrencilerinin Afet Konusundaki Bilgi Tutum ve Davranışları: Tanımlayıcı Pilot Araştırma

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 3, 326 - 330, 19.09.2024

Tarık Özmen , Nurcan Contarlı

https://doi.org/10.33631/sabd.1364660

Öz

Amaç: Bu çalışma, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü öğrencilerinin afet konusundaki bilgi tutum ve davranışlarını değerlendirmek amacıyla gerçekleştirildi.
Gereç ve Yöntemler: Kesitsel tanımlayıcı nitelikte olan bu çalışmaya Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü’nde öğrenim gören 507 öğrenci (327 kadın, 180 erkek) dâhil edildi. Sosyodemografik özellikler, afet konusunda bazı bilgiler ve Genel Afet Hazırlık İnanç Ölçeği (GAHİÖ) "Google forms" aracı ile sorgulandı.
Bulgular: Çalışmaya katılan öğrencilerden %42,8’inin afet yaşadığı ve en sık yaşadıkları afet türünün %51,1 oranı ile deprem olduğu görüldü. Öğrencilerin %59,6’sının ikamet ettikleri yerin afet riski hakkında bilgi sahibi olduğu, %44,6’sının afetler konusunda eğitim aldığı ve %71,8’inin daha önce bir afet tatbikatına katıldığı tespit edildi. Öğrencilerin GAHİÖ puan ortanca değeri 113 (78-148) olarak tespit edildi. Öğrencilerin GAHİÖ puanları; kadın öğrencilerin erkeklere göre (p<0,001), herhangi bir afetle karşılaşan öğrencilerin karşılaşmayanlara göre (p=0,002), yaşanılan yerin afet riski hakkında bilgi sahibi olan öğrencilerin olmayanlara göre (p<0,001), afet ile ilgili eğitim alan öğrencilerin almayanlara göre (p=0,001), daha önce bir afet tatbikatına katılan öğrencilerin katılmayanlara göre anlamlı olarak daha yüksek (p<0,001) olduğu tespit edildi.
Sonuç: Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü öğrencilerinin afet ile ilgili bilgi tutum ve davranışları ortalamanın üzerinde olduğu tespit edildi. Bununla birlikte afet bilgisi ve eğitiminin afetlere karşı hazırlıklı olma inancında önemli ve etkili olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Afet, Öğrenciler, Fizyoterapistler, Bilgi düzeyi, Tutum

Knowledge, Attitudes and Behaviors of the Physiotherapy and Rehabilitation Students on Disaster: Descriptive Pilot Study

Öz

Aim: This study was carried out to evaluate the knowledge, attitudes and behaviors of the Physiotherapy and Rehabilitation students on disaster.
Material and Methods: This cross-sectional descriptive study included 507 students (327 females, 180 males) studying in the Department of Physiotherapy and Rehabilitation. The participants' sociodemographic characteristics, some information on disaster and General Disaster Preparedness Belief Scale (GDPBS) were questioned using the “Google forms” tool.
Results: It was seen that 42.80% of the students participating in the study experienced a disaster and the most common type of disaster they experienced was earthquake with a rate of 51.10%. It was determined that 59.60% of the students knew the disaster risk of their place of residence, 44.60% had received training on disasters, and 71.80% had participated in a disaster drill before. The students' median GDPBS score was determined as 113 (78-148). The students' GDPBS score; female students compared to males (p<0.001), the students who faced a disaster compared to those who did not (p=0.002), the students who had knowledge about the disaster risk of the place they lived compared to those who did not (p<0.001), the students who received disaster-related education compared to those who did not (p=0.001), the students who participated in a disaster drill before were significantly higher (p<0.001) than those who did not.
Conclusion: It was determined that the knowledge, attitudes and behaviors of the students of the Physiotherapy and Rehabilitation Department were above the average. However, it is seen that disaster knowledge and education are important and effective in the belief of being prepared for disasters.

Anahtar Kelimeler

Disaster, Students, Physical Therapists, Knowledge, Attitude

Kaynakça

• Grochtdreis T, de Jong N, Harenberg N, Görres S, Schröder-Bäck P. Nurses’ roles, knowledge and experience in national disaster pre-paredness and emergency response: A literature review. SEEJPH. 2016; 7(1). https://doi.org/10.4119/seejph-1847
• Makwana N. Disaster and its impact on mental health: A narrative review. J Family Med Prim Care. 2019; 8(10): 3090-5. https://doi.org/10.4103/jfmpc.jfmpc_893_19
• Erden Z. Afetlerde Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Yaklaşımları. Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi. 2013; 1(2): 78-82.
• Harrison RM. Preliminary investigation into the role of physiotherapists in disaster response. Prehospital Disast Med. 2007; 22(5): 462-5. https://doi.org/10.1017/S1049023X00005227
• Inal E, Altintas KH, Dogan N. The development of a general disaster preparedness belief scale using the health belief model as a theoretical framework. IJATE. 2018; 5(1): 146-58. https://doi.org/10.21449/ijate.366825
• Ankaralı H, Cangür Ş, Sungur MA. Formülsüz Biyoistatistik. İstanbul: Betim Yayınevi; 2015.
• Ergünay O. Türkiye’nin afet profili. TMMOB Afet Sempozyumu; 5-7 Aralık; Ankara. 2007. s. 1-14.
• Şahin Ş, Üçgül İ. Türkiye’de afet yönetimi ve iş sağlığı güvenliği. Afet ve Risk Dergisi. 2019; 2(1): 43-63. https://doi.org/10.35341/afet.498594
• İnal E, Kocagöz S, Turan M. Temel afet bilinç ve hazırlık düzeyinin saptanmasına yönelik bir araştırma. Turk J Emerg Med. 2012; 12(1): 15-9. https://doi.org/10.5505/1304.7361.2012.05658
• Şen G, Ersoy G. Hastane afet ekibinin afete hazırlık konusundaki bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi. GÜSBD. 2017; 6(4): 122-30.
• Tan YF, Acımış NM. Denizli 112’de çalışan sağlık personelinin afete hazırlık durumlarının değerlendirilmesi. Pamukkale Tıp Derg. 2022; 5(1): 107-15. https://doi.org/10.31362/patd.952835
• Taşkıran G, Baykal Ü. Hemşirelerin afetlere ilişkin görüşleri deneyimleri ve hazırlık algısı. UHD. 2017; 10: 36-58. https://doi.org/10.17371/UHD2017.2.03
• Inal E, Altıntaş KH, Doğan N. General disaster preparedness beliefs and related sociodemographic characteristics: The example of Yalova University, Turkey. Turk J Public Health. 2019; 17(1): 1-15. https://doi.org/10.20518/tjph.381667
• Avcı S, Kaplan B, Ortbağ T. Hemşirelik bölümündeki öğrencilerin afet konusundaki bilgi ve bilinç düzeyleri. Resilience. 2020; 4(1): 89-101. https://doi.org/10.32569/resilience.619897
• Işık Ö, Aydınlıoğlu HM, Koç S, Gündoğdu O, Korkmaz G, Ay A. Afet yönetimi ve afet odaklı sağlık hizmetleri. Okmeydanı Tıp Derg. 2012; 28(2): 82-123. https://doi.org/10.5222/otd.supp2.2012.082
• Yiğit E, Boz G, Gökçe A, Özer A. İnönü Üniversitesi Tıp ve Mühendislik Fakültesi öğrencilerinin afet konusundaki bilgi, tutum ve davranışları. Sakarya Med J. 2020; 10(4): 580-6. https://doi.org/10.31832/smj.696069
• Aydınbaş G. Sosyoekonomik Boyutuyla Türkiye’de Depremler Üzerine Bir İnceleme: Kahramanmaraş Depremi Örneği. Sosyal Bilimlere Çok Yönlü Yaklaşımlar: Tarih, Turizm, Eğitim, Ekonomi, Siyaset ve İletişim. Gaziantep: Özgür Yayınları; 2023.
• Şekerci YG, Ayvazoğlu G, Çekiç M. Üniversite öğrencilerinin temel afet bilinci ve farkındalık düzeylerinin saptanması. GÜSBD. 2023; 12(1): 74-81. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1136227
• Ertuğrul B, Ünal SD. Bir vakıf üniversitesi sağlık hizmetleri meslek yüksekokulunda öğrenim gören öğrencilerin genel afete hazırlıklı olma inanç durumlarının belirlenmesi. Afet ve Risk Derg. 2020; 3(1): 31-45. https://doi.org/10.35341/afet.653911
• Aras M, Mumcu A, Karabey T. Sağlık Bilimleri Fakültesi öğrencilerinin afet bilinç düzeylerinin belirlenmesi. TOGÜ Sağlık Bilimleri Derg. 2021; 1(2): 40-9. https://doi.org/10.52369/togusbd.16
• Demirbilek Ö, Gökkaya E. Acil yardım ve afet yönetimi öğrencilerinde afetlere hazırlık durumları ile psikolojik sağlamlık durumlarının ilişkisinin incelenmesi. GÜSBD. 2022; 11(2): 617-24. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1001225