Barriers About the Regular Drug Use in the Tuberculosis Patients

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 10, 01.10.2018

Sevgi Çağaltay Kayaoğlu , M Nihal Esin

Öz

Aim: This study aims to specify the information, perceptions about the disease and treatment of the patients having tuberculosis treatment and the barriers about keeping the treatment. Methods: The research was continued in two steps, qualitative and quantitative. The sample for the quantitative part of the study consisted of 100 people selected from the patients who received tuberculosis treatment in hospital. For the qualitative sample, 11 patients were selected. The data were collected using a semi-structured interview form and questionnaire. MAXQDA and SPSS16.0 packet program were used for data analysis. Results: A statistically significant difference was found between the drug use behaviours of the patients and education (p=0.04) occupation (p=0.02) and economic status (p=0.03). Factors that inhibit the regular use of drugs in this study; were found to be associated with disease perceptions, levels of disease recognition, perceptions of the external environment related to the disease, and their adequacy with regard to the treatment process. As a result, the barriers of the patients about the regular drug use have been found out to be about the negative disease perceptions, their insufficiency about the acquaintance level of the disease, their negative reactions and their perceptions about the hardness of the treatment process. Conclusion: Findings of this study can be used in training programmes for tuberculosis patients

Anahtar Kelimeler

Tuberculosis, drug use, directly observed treatment, barrier, patient

Tüberküloz Hastalarında Düzenli İlaç Kullanma İle İlgili Engeller

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı tüberküloz tedavisi gören hastaların hastalık ve tedavisiyle ilgili, bilgilerini, algılarını ve tedaviyi sürdürmelerindeki engellerini belirlemektir. Yöntem: Araştırma, nicel ve nitel tasarım tipleri kullanılarak iki aşamada sürdürülmüştür. Araştırmanın nicel kısmı için örneklemi, bir hastanede tüberküloz tedavisi gören hastalardan seçilen 100 kişi oluşturmuştur. Araştırmanın nitel kısmı için ise 11 hasta seçilmiştir. Veriler anket formu ve yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Nicel veriler bilgisayarda SPSS16.0 (Statistical Package for Social Science) ile nitel veriler ise MAXQDA programı ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Araştırmanın nicel bulguları değerlendirildiğinde, katılımcıların yaş ortalamasının 35.1 olduğu, % 48’inin ilkokul mezunu olduğu ve % 62’sinin ilaçlarını düzenli olarak kullandığı görülmüştür. Bu çalışmada hastaların düzenli ilaç kullanımını engelleyen faktörlerin; hastalık algıları, hastalıklarını tanıma düzeyleri, hastalık ile ilgili dış çevre algıları ve tedavi süreci ile ilgili yeterlilikleri ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Hastaların düzenli ilaç kullanımı ile ilgili engellerinin; olumsuz hastalık algıları, hastalığı tanıma düzeylerindeki yetersizlikleri, çevrenin olumsuz tepkileri, tedavi sürecini zor olarak algılamaları ile ilgili olduğu bulunmuştur. Sonuç: Çalışma bulguları tüberküloz hastalarının ilaç kullanımı ile ilgili düzenlenecek eğitim programlarında kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler

Tüberküloz, ilaç kullanma, doğrudan gözetimli tedavi, engel, hasta

Kaynakça

• Ali SS, Rabbani F, Siddiqui U. N, et al. (2003). Tu- berculosis: Do we know enough? A study of patients and their families in an-out patient hospital setting in Karachi, Pakistan. Int J Tuberc Lung Dis;7:1052-8.
• Bandura, A. (1999). Social cognitive theory: an agentic perspective. Asian Journal of Psychology, 2, 21-41.
• Bozkurt, H., Türkkanlı, M. H., Musaonbaşıoğlu S., Güllü, Ü., Baykal, F., Hasanoğlu, C., ve ark (2009). Türkiye’de Verem Savaşı 2009 raporu. T.C. Sağlık Bakanlığı Verem Savaşı Daire Başkanlığı, Ankara: Üçler Matbaası; 13-14.
• Busari, O., Olusegun, T., Olufemi, O., Desalu, Ol, Opadijo, O. Ve ark. (2010). Impact of Patients’ Knowledge, Attitude and Practices on Hypertensi- on on Compliance with Antihypertensive Drugs in a Resource-poor Setting. TAF Prev Med Bull 9(2):87- 92.
• Çağlayan, V. (2006). Hastane Çalışanlarında Latent Tüberküloz Enfeksiyonu Tanısında Tüberlülin Cilt Testi ile Quantiferon-TB Gold Testinin karşılaştı- rılması. T.C Sağlık Bakanlığı Süreyyapaşa Göğüs ve Kalp Damar Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hasta- nesi. Uzmanlık Tezi. İstanbul.
• Dursun, B., Güler, M., Aydın, Ö., Güven, S., Yılmaz, A., Sertkaya, D.(2005). Tüberküloz Hastalarında Tü- berküloz Hakkında Bilgi Düzeyinin Değerlendiril- mesi. Solunum Hastalıkları; 16: 127-131
• Glanz, K., Rimer, B. K, Lewis, F. M. (2002). Health Behaviour and Health Education. 3rd Edition. Jos- sey-Bass.
• Erbaycu, A. E., Aksel, N., Çakan, A., Özsöz, A. (2004). Tüberküloz Tedavisine Uyumsuzluk Neden- lerine Yönelik Bir Anket Çalışması. İzmir Göğüs Hastanesi Dergisi, 18(3), 119-122.
• Esin, N. (1997). Endüstriyel Alanda Çalışan İşçilerin Sağlık Davranışlarının Saptanması ve Geliştirilme- si. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı Doktora Tezi. İstanbul.
• Esin, N., Bulduk, S., Dural, Ç., Şenolan, G., Temel, E. (2007). Erişkin Bireylerin İlaç Kullanımı ile İlgili Davranışları. İ.Ü.F.N. Hemşirelik Dergisi Cilt 15, Sayı 60: 139-145.
• Hacıhasanoğlu, R. (2009). Hipertansiyonda Tedavi- ye Uyumu Etkileyen Faktörler. TAF Prev Med Bull 8(2): 167-172.
• Mayring, P., (2002). Einführung in die qualitative Sozialforschung. Beltz Verlag. Weinheim und Basel, 170 s.
• Menzel, S. und Bögeholz, S., (2006). Vorstellungen und Argumentationsstrukturen von Schüler(inne) n der elften Jahrgangstufe zur Biodiversität. deren Gefährdung und Erhaltung, Zeitschrift für Didaktik der Naturwissenschaften Jg. 12, 199-217.
• Moulding TS, Caymittes M. (2002). Managing me- dication complience tuberculosis patients in Haiti with medications monitors. Int J Tuber Lung Dis; 6: 313-9
• Özkara, Ş., Aktaş, Z., Özkan, S., Ecevit, H. (2003a). Türkiye’de Tüberkülozun Kontrolü İçin Başvuru Ki- tabı. TC. Sağlık Bakanlığı Verem Savaşı Daire Baş- kanlığı, Ankara: Rekmay Ofset; 15-16
• Özkara, Ş., Arpaz, S., Özkan, S., Aktaş, Z., Örsel, O., Ecevit, H. (2003b). Tüberküloz Tedavisinde Doğru- dan Gözetimli Tedavi(DGT). Solunum Hastalıkları, 14, 150-157.
• Özvarış, S.B (2001). Sağlık Eğitimi ve Sağlığı Geliş- tirme. Hacettepe Halk Sağlığı Geliştirme Vakfı. An- kara.
• Pender, N. S, Murdaugh, C.L., Parsons, M. A.(2001). Health Promotion in Nursing Practice, Fourth Edi- tion, Prentive Hall, USA.
• Şencan, İ., Torunoğlu, M. Ali., Kabasakal, E., Yıldı- rım, A., Mutlu, M., Baykal, F. (2015). Türkiye’de Ve- rem Savaşı 2015 raporu. T.C. Sağlık Bakanlığı Verem Savaşı Daire Başkanlığı, 1059, Ankara, Neyir Mat- baacılık, 2016.
• Ünalan, D., Baştürk, M., Ceyhan, O.(2008). Tüber- külozun Yaşam Olayları ile İlişkisi ve Hastalığın Al- gılanması. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 15 (4) 249-255.
• Yılmaz, E., Karaca, F., Uçar, S., Yüce, T. (2008). Sağ- lık Yüksekokulu Öğrencilerinin İlaç Kullanma Dav- ranışlarının İncelenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, Cilt:3, Sayı:8
• Yardımcı, F., Başbakkal, Z. (2010). Ortaokul Öz-Ye- terlilik Ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi 11:321-326.
• World Health Organization, Global Tuberculosis Report 2016. WHO Report 2016. http://apps.who. int/medicinedocs/en/d/Js23098en/