Çocuklarda otizm şiddetinin sosyal iletişim ile ilişkisi*

Yıl 2023, , 171 - 182, 01.06.2023

Abdurrahman Karabaş , Mehmet Fatih Aydın

https://doi.org/10.52880/sagakaderg.1184276

Öz

Amaç: Karaman ilinde rehabilitasyon eğitimi veren okullar ile normal eğitim veren okullardaki çocuklarda otizm şiddetinin sosyal iletişim ile ilişkisini incelemektir. Yöntem: Çalışma Karaman ilinde 2021 yılı ocak ve haziran aylarında gerçekleştirilmiştir. Araştırma deneysel olmayan, nitel ve vaka kontrol şeklinde gerçekleştirilmiştir. Örneklem seçiminde olasılıksız örneklemelerden gelişigüzel örnekleme kullanılmıştır ve evreni temsil etme yeterliliği yoktur. Araştırmanın örneklemi, Karaman ilinden 4- 18 yaş arası 50 otizm tanılı ve 50 otizm tanısız toplam 100 çocuktur. Veriler sosyodemografik anket, sosyal iletişim ölçeği ve çocukluk otizm değerlendirme ölçeği kullanılarak toplandı. Verilerin analizinde IBM SPSS Statistics 22 kullanılmıştır. One-Way ANOVA (bağımsız gruplarda tek yönlü varyans analizi), t testi, grup değişkenleri arasındaki farkı belirleyebilmek için Bonferroni kullanılmıştır. Anlamlılık değeri p<0,05 olarak kabul edilmiştir. Çapraz çizelgeleme, frekans testi, faktör analizi, grup değişkenleri arasında ilişki durumlarını ortaya koyabilmek için Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: Katılımcıların sosyal iletişim ölçeği (ort= 0,33 SS= 0,23) skorları ve çocuk otizmi değerlendirme ölçeği (ort= 1,77 SS= 0,76) skorları arasındaki ilişki ölçülmüştür. Bu değişkenler arasında yüksek seviyede, pozitif ve anlamlı olan bir ilişki bulunmuştur (r (98) = 818, p<0,001), (p <0,05). Sonuç: Çocuklarda otizm şiddetinin sosyal iletişime yönelik pozitif yönde ve yüksek düzeyde anlamlı bir etkisinin olduğu bulunmuştur. Otizmli bireylerde otizm şiddetinin artması ile sosyal iletişim azalmaktadır. Otizmin erken tespiti ve süreç yönetiminde hemşirelik mesleğinin çok önemli yerinin olduğu, otizm şiddetinin azaltılması için sosyal iletişim yetersizliklerinin giderilmesine yönelik düzenlemelerin yapılması önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Otizm, Otizmde Hemşirenin Önemi, Sosyal İletişim, Otizm Derecelendirme

Teşekkür

Çalışmamın her alanında bana yardımcı olan danışman hocama ve bu zorlu süreçte bana destek olan aileme çok teşekkür ediyorum.

Kaynakça

• Kanner, L. (1943). Autistic Disturbances of Affctive Contact. Child’s Nervous System, 2, 217-250.
• Yavaş, İ. (1998). Otizmli Bozukluk. Psikiyatri Temel Kitabı. I.Basım, Cilt 2, Editörler: Güleç, C., ve Köroğlu E., Hekimler Yayın Birliği, Ankara.
• Turhan, C. (2015). Otizm Spektrum Bozukluğu Gösteren Çocuklara Sosyal Beceri Öğretiminde Sosyal Öykü ve Video Modelle Öğretimin Etkililik ve Verimlilikleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Köroğlu, E. (2013). Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı. Hekimler Yayın Birliği, İstanbul.
• Sucuoğlu, B. ve Kargın, T. (2006). İlköğretimde Kaynaştırma Uygulamaları. Yaklaşımlar, Yöntemler, Teknikler. Morpa Yayınları, İstanbul.
• Matson, J. L., Matson, M. L. ve Rivet, T. T. (2007). Social Skills Treatments for Children With Autism Spectrum Disorders. An Overview, Behavior Modification, 31 (5), 682-707.
• Hultman, C. M., Sparen, P. ve Cnattingius, S. (2002). Perinatal Risk Factors for İnfantile Autism. American Journal of Epidemiology,14(4), 314-23.
• Peplau, H.E. (1992). Interpersonal relations: A theoretical framework forapplication in nursing practice. Nursing Science Quarterly. 5, 13–18.
• Sayan, A. ve Durat, G. (2007). Risk Tanılaması Yoluyla Otizmin Erken Teşhisi. Hemşirenin Rolü, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 4, 105-113.
• Baio, J. (2014). Developmental Disabilities Monitoring Network Surveillance Year 2010 Principal Investigators; Centers for Disease Control and Prevention. Prevalence of autism spectrum disorder among children aged 8 years Autism and Developmental disabilities monitoring network, 11 sites, United States. Morbidity and mortality weekly report, 63, 1-21.
• Lyall, K., Croen, L. ve Daniels, J. (2017). Thechanging epidemiology of autism spectrum disorders. Annual review of public health, 38, 81-102.
• Järbrink, K. (2007). The Economic Consequences Of Autistic Spectrum Disorder Among Children In a Swedish Municipality. Autism, 11(5), 453-463.
• Christensen, D. L., Baio, J., Braun, K. V. N., Bilder, D., Charles, J., ve Constantino, J. N. (2016). Prevalence and Characteristics Of Autism Spectrum Disorder Among Children Aged 8 Years Autism And Developmental Disabilities Monitoring Network, 11 Sites, United States, 2012. Morbidity and mortality weekly report, 65(3):1– 23.
• Rutter, M. ve Bailey, A. (2007). Lord C, The Social Communication Questionnaire (SCQ), Second Printing, Western Psychological Services.
• Avcil, S., Baykara, B., Baydur, H. ve Emiroğlu, N. İ. (2015). 4-18 Yaş Aralığındaki Otizmli Bireylerde Sosyal İletişim Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenilirlik Çalışması. Turk Psikiyatri Dergisi, 26(1), 56-64.
• Perry, E. K., Lee, M. L. W. ve Martin, C. M. (2001). Cholinergic Activity in Autism Abnormalities in the Cerebral Cortex and Basal Forebrain. American Journal of Psychiatry, 158(7), 1058-1066.
• Schopler, E., Reichler, R. J. ve Rochen, R. B. (2007). The Child Hood Autism Rating Scale (CARS), 11. Baskı, Western Psychological Services.
• Mesibov, G., Schopler, E., Schaffer, B. ve Michal, N., (1989). Use of Childhood Autism Rating Scale with Autistic Adolescents and Adults. Journal of American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 28, 538-541.
• Sucuoğlu, B., Öktem, F., Akkök, F. ve Gökler, B. (1996). Otizmli Çocukların Değerlendirilmesinde Kullanılan Ölçeklere İlişkin Bir Çalışma. Psikiyatri, Psikoloji, Psikofarmakoloji Dergisi, 4(2), 116-121.
• İncekaş, S. (2009). Çocukluk Otizmini Derecelendirme Ölçeği Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Uzmanlık Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Anabilim Dalı. İzmir.
• Fishman, S. N.ve Wolf, L. (1991). The Handicapped Child: Psychological Effects of Parental, Marital, and Sibling Relationships. Pervasive Developmental Disorders, 14 (1), 199-217.
• Gürbüz, A. B., Aksu, H. ve Özgür, B. G., (2016). Early Diagnosed Autism Spectrum Disorder. The Role of the Family Physician. Medical Journal of İzmir Hospital, 20(3), 105-108.
• Erden, G., Akçakın, M., Doğan, D. G. ve Ertem, İ. (2010). Çocuk Hekimleri ve Otizm. Tanıda Zorluklar. Türkiye Klinikleri Journal of Pediatrics, 19 (1), 9-15.