İdari birimlerde çalışan personellerin duygusal zekâ düzeyleri ile duygusal emekleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Bir özel hastane örneği

Yıl 2024, , 93 - 107, 31.03.2024

Ramazan Tat

https://doi.org/10.52880/sagakaderg.1357165

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, özel bir hastanenin idari birimlerinde çalışan personelin duygusal zekâ düzeyi ile duygusal emekleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır.

Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipte çalışmanın amacı doğrultusunda, örneklem grubunu İstanbul’da özel bir hastanenin idari birimlerinde çalışan 190 personel oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak Duygusal Zekâ Ölçeği (Rotterdam Emotional Intelligence Scale) ve Duygusal Emek Ölçeklerini içeren bir anket kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler (SPSS) PSPP 1.6.2 programı kullanılarak analiz edilmiştir.

Bulgular: Cinsiyet ve deneyim süresi için duygusal emek boyutlarında, yaş ve mesleği isteyerek seçip seçmeme değişkenlerine göre de duygusal zekâ boyutlarında anlamlı farklılık tespit edilirken medeni durum, eğitim ve çalışma süresi değişkenlerine göre de herhangi bir boyutta anlamlı farklılık tespit edilememiştir. Duygusal zekânın duygusal emek ile düşük düzeyde pozitif yönde ilişkili olduğu saptanmıştır.

Sonuç: Sağlık sektöründe bulunan meslekler, sektörün yapısından dolayı yoğun hasta iletişimi ile duygusal zekâ ve duygusal emek gösterimi gerektirmektedir. Gelecekte farklı illerde, farklı sağlık kurumlarında daha fazla sayıda sağlık personelini kapsayacak şekilde planlanması daha güvenilir sonuçlara ulaşılmasını sağlayabilir.

Anahtar Kelimeler

duygusal zekâ, duygu, zekâ, duygusal emek

Examination of the relationship between emotional intelligence levels and emotional labor of personnel working in administrative units: an example of a private hospital

Öz

Objective: The aim of this study is to reveal the relationship between emotional intelligence level and emotional labor of the personnel working in the administrative units of a private hospital.

Materials and Methods: In line with the purpose of the cross-sectional study, the sample group consisted of 190 personnel working in the administrative units of a private hospital in Istanbul. A questionnaire including the Rotterdam Emotional Intelligence Scale and the Emotional Labor Scales was used as a data collection tool. The data obtained in the study were analyzed using (SPSS) PSPP 1.6.2 program. Explanatory factor analysis was applied to determine the construct validity of the scale.

Findings: Significant differences were found in the dimensions of emotional labor for gender and experience duration. According to the variables of age and whether to choose the profession willingly, a significant difference was found in the dimensions of emotional intelligence. However, according to the variables of marital status, education and working time, no significant differences in any dimension could be determined. It has been found that emotional intelligence is positively associated with emotional labor at a low level.

Conclusion: Professions in the health sector require intensive patient communication and emotional intelligence and emotional labor due to the structure of the sector. In the future, planning to include a greater number of health personnel in different provinces and different health institutions can lead to more reliable results.

Anahtar Kelimeler

emotion, intelligence, emotional intelligence, emotional labor

Kaynakça

• Adiloğulları, G E., & Gencay, S. (2016). Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenlerinin Duygusal Zekâ ile Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, International Journal of Sports, Exercise and Training Science, 2(1), 8-21.
• Akbolat, M., & Işık, O. (2012). Sağlık Çalışanlarının Duygusal Zekâ Düzeylerinin Motivasyonlarına Etkisi, Dpujss Number, 32(1).
• Aysel, L. (2006). Enstitüsü Liderlik ve Duygusal Zekâ. (Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Basım, H., & Begenirbaş, M. (2012). Çalışma Yaşamında Duygusal Emek: Bir Ölçek Uyarlama Çalışması, Yönetim ve Ekonomi, 19(1), 77-90.
• Baymur, F. (2004). Genel Psikoloji. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Boncukçu, M., & Esen, E. (2020). Duygusal Zekânın Duygusal Emek Davranışı ve Çalışanların Müşterilere Yönelik Davranışına Etkisi, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 1-16.
• Çakar, U., & Arbak, Y. (2004). Modern Yaklaşımlar Işığında Değişen Duygu-Zekâ İlişkisi ve Duygusal Zekâ, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(3), 23-48.
• Çeçen, R. (2002). Duygular İnsan Yaşamında Neden Vazgeçilmez ve Önemlidir?, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(9), 164-170.
• Çelik, P., & Topsakal, Y. (2016). Duygusal Emeğin İş Tatmini ve Duygusal Tükenme ile İlişkisi: Antalya Destinasyonu Otel Çalışanları Örneği, İşletme Araştırmaları Dergisi, 8(4), 202-204.
• Demir, M. (2010). Duygusal Zekânın İnsan Kaynakları Seçimindeki Etkisi: Konaklama İşletmelerinde Yöneticiler Üzerine Bir Araştırma, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 1067-1081.
• Doğan, S., & Şahin, F. (2007). Duygusal Zekâ: Tarihsel Gelişimi ve Örgütler İçin Önemine Kavramsal Bir Bakış, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 231-252.
• Dursun, S., Bayram, N., & Aytaç, S. (2014). Duygusal Emek Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 16(3), 10-18.
• Göçet, E. (2006). Üniversite Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Düzeyleri ile Stresle Başa çıkma Tutumları Arasındaki İlişki. (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Grandey, A A., Frone, M R., Melloy, R C.. & Sayre G M. (2019). When Are Fakers Also Drinkers? A Self-Control View of Emotional Labor and Alcohol Consumption Among U.S. Service Workers, Psychology Department, Penn State University, University, J Occup Health Psychol, 24(4), 482-497.
• Güler, H N., & Marşap A. (2019). Duygusal Zekâ ve Duygusal Emek Etkileşimi Üzerine Bir Literatür İncelemesi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(35), 63-81.
• Güner, A N. (2016). Duygusal Zekânın Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çorum.
• Güngör, M. (2009). Duygusal Emek Kavramı: Süreci ve Sonuçları, Kamu-İş Dergisi Dergisi, 11(1), 168-179. Karaman, N. (2017). Çalışma Yaşamında Duygusal Emek, İş ve Hayat, 3(5), 30-56.
• Kılıç, G., & Demirel, E T. (2019). Duygusal Zekâ Mesleki Stres İlişkisinin Duygusal Emeğin Aracılık Etkisi Bağlamında Okunması: Elâzığ Sağlık Çalışanları Örneği, International Journal of Academic Value Studies, 5(2), 230-257.
• Kırhan, Ş. (2014). Çalışanların Duygusal Zekâ Düzeyleri ile İş Doyumu Arasındaki ilişki ve Bir Araştırma. (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Konakay, G. (2013). Akademisyenlerde Duygusal Zekâ Faktörlerinin Tükenmişlik Faktörleri ile İlişkisine Yönelik Bir Araştırma: Kocaeli Üniversitesi Örneği, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 121-144.
• Kong, H., & Jeon, J. (2018). Daily Emotional Labor, Negative Affect State, and Emotional Exhaustion: Cross-Level Moderators of Affective Commitment, Sustainability, 10(6), 1967.
• Köksal, A. (2007). Üstün Zekalı Çocuklarda Duygusal Zekayı Geliştirmeye Dönük Program Geliştirme Çalışması, (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Mammadov, O., & Uysal, G. (2020). Duygusal Zekâ ile Duygusal Emek Arasındaki İlişki: İşletmelerde Duygu Yönetimi, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(2), 2148-9963.
• Oğuzhan, Y S. (2012). Çalışanların Duygusal Zekâ Düzeylerinin İşten Ayrılma Niyetlerine Etkisi Üzerine Bir Araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Özüren, E. (2018). Örgütlerde Duygusal Zekâ ve Örgütsel Stres İlişkisi Tekstil Sektörü Üzerine Bir Araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Pala T., & Sürgevil, O. (2016). Duygusal Emek Ölçeği: Ölçek Geliştirme, Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışması, Ege Akademik Bakış, 16(4), 773-787.
• Pala, T., & Tepeci, M. (2009). Turizm işletmelerinde Çalışanların Duygusal Emek Düzeyi ve Duygusal Emeğin Çalışanların Tutumlarına Etkileri. 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 113-119.
• Pekaar, K A., Bakker, A B., Linden, D., & Born, M. (2017). Self- and other-focused emotional intelligence: development and validation of the rotterdam emotional ıntelligence scale (REIS). Personality and Individual Differences, 120, 222-233.
• Pîrvu, C. (2020). Emotional Intelligence – A Catalyst For Sustainability in Modern Business; Theoretical and Empirical Researches in Urban Management, Research Center in Public Administration and Public Services, 15(4), 60-69.
• Saban, A. (2010). Çoklu Zekâ Kuramı ve Türk Eğitim Sistemine Yansıması. Ankara: Nobel Yayın.
• Sevin, H D., & Uygur, A. (2020). Koyuncu M. B. Demografik Özellikler Açısından Çalışanların Duygusal Zekâ Düzeylerinin Turizm İşletmelerinde İncelenmesi, İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(3), 2611-2628.
• Song, W., Ren, D., Li, W., Jiang, L., Cho, K W., Huang, P., Fan, C., Song, Y., Liu, Y., & Rui, L. (2010). SH2B regulation of growth, metabolism, and longevity in both insects and mammals. Cell Metab., 11(5), 427-437.
• Soylu, P. (2015). Psikiyatri Kliniğinde Çalışan Hemşirelerin Duygusal Zekâ Düzeyleri ve Stresle Baş Etme Tarzları Arasındaki İlişki. (Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Şat, A., Amil, O., & Özdevecioğlu, M. (2015). Duygusal Zekâ ve Duygusal Emek Düzeylerinin Bazı Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi: Özel Okul Öğretmenleri ile Bir Araştırma, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(39), 3-16.
• Şentürk, F K., & Karakış, K. (2020). Duygusal Zekânın Duygusal Emek Üzerindeki Etkisi, BMIJ, 8(3), 2953-2991.
• Tanrıöğen, A., & Türker, Y. (2019). Rotterdam Duygusal Zekâ Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlanması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 47, 348-369.
• Uslu, O. (2020). How Demographic Factors Associate with Employees’ Emotional Intelligence? Bartın University Journal of Faculty of Economics and Administrative Sciences, 11(2), 2148-2497.
• Vural, D., & Kocabaş, E. (2011). 7 Yaş Grubu Öğrenciler İçin Duygusal Zekâ Ölçeğinin Geliştirilmesi, Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 139-152.
• Yağcı Özen, M., & Yüceler, A. (2019). Sağlık Çalışanlarında Duygusal Emek, Tükenmişlik ve İş Tatmini İlişkisinin İncelenmesi: Konya İlinde Bir Uygulama, Selçuk Ün. Sos. Bil. Ens. Der., 41, 194-209.
• Yang, C., & Zhao, X. (2019). Emotional Labor: Scale Development and Validation in the Chinese Context, School of Economics and Management, Yanshan University, Qinhuangdao, China, 10.
• Yang, S B., & Guy, M E. (2015). Gender Effects on Emotional Labor in Seoul Metropolitan Area, Public Personnel Management, 44 (1), 3-24.
• Yüksel, M. (2006). Duygusal Zekâ ve Performans İlişkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.