Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim Araştırma Hastanesinde ki hastaların akılcı ilaç kullanımı hakkında bilgi, tutum ve davranışları

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 3, 208 - 219, 30.09.2018

Elif Özyurt , İlhan Aydın Hüsniye Aydın Seyhan Erduran Deniz Uğurlu Yeşim Akar , Metin Aykutluğ Sevda Yörük

Öz

Bu çalışma, Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesine ayakta veya yatarak tedavi olmak üzere başvuran hastaların akılcı ilaç kullanımlarını(AİK) değerlendirmek amacıyla yapılan kesitsel, tanımlayıcı bir çalışmadır. Hastaların akılcı ilaç kullanımlarını değerlendirmek üzere 33 soruluk anket formu geliştirilmiştir. Bu soruların 6 tanesi demografik özellikleri, 27 tanesi ilaç kullanımını değerlendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Anket, 2015 yılının 4-8 Mayıs günlerinde, belirlenen hastaneye başvuran 151 ayaktan tedavi ve 299 yatan gönüllü hastaya yüz yüze uygulanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 22 istatistik programı kullanılmıştır. Çalışmaya katılan 450 hastanın % 63,6’ sı kadın, % 36,4’ ü erkektir. Hastaların % 22,0’sinin yaşları 18-30, % 18,9’ u 31-40, % 17,1’ nin 41-50, % 22,0’ nin 51-64 arasındadır; %20,0’ si de 65 yaşın üzerindedir.

Bu çalışma tanımlayıcı bir çalışma olup, hastaların önemli bir bölümünün akılcı ilaç kullanmadıkları sonucuna varılmıştır. AİK, hasta güvenliği açısından birçok sorunun çözümüne katkı sağlayabilir. Bu bağlamda bireylerin reçetesiz ve kendi kendine ilaç kullanımını önlemek için toplumun sağlık hizmetlerine kolayca ulaşımının sağlanması, özellikle tüm düzeylerde çalışan sağlık personeli başta olmak üzere medya aracılığı ile toplumun AİK konusunda bilinçlendirilmesi gerektiğinin önemli ve gerekli olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Hasta Güvenliği

Knowledge, attitude and behaviors of patients in Dışkapı Yıldırım Beyazıt Education Research Hospital about rational drug use

Öz

This study is a descriptive cross-sectional study that aims to evaluate rational use of drugs on patients of the outpatients and inpatients departments of Dışkapı Ankara Yildirim Beyazit Training and Research Hospital within 5 days.    33-item questionnaire   was used to assess patients acts in terms of rational use of drugs (RUD). 6 of these questions were about demographic characteristics whereas others were on rational use of drugs. This face-to-face questionnaire  on RUD was performed on 151 outpatients and 299 inpatients volunteers addmitted to that hospital in 4-8th of May 2015. the statistics programs SPSS 22 was used to analyze the data. 63.6% of these 450 participants were female and 36.4% were male. 22% were in the age group between 18-30years; 17,1 % were in the age group between 41-50 years, and 22% were in the age group between 51-64 years and 20% were over  65 years. This study concluded that patients fail to take medications  correctly. To be conscious of RUD can contribute solving problems about patiets safety.   In this context, it is important and essantial  to raise awareness of especially from all  medical staff to social media on RUD issues to prevent self-medication without a prescription and to provide easy access to health care services.

Anahtar Kelimeler

Patient Safety

Kaynakça

• 1. De Vries TPGM, Henning RH, Hogerzeil HV, Fresle DA. Guide to good prescribing. WHO Action Programme On Essential Drugs. World Health Organization, Geneva1994.
• 2. Dünya Sağlık Örgütü Akılcı İlaç Kullanımı, Ulusal bir ilaç politikası nasıl geliştirilir ve yürürlüğe koyulur? Ulusal İlaç Politikaları Geliştirme Rehberi. Ed: Ümit Basara. İkinci ba¬sım. Cenevre: Dünya Sağlık Örgütü, 1988: 63-70. Ulaşıla¬bileceği adres: http://www.tusak.saglik.gov.tr/pdf/kitaplar/ulusalilacpolitika.pdf
• 3. T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Topluma Yönelik Akılcı İlaç Kullanımı 2013 SGK Yayın No: 93
• 4. T.C. Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü. Akılcı İlaç Kullanımı Çalıştayı Sonuç Raporu. Ankara, 2006: 11.
• 5. Eşkazan E. Akılcı İlaç Kullanımı. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakül¬tesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri. Akılcı ilaç Kullanımı Sempozyumu, İstanbul, 1999: 9-20.
• 6. Abacıoğlu N. Akılcı (Rasyonel) İlaç Kullanımı. Bilim, Eği¬tim ve Düşünce Dergisi 2005;5(4). Ulaşılabileceği adres: http://www.universite-toplum.org/text.php3?id=251
• 7. Akıcı A, Alp Fİ, Ayanoğlu Dülger G, ve ark. Serbest Eczane¬lerde İlaç Sunumu Sürecinde Karşılaşılan Sorunlar: Akılcı İlaç Kullanımı Yönünden Değerlendirme. Hacettepe Üni¬versitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi. 2009; 29(1): 75-80.
• 8. Kayaalp O. Hatalı İlaç Kullanımına Yol Açan Başlıca Et¬kenler. Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Araştırma Dergisi 1985; 3(1): 9-10.
• 9. Yapıcı G. Birinci basamak sağlık kuruluşuna başvuranların ilaç kullanımı konusundaki tutum ve davranışları, Dicle Tıp Dergisi, 2011; 38 (4): 458-465,doi: 10.5798/Dicle medj.0921.2011.04.006
• 10. Yılmaz M, Güler N, Güler G, Kocataş S,”Bir grup kadının ilaç kullanımı ile ilgili bazı davranışları: Akılcı mı?”, Cumhuriyet Tıp Dergisi 2011; 33: 266-277
• 11. T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Toplumun Akılcı ilaç Kullanımına Bakış, Araştırma serisi 9, Ankara 2011
• 12. Özçelikay G. Akılcı ilaç kullanımı üzerinde bir pilot çalış¬ma. Ankara Eczacılık Fakültesi Dergisi 2001; 30(2): 9-18
• 13. Özyiğit F, Arıkan, İ. Kütahya İlinde Üniversite Öğrencilerinin Akılcı İlaç Kullanımı Hakkında Bilgi,Tutum Ve Davranışları Bozok Tıp Dergisi 2015;5(1):47-52
• 14. Aydın B, Gelal A. Akılcı İlaç Kullanımı: Yaygınlaştırılması Ve Tıp Eğitiminin Rolü. DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 2012;26(1):57-63.