Çalışanların yaşlılık dönemi ile ilgili evde bakım hizmetlerine ilişkin bilgi düzeyleri

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 4, 163 - 173, 01.12.2016

Emine Orhaner Gamze Arıkan

Öz

Evde bakım hizmetleri sağlık sistemi kapsamında yerini almakta ve giderek yaygınlaşmaktadır. Toplumda yaşlı nüfusun artmasıyla birlikte, sağlık sisteminde yaşam kalitesini geliştirme ve iyileştirmeye yönelik ihtiyaçlar ortaya çıkmıştır. Bu çalışmanın amacı, günümüzde aktif olarak çalışan bireylerin yaşlılık dönemiyle ilgili evde bakım hizmetlerine yönelik bilgi düzeylerinin belirlenmesidir. Araştırmanın evreni Türkiye’de büyükşehirlerde ikamet eden, aktif olarak çalışan kişilerden oluşturmaktadır. Araştırma kapsamına alınan 17 ilden toplam 656 katılımcıya ulaşılmıştır. Veriler anket yöntemiyle, yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak toplanmış ve SPSS paket programı ile analiz tamamlanmıştır. Araştırma sonucuna göre, Türkiye’de yaşlılıkta bakım hizmetlerinden en çok bilinenleri, evde bakım hizmetleri, huzurevleri, belediye hizmetleri olup, gündüz bakım evi hizmetlerinin bilinirliği daha azdır.

Anahtar Kelimeler

Evde bakım hizmeti, Yaşlılıkta bakım hizmeti, Yaşam kalitesi, Yasal düzenleme

Knowledge Levels of Active Employees Regarding Old Age Home Care Services

Öz

Home care services take part within the scope of health care system and are becomingin creasingly widespread. The growth of the elderly population in society brings out the need for development and improvement of the quality of life in the health system. Aim of this study is determining the knowledge levels of individuals actively working today about home care services of old age. The population of this research comprise actively working people who are residing in metropolitan cities in Turkey. In total, 656 participants were reached from 17 provinces, which were included in the scope of the research. Data were collected using face-to face survey (using a paper-and-pencil questionnaire) method and analyzed by using SPSS packaged software. According to the results, most known forms of elderly care services are nursing at home, sheltered homes and municipal services, while awareness of day-care services is relatively low.

Anahtar Kelimeler

Home care service, Elderly care services, Quality of life, Legislation

Kaynakça

• Akış, A.G. (2013). Evde Bakım Parasının Evde Yaşlı Bakım Sürecine Etkisinin Bourdieu’cü Bir Yaklaşımla İncelenmesi: Antalya Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya, 86.
• Aközer, M.,Nuhrat, C. ve Say, Ş. (2011). Türkiye’de Yaşlılık Dönemine İlişkin BeklentilerAraştırması, Aile ve Toplum Eğitim-Kültür ve Araştırma Dergisi, 7(27),104.
• Buz, S. ve Beydili, E. (2015). Ankara Örneğinde Yalnız Yaşayan Yaşlı Kadınların Gereksinimleri, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(37), 570.
• Çatak, B.,Kılınç, A.S., Badıllıoğlu, O., Sütlü, S., Sofuoğlu, A. ve Aslan, D. (2012). Burdur’daEvde Sağlık Hizmeti Alan Yaşlı Hastaların Profili ve Evde Verilen Sağlık Hizmetleri, Türkiye Halk Sağlığı Dergisi, 10(1),14.
• Çavuş, Ö.F. (2013). Yaşlılara Yönelik Evde Bakım Hizmetlerinin Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 40-185.
• Çohaz, A. (2010). Türkiye’de Yaşlı ve Yaşlılara Sunulan Bakım Hizmetleri. Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu, Yaşlı Bakım Hizmetleri Daire Başkanlığı, Akademik Geriatri,122.
• Eser, S.,Saatlı, G., Eser, E., Baydur, H. ve Fidaner, C. (2010). Yaşlılar İçin Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Modülü WHOQOL-OLD: Türkiye Alan Çalışması Türkçe Sürüm Geçerlilik ve Güvenilirlik Sonuçları, Türk Psikiyatri Dergisi, 27(1),38.
• Genç, Y. ve Dalkılıç, P. (2013). Yaşlıların Sosyal Dışlanma Sendromu ve Toplumsal Beklentileri, TheJournal of AcademicSocialScienceStudies, 6(4),465-466.
• Özer, Ö. ve Şantaş, F. (2012). Kamunun Sunduğu Evde Bakım Hizmetleri ve Finansmanı, Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 97.
• Öztop, H., Şener, A. ve Güven, S. (2008). Evde Bakımın Yaşlı ve Aile Açısından Olumlu ve Olumsuz Yönleri, Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 1(1),47.
• Kahraman Kelleci, E. (2013). Türk Sağlık Sisteminde Evde Bakım Hizmetlerinin Yeri Ve İstanbul İli Beşiktaş İlçesindeki Alzheimer Hastalarına Evde Bakım Hizmetlerine Yönelik Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi,Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 140-146.
• Karabulut, S. (2015). Evde Bakım Hizmeti Sunulan Hastalarda Stresin Ölçülmesi, Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 13.
• Taşdelen, P. ve Ateş, M. (2012). Evde Bakım Gerektiren Hastaların Bakım Gereksinimleri ile Bakım Verenlerin Yükünün Değerlendirilmesi, Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 9(3), 23.
• T.C. Sağlık Bakanlığı, Evde Bakım Hizmetleri Sunumu Hakkında Yönetmelik. Resmi gazete, tarihi 10.03.2005,sayı25751. E r i ş i m ; ( h t t p : / / w w w . m e v z u a t . g o v . t r / M e t i n . d=7.5.7542&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=evde%20 bak%C4%B1m) (Erişim tarihi; 15.02.2016).
• T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı. (2007). Türkiye’de Yaşlıların Durumu ve Yaşlanma Ulusal Eylem Planı, Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, ISBN 978 – 975 – 19- 4115 - 5 (basılı nüsha), Yayın No:2741, 11-84.
• T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. (2013). Sosyal Hizmet Merkezleri Yönetmeliği, Resmi Gazete, tarihi 9 Şubat 2013,Sayı 28554.
• T.C. Başbakanlık Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü. (2008). Yaşlı Hizmet Merkezlerinde Sunulacak Gündüzlü Bakım İle Evde Bakım Hizmetleri Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete, tarihi 7 Ağustos 2008, Sayı 26960. Erişim
• (http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2008/08/20080807-5. htm) (Erişim tarihi; 22.02.2016).
• T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2014). Yaşlı Hizmet Merkezlerinde Uygulanacak Ücretler. Erişim
• (http://eyh.aile.gov.tr/uygulamalar/yasli-bakim-hizmetleri/ yasli-hizmet-merkezlerinde-uygulanacak-ucretler) (Erişim tarihi; 22.02.2016).
• T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü.(2015). Erişim
• (http://eyh.aile.gov.tr/duyurular/engelli-ve-yasli-bakim- elemani-ile-gerontolog-meslek-standartlarina-dair-gorusler- alinmaktadir) (Erişim Tarihi; 23.02.2016).
• T.C. Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü (2010). Evde Sağlık Hizmetleri Uygulaması, Sayı B10.0.THG.0.10.00.01-251.09.
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2015). Sağlık Bakanlığı Ve Bağlı Kuruluşları TarafındanEvde Sağlık Hizmetlerinin SunulmasınaDair Yönetmelik. Resmi Gazete, tarihi 27 Şubat 2015, Sayı 29280.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2015). İstatistiklerle Yaşlılar 2014. Ankara: Haber Bülteni. Sayı:18620 Erişim; (http:// www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=18620) (Erişim tarihi; 13.02.2016).
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2015). İstatistiklerle Yaşlılar 2014. ISBN 978-975-19-6315-4.