Sağlık Bilimleri Fakültesi öğrencilerinin küresel ısınma hakkında bilgi düzeylerinin belirlenmesi

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 3, 199 - 205, 01.09.2021

Zülfünaz Özer , Neslihan Teke , Nursema Görümlü , Zeynep Kılınç

Öz

Amaç: Bu çalışma geleceğin sağlık profesyonelleri olan Sağlık Bilimleri Fakültesi öğrencilerinin küresel ısınma hakkındaki bilgi düzeylerini belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Kesitsel tanımlayıcı tipteki araştırmaya, Şubat 2020 tarihinde bir vakıf üniversitesinin Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik, Beslenme ve Diyetetik, Sağlık Yönetimi ve Sosyal Hizmet bölümlerinde okuyan, araştırmaya katılmayı kabul eden 407 öğrenci dahil edilmiştir. Veriler, Kişisel Bilgi Formu ve Küresel Isınma Bilgi Anketiyle (KIBA) toplanmıştır.
Bulgular: Yaş ortalaması 20,21±1,89 olan öğrencilerin %34,9’u hemşirelik bölümünde okumakta ve %30,7’si 1.sınıfta bulunmaktadır. Öğrencilerin %98’i küresel ısınma kavramını, %89,9’u sera etkisi kavramını ve %52,3’ü karbon ayak izi kavramını duyduğunu; %24,3’ü küresel ısınmayla ilgili eğitim aldığını; %88,2’si küresel ısınma konusunda endişe duyduğunu; %94,6’sı küresel ısınmanın bitki ve hayvan türlerini olumsuz etkilediğini; küresel ısınmanın hava kirliliğine (%87) ve gıda yetersizliğine (%88,7) neden olduğunu belirtmiştir. Öğrenciler küresel ısınmanın solunum sistemi hastalıklarına (%89,4), kalp hastalıklarına (%79,1), bulaşıcı hastalıklara (%74,9) ve bilinmeyen yeni hastalıkların ortaya çıkmasına (%88,0) neden olabileceğini bildirmiştir. Öğrencilerin KIBA toplam puan ortalaması 105,42±12,16 olarak bulunmuştur. Hemşirelik bölümü öğrencilerinin KIBA puan ortalamasının diğer bölümlere göre yüksek olması anlamlı bulunmuştur (p<0,01).
Sonuç: Küresel ısınmayla ilgili eğitim alan öğrenci oranının düşük olmasına rağmen öğrencilerin küresel ısınma hakkında bilgi düzeylerinin yüksek olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bilgi, Küresel Isınma, Öğrenci, Sağlık Bilimleri Fakültesi

Determining the knowledge levels of the Faculty of Health Sciences students’ on global warming

Öz

Aim: This study was done to determine the knowledge levels of Faculty of Health Sciences students, who are the health professionals of future, on global warming.
Methods: This cross-sectional descriptive study involved 407 students who accepted to participate and continue their educating in Nursing, Nutrition and Dietetics, Healthcare Management and Social Service departments of Faculty of Health Sciences of a foundation university. Data were collected by Personal Information Form and Global Warming Knowledge Questionnaire (GWKQ).
Findings: Participants’ mean age was 20.21±1.89, 34.9% study nursing, and 30.7% were junior students. Among the students, 98% stated that they heard the global warming concept, 89.9% heard greenhouse effect concept, and 52.5% heard carbon footprint concept. Furthermore, 24.3% of the students stated that they had a education on global warming; 88.2% stated to be concerned about global warming; 94.6% stated global warming negatively affected plant and animal species; 87% thought global warming cause air pollution and 88.7% though it cause food deficiency. Students stated that global warming can cause emergence of respiratory system diseases (89.4%), cardiac diseases (79.1%), infectious diseases (74.9%) and new unknown diseases (88.0%). Students’ mean GWKQ total score was found to be 105.42±12.16. Nursing department students’ mean GWKQ score was found to be significantly higher than other departments (p<0.01).
Conclusion: It was determined that, although the ratio of the students who had an education on global warming was low, the students had adequate level of knowledge on global warming.

Anahtar Kelimeler

Faculty of Health Sciences, Global Warming, Knowledge, Student

Kaynakça

• İklim Değişikliği. https://www.wwf.org.tr: https://www.wwf.org.tr/ne_yapiyoruz/iklim_degisikligi_ve_enerji/iklim_degisikligi/ (Erişim Tarihi:09.07.2020)
• Aksay, C.S, Ketenoğlu, O., & Kurt, L. (2005). Küresel ısınma ve iklim değişikliği. Selçuk Üniversitesi Fen Fakültesi Fen Dergisi, 1(25): 29-42.
• Özmen, M. Sera Gazı - Küresel Isınma ve Kyoto Protokolü. http://www.imo.org.tr/resimler/ekutuphane/pdf/16154_50_07.pdf (Erişim Tarihi:09.07.2020)
• Bayraç, H.N. (2010). Enerji kullanımının küresel ısınmaya etkisi ve önleyici politikalar. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2): 229-259.
• Dündar, T., & Özsoy, S. (2020). İklim değişikliğinin kadın üreme sağlığına etkileri. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 29(3): 1-1. DOI: 10.17827/aktd.000000
• Kiraz, E.E. İklim değişikliğinin insan sağlığına etkileri. http://www.iklimin.org/moduller/saglikmodulu.pdf (Erişim Tarihi: 14.07.2020)
• Ebi, K. (2005). A stitch in time: Improving public health early warning systems for extreme weather events. Epidemiol Rev, 115-121. doi:10.1093 / epirev / mxi006
• Bais, A.F., Lucas, R.M., Bornman, J.F., Williamson, C.E., Sulzberger, B., & Austin, A.T. (2018). Environmental effects of ozone depletion, UV radiation and interactions with climate change: UNEP Environmental Effects Assessment Panel, update 2017. Photochemical & Photobiological Sciences, 17(2): 127-179.
• Hava kirliliği ve akciğer. Türk Toraks Derneği: https://www.toraks.org.tr/halk/Page.aspx?d=196 (Erişim Tarihi: 14.07.2020)
• Goodman, B. (2013). Role of the nurse in addressing the health effects of climate change. Nursing Standard, 27(35): 49-56. https://doi.org/10.7748/ns2013.05.27.35.49.e7374
• Ergin, A., Akbay, B., Özdemir, C., & Uzun, S.U. (2017). Tıp fakültesi öğrencilerinin küresel ısınma ve sağlığa etkileri ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları. Pamukkale Tıp Dergisi, 10(2): 172-180.
• Biçer, B.K., & Vaizoğlu, S.A. (2015). Hemşirelik bölümü öğrencilerinin küresel ısınma/iklim değişikliği hakkındaki bilgi ve farkındalıklarının belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 2: 31-43.
• Eroğlu, B., & Aydoğdu, M. (2016). Fen bilgisi öğretmen adaylarının küresel ısınma hakkındaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2): 345-374.
• Demira, M., Canatanb, E., & Canerc, A.M. (2016). Atatürk Üniversitesi öğrencilerinin küresel ısınmaya yönelik bilgi ve farkındalık düzeylerinin araştırılması. Uluslararası Kış Kentleri Sempozyumu 10-12 Şubat 2016, Erzurum, Türkiye.
• Leiserowitz, A., Smith, N., & Marlon, J.R. (2010). Americans’ knowledge of climate change. yale project on climate change communication. New Haven, CT, Yale University, 2010. (Erişim Tarihi:14.07.2020)
• Şen, G., & Özer, Y.E. (2018). Üniversite öğrencilerinin iklim değişikliği ve çevre sorunları konusundaki farkındalıklarının değerlendirilmesi: Dokuz Eylül Üniversitesi Kamu Yönetimi Örneği. BEÜ SBE Derg, 7(1): 667-688.
• Durkaya, B., & Durkaya, A. (2018). Küresel ısınma farkındalığı “Bartın Üniversitesi öğrencileri örneği”. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 20(1): 128-144.
• Akrofi, M.M., Antwi, S.H., & Gumbo, J.R. (2019). Students in climate action: a study of some influential factors and implications of knowledge gaps in Africa. Environments, 6(2): 12.
• Climate Change 2014 Synthesis Report. https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/02/SYR_AR5_FINAL_full.pdf. (Erişim Tarihi: 14.07.2020)
• Deveci, S.E., Kurt, O., Pirinçci, E., & Oğuzöncül, A.F. (2019). Knowledge and awareness of a medical faculty students in Turkey about global warming, climate changeand their consequences. Journal of Human Sciences, 16(2): 679-689.
• Tetik, N., & Acun, A. (2015). Turizm öğrencilerinin küresel ısınma ve iklim değişikliği algısı ve görüşleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(41): 1459-1476.
• Şanlı, F.B., Bayrakdar, S., & İncekara, B. (2017). Küresel iklim değişikliğinin etkileri ve bu etkileri önlemeye yönelik uluslararası girişimler. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(1): 201-212.
• Environmental Performance Index (2016) https://www.researchgate.net/profile/Marc_Levy/publication/308022559_Global_Metrics_for_the_Environment_2016_Environmental_Performance_Index_Report/links/57d6edfe08ae601b39ac25a6/Global-Metrics-for-the-Environment-2016-Environmental-Performance-Index-Report.pdf (Erişim Tarihi: 14.07.2020)
• Global Footprint Network (2016). Countries Ranked by Ecologycal Footprint Per Capita. www.footprintnetwork.org/en/ index.php/ (Erişim Tarihi: 14.07.2020)
• WWF (2012). Türkiye’nin Ekolojik Ayak İzi Raporu. www.footprintnetwork.org/images/article. (Erişim Tarihi: 14.07.2020)
• Polat, Y., Yanıkoğlu, A., & Çetin, H. (2017). İklim değişikliğinin sivrisinek kaynaklı hastalıklar üzerine etkisi. Anadolu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi-C Yaşam Bilimleri Ve Biyoteknoloji, 6(2): 86-94.
• Aydın, F. (2017). Üniversite öğrencilerinin küresel ısınma hakkındaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 1(1): 118-132.
• Kadıoğlu, M. (2010). Küresel iklim değişikliği ve etkileri. https://www.researchgate.net/publication/258108047_Gunumuzden_2100_Yilina_Iklim_Degisimi (Erişim Tarihi: 16.07.2020)
• Akalın, M. (2013). Küresel ısınma ve iklim değişikliği nedeniyle oluşan doğal felaketlerin insan sağlığı üzerindeki etkileri. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2): 29-43.
• Coşkun, M., & Aydın, F. (2011). Geography teacher candidates’ perceptions towards the “Greenhouse Effect”. American-Eurasian Journal of Agricultural & Environmental, 10(2): 290-295.