Biyoteknoloji ve Genetik Mühendisliği Konusunun Öğretiminde 8. Sınıf Öğrencileri İçin Dersin Deneysel Planlanması

Yıl 2018, Sayı: 35, 87 - 108, 30.06.2018

Meryem Demirci , Zeynep Yüce

Öz

Özet:
Yapılan bu çalışmada “Biyoteknoloji ve Genetik Mühendisliği” konularının
öğretiminde deney yöntemi kullanılmasının konuya ilişkin tutum ve başarıyı
nasıl etkilediği incelenmiştir. Çalışma, Kars’ın Selim ilçesindeki iki yatılı
bölge ortaokulunun 8. sınıflarında öğrenim gören 99 öğrenci ile
gerçekleştirilmiştir. Çalışma deneysel olarak planlanmış ve ön test, son test
modeli uygulanmıştır. Veri toplama aracı olarak fene karşı tutum ölçeği
(α=0,85) ve araştırmacı tarafından hazırlanan biyoteknoloji ve genetik mühendisliği
başarı testi (KR-20=0,70) kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini oluşturan her
iki okulda random örnekleme yöntemi ile deney ve kontrol grupları
oluşturulmuştur. Gruplara, araştırmanın veri toplama araçları konu işlenmeden
önce ön test şeklinde uygulanmıştır. Sonrasında deney gruplarında biyoteknoloji
ve genetik mühendisliği konuları laboratuvar yöntemiyle, kontrol gruplarında
ise aynı konu ‘Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı’nda konu için önerilen düz
anlatım, soru cevap ve tartışma gibi klasik yöntemlerle işlenmiştir. Bu
uygulamadan sonra tüm gruplara aynı veri toplama araçları son test şeklinde,
aradan yaklaşık beş hafta geçtikten sonra da aynı testler kalıcılık testi
şeklinde uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 18 programında analiz edilmiştir.
Çalışmanın analiz sonuçlarına göre biyoteknoloji ve genetik mühendisliği
konusunun deney yöntemi kullanılarak işlenmesi ile öğrencilerin hem bu konuda
başarılarının arttığı, hem tutumlarının olumlu yönde geliştiği hem de bilgilerinde
kalıcılık sağlandığı ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Biyoteknoloji, Genetik Mühendisliği, Deneysel Planlama, Biyoteknoloji ve Genetik Mühendisliği Tutumu

Kaynakça

• Altıparmak, M. (2005). Rekombinant DNA Teknolojisinin Öğretiminde İnteraktif Uygulamalar ve Biyoetik. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Altıparmak, M. & Yazıcı, N. (2010). Kolay Biyoteknoloji: Öğrenmede Takım Faaliyetleri İçinde Pratik Malzeme Tasarımları Biyoteknolojik Kavramlar ve Süreçleri. Procedia Social and Behavioral Sciences 2, 4115–4119.
• Altun, A., Çelik, S. & Elçin, A. (2011). Genetik Mühendisliği, Biyoteknoloji ve Moleküler Biyolojiyle İlgili Rehber Materyallerin Öğrenci Başarısına Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(40). 21-32.
• Ayaş, A., Çepni, S. & Akdeniz, A.R. (1994). Fen Bilimleri Eğitiminde Laboratuvarın Yeri ve Önemi (II): Laboratuvar Uygulamalarında Amaçlar ve Yaklaşımlar, Çağdaş Eğitim. 19, 7-12.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Darçın, E. (2007). Fen Teknoloji ve Biyoloji Öğretmen Adayları İçin Biyoteknolojinin Deneysel Planlanması. Doktora Tezi. Ankara.
• Dawson, V. (2007). An Exploration of High School (12–17 Year Old) Students’ Understandings of, and Attitudes Towards Biotechnology Processes. Research İn Science Education, 37(1), 59-73.
• Demirçalı, S. (2007). İlköğretim 8. Sınıf Fen Bilgisi Dersi “Genetik” Ünitesinde Fen-Teknoloji-Toplum Yaklaşımına Dayalı Yardımcı Etkinlik Geliştirme ve Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Eroğlu, S. (2006). Görsel ve İşitsel Materyal Kullanımının Ortaöğretim 3. Sınıf Öğrencilerinin Biyoteknoloji İle İlgili Kavramları Öğrenmeleri ve Tutumları Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Erten, S. (1993). Biyoloji Laboratuarlar􀃕n Önemi ve Laboratuarda Karşılaşılan Problemler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(9), 315-330.
• Genç, S.Z. & Eryaman, M.Y. (2008). Değişen Değerler ve Yeni Eğitim Paradigması. Sosyal Bilimler Dergisi. Afyon Kocatepe Üniversitesi. 9 (1), 89-102.
• Gerçek, C., & Soran, H. (2005). Öğretmenlerin Biyoloji Öğretiminde Deneysel Kullanma Durumlarının Belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(29), 92- Konusunun Öğrenilmesine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Anakara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü 105.
• Kaya, N. (2009). Birlikte Öğrenme Gruplarında Pratik Deney ve Materyal Tasarımları İle Biyoteknoloji Öğretiminin Başarı ve Tutuma Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Muğla.
• Keçeci, G., Kırılmazkaya, G. & Zengin, K. (2011). İlköğretim Öğrencilerinin Genetiği Değiştirilmiş Organizmaları Online Argümantasyon Yöntemi ile Öğrenmesi. 6th International Advanced Technologies Symposium (Iats’11),16-18, Elazığ.
• Keleş, Ö., Uşak, M. & Aydoğdu, M. (2006). İlköğretim 8. Sınıf Fen Bilgisi Dersi "Genetik" Ünitesi Dna Watson Crick Modelinin Sınıf İçi Uygulamalarla Kavratılmasının Öğrenci Başarısına Etkisi. Internatinal Journal of Environmental And Science Education, 1(1), 53-64
• Keskin, N. (2003). Poster Sunumu Etkinliğinin Gen Klonlama.
• Klop, T. & Severiens, S. (2007). An Exploration of Attitudes Towards Modern Biotechnology . İnternational Journal Of Science Education, 29(5), 663-679.
• Korkmaz, Z. (2005). İlköğretim 8. Sınıf Fen Bilgisi Müfredatında Yer Alan Genetik Ünitesi İle İlgili Öğretim Materyalinin Geliştirilmesi ve Kullanılması. Yüksek Lisans Tezi. Kars: Kafkas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Mickle, J.E. (1990). A Model of Teaching Mitosis and Meosis. The American Biology Teacher. 52 (8), 500-503.
• Oakley, C. R. (1994). Using Sweat Socks and Choromosomes to Illustrate Nuclear Division. The American Biology Teacher. 56 (4). 238-239.
• Öcal, E. (2012). İlköğretim Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Biyoteknoloji (Genetik Mühendisliği) Farkındalık Düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı.
• Oğuz, M. (2002). İlköğretim Fen Bilgisi Dersinde Yaratıcı Problem Çözme Yönteminin Başarıya ve Tutuma Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Anakara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimsel Enstitüsü.
• Semenderoğlu, F. & Aydın, H. (2014). Öğrencilerin Biyoteknoloji ve Genetik Mühendisliği Konularını Kavramsal Anlamalarına Yapılandırmacı Yaklaşımın Etkisi. International Periodical For The Languages, Literature And History of Turkish Or Turkic. Turkish Studies, 9(8), 751-773.
• Scoderberg, P. (1992). A Model ‘Organism’ for Teaching Genetics Concept. The Science Teacher. 59 (8), 28-31.
• Sevimli, A. (2005). Fen Bilgisi Eğitimi 3. Sınıf Öğrencilerinin Agrobacterium Aracılığı İle Tütün Bitkisine Gen Aktarımı Konusunu Laboratuvar Destekli İşlemelerinin Biyoteknoloji ve Gen Mühendisliği Kavramlarını Öğrenmeleri Üzerine Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Sönmez, E. (2014). Müfredat Dışı Biyoteknoloji Etkinliklerinin Öğrencilerin Biyoteknoloji Bilgilerine ve Bilimin Doğası Hakkındaki Görüşlerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Kastamonu: Kastamonu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Uşak, M., Erdoğan, P. & Prokop, M. (2009). Biochemistry and Molecular Biology Education, 37(2), 123-130.
• Yazıcı, N. (2009). Bilimkurgu ile Biyoetik Grup Tartışmalarının Biyoteknolojiye Yönelik Tutumlar ve Akademik Başarı Üzerine Etkileri. Yüksek Lisans Tezi. Muğla Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.