Erken Çocukluk Dönemi Cinsel Eğitim Çalışmalarının İncelenmesi: Sistematik Bir Derleme

Yıl 2022, Cilt: 22 Sayı: 2, 144 - 160, 30.12.2022

Hüseyin Teke Meral Melekoğlu

https://doi.org/10.53629/sakaefd.1106519

Öz

Cinsellik ve cinsel eğitim konusu özel eğitim alanında son yıllarda daha fazla üzerinde durulan ve her bireyin en çok ihtiyaç duyduğu konulardan birisidir. Yalnızca biyolojik değil psikolojik ve sosyolojik süreçlerin de etkisinde kalan cinsellik ve cinsel gelişim birçok toplumda konuşulmaya bile çekinilen bir tabu haline gelmiştir. Bunun bir sonucu olabilecek şekilde alanyazında cinsel eğitime yönelik sınırlı sayıda çalışma yer almaktadır. Bu çalışmada Türkiye’de ve dünyadaki erken çocukluk döneminde cinsel eğitime yönelik yayınlanmış çalışmaların incelenmesi hedeflenmiştir. Çalışma kapsamında yürütülen sistematik tarama ile elde edilen verilerin analizinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Yapılan sistematik taramada TUBITAK ULAKBIM, ERIC, JSTOR, SAGE PREMIER, Scince Direct, Scopus, Springer Link, Taylor & Francis, Wiley veri tabanları kullanılarak 13 farklı çalışmaya ulaşılmıştır. Çalışmalar; amaç, yöntem, katılımcı, veri toplama araçları ve bulgular başlıkları altında detaylı incelenmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda elde edilen bilgilerle alanyazına ilişkin bilgiler ortaya konmuştur. Son olarak, çocukların cinsel gelişimi ve eğitimine yönelik mevcut durum ortaya konarak gelecek araştırmalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Erken çocukluk, cinsel eğitim, erken çocuklukta özel eğitim, erken çocuklukta cinsel eğitim

An Analysis of Early Childhood Sexual Education Studies: A Systematic Review

Öz

The subject of sexuality and sexual education is one of the subjects that have been emphasized more in the field of special education in recent years and that every individual needs the most. Sexuality and sexual development, which are influenced not only by biological but also by psychological and sociological processes, have become a taboo in many societies that are afraid to even talk about. As a result of this, there are a limited number of studies on sexual education in the literature. The aim of this study is to rewiev the studies on sexual education in early childhood in Turkey and in the world. The descriptive analysis method was used in the analysis of the data obtained in the systematic rewiev within the scope of the study. In the systematic rewiev, 13 different studies were reached using TUBITAK ULAKBIM, ERIC, JSTOR, SAGE PREMIER, Scince Direct, Scopus, Springer Link, Taylor & Francis, Wiley databases. Studies; Purpose, method, participant, data collection tools and findings were examined in detail. With the information obtained as a result of the examinations, information about the literature has been revealed. Finally, by presenting the current situation regarding the sexual development and education of young children, some suggestions were made for future studies.

Anahtar Kelimeler

Early childhood, sexual education, early childhood special education, early childhood sexual education

Kaynakça

• Alpaslan, A. H. (2014). Çocukluk döneminde cinsel istismar. Kocatepe Tıp Dergisi, 15, 194-201.
• Alptekin, A., Tepeli, K. (2019). Farklı yetersizliği olan 48-72 ay çocuklarda cinsel gelişimin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 20(4), 737-762.
• Bayhan, P. S. ve Artan, İ. (2005). Çocuk gelişimi ve eğitimi. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Bilgiç, E. (2015). Zihin engelli ergenlerin annelerinin cinsel eğitimle ilgili görüşleri. Yüksek lisans tezi. İstanbul: Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Boyacıoğlu, N. E., Karaçam, Z.D. ve Özcan, N. K., (2018). Engellilere rağmen cinsellik: zihinsel yetersizliğe sahip çocuklarda cinsellik. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 5(2), 275-280.
• Bulut, S. ve Karaman, H. B. (2018). Engelli bireylerin cinsel, fiziksel ve duygusal istismarı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 19(2), 277-301.
• Brantlinger, E. A. (1985). Mildly mentally retarded secondary students' ınformation about and attitudes toward sexuality and sexuality education. Education and Training of The Mentally Retarded, 20(2), 99-108.
• Çakmak, S. ve Çakmak, S., (2012). Özel eğitime ihtiyaç duyan çocuklarda cinsel eğitim uygulamaları. Vize Yayıncılık.
• Çalışandemir, F., Bencik, S. ve Artan, İ. (2008). Çocukların cinsel eğitimi: geçmişten günümüze bir bakış. Eğitim ve Bilim, 33(150).
• Çelik, Ö. ve İpçi, K. (2020) Zihinsel yetersizliği olan bireylere yönelik cinselistismar: Ulusal haber ajanslarına yansıyan olgular üzerinden bir inceleme. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 8(2), 737-753.
• Ersoy, Ö. A. ve Özkan, H. K. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarinin cinsel istismara ilişkin bilgilerinin incelenmesi: Nitel bir bakış. Cumhuriyet International Journal of Education, 6(1), 123.
• Günlü, Y. (2015). Ergenlik döneminde zihinsel yetersizliğe sahip çocuğu olan ebeveynlerin çocuklarının cinselliği ile ilgili görüşlerinin belirlenmesi. Yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi
• Hall, J. E., Morris, H. L., and Barker, H. R. (1973). Sexual knowledge and attitudes of mentally retarded adolescents. American Journal of Mental Deficiency, 77(6), 706-709.
• Karataş, K., Aslan, H., Öztürk, A. B. ve Albayrak, H. (2020). Cinsel istismara maruz kalan türk vatandaşı ve mülteci çocukların durumu. Anadolu Üniversitesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 20(4), 107-132.
• Louw, J. S. (2010). Teachers' and child care providers' views of sexuality, HIV and AIDS education in working with learners with disabilities in special needs schools in south africa. UMI Disertation Publishing, Michigan State University
• Kakavoulis, A. (1998). Early childhood sexual development and sex education: A survey of attitudes of nursery school teachers. European Early Childhood Education Research Journal, 6(2), 55-70.
• Mandan Sürücü, S. (2009). 11-17 yaş orta düzeyde zihin engelli kız ergenlerin temel cinsel bilgi ve cinsel istismarı algılamalarının belirlenmesi. Yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi.
• Martin, J., Riazi, H., Firoozi, A., and Nasiri, M. (2020). A sex education program for teachers of preschool children: a quasi-experimental study in Iran. BMC Public Health, 20, 1-9.
• Mayes, D. (2013). Exploring the beliefs about sex and relationships held by sex offenders with an intellectual disability. Doctoral Dissertation. Nottingham Trent University.
• McCabe, M. P. and Cummins, R. A. (1996). The sexual knowledge, experience, feelings and needs of people with mild ıntellectual disability. Education and Training in Mental Retardation and Developmental Disabilities, 31(1), 13-21.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2013). Okul Öncesi Eğitimi Programı. Ankara: MEB Temel Eğitim Genel Müdürlüğü. Erişim tarihi:13.06.2021 http://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/ooproram.pdf
• Menmuir, J. and Kakavoulis, A. (1999). Sexual development and education in early years: A study of attitudes of pre‐school staff in Greece and Scotland. Early Child Development and Care, 149(1), 27-45.
• Mermer, G. (1993). Zihinsel engelli ergenlerin cinsel eğitim gereksinimleri hakkında anne, baba ve eğitimci görüşlerinin değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi.
• Özuslu-Açıkgöz, N., (1999). 3-6 yaş çocukları için hazırlanan bir cinsel eğitim programı ve etkileri. Yüksek Lisans tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Rautio, J., and Silén, N. (2017) Zihinsel engellilerin cinsellikleri ve gerçekleşmesi ile ilgili deneyimleri: Literatürün gözden geçirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Metropolia Uygulamalı Bilimler Üniversitesi.
• Sajaniemi, N., Apter, D., Ingman-Friberg, S., Cacciatore, R., and Kaltiala, R. (2020). An alternative term to make comprehensive sexuality education more acceptable in childhood. South African Journal of Childhood Education, 10(1), 1-10.
• Sarı, O. T. ve Akdemir, B., (2019). Zihinsel yetersizliği olan bireylerle çalışan öğretmenlerin cinsel eğitime yönelik tutumları ve etik durumlarının karşılaştırılması. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 15(3), 267-282.
• Sayın, U. (2007). Zihinsel engelli çocuğa sahip ebeveynler ile normal gelişim gösteren çocuğa sahip ebeveynlerin 7-15 yaş arası çocuklarının toplumsal cinsiyet rollerine yaklaşım ve görüşlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi.
• Skattebol, J. (2006). Playing boys: the body, identity and belonging in the early years. Gender and Education, 18(5), 507-522.
• Tekinarslan, İ. Ç. ve Eratay, E. (2013). Zihinsel yetersizliği olan bireylerin ergenlik dönemine uyum sürecinde ebeveyn davranışlarının incelenmesi. Education Sciences, 8(3), 363-374.
• Trepanier-Street, M. L. ve Romatowski, J. A. (1999). The influence of children's literature on gender role perceptions: a reexamination. Early Childhood Education Journal, 26(3), 155-159.
• Tuğrul B. ve Artan İ. (2001). Çocukların cinsel eğitimi ile ilgili anne görüşlerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 141– 149.
• Tunçeli, H. İ. ve Zembat, R. (2017). Erken çocukluk döneminde gelişimin değerlendirilmesi ve önemi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(3), 1-12.
• Uzun, Ö. (2015). Zihin engelli ergen kız öğrencilerin cinsel eğitim alma sürecinde öğretmenlerin ve ailelerin karşılaştığı sorunların incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• UNICEF. (2003). The State of The World’s Children 2003. Erişim Tarihi: 13.06.2021. https://www.unicef.org/sowc03/contents/pdf/SOWC03-eng.pdf.
• Yıldız, G., (2020). En az konuşulan en çok merak edilen: Zihin yetersizliği olan yetişkinlerde cinsellik. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(1), 827-855.
• Yıldız, G. ve Cavkaytar, A., (2017). Effectiveness of a sexual education program for mothers of young adults with ıntellectual disabilities on mothers’ attitudes toward sexual education and the perception of social support. Sexuality and Disability, 35(1)
• Yılmaz, M. (2011). Cinsel eğitimde kütüphanelerin rolü. Türk Kütüphaneciliği Dergisi, 25(1), 8-34.
• Yurdakul, R. S. (2012). Çocuk ve cinsellik (2. baskı). İstanbul: Kare Yayınları.
• Zhang, W., Chen, J. and Liu, F. (2015). Preventing child sexual abuse early: Preschool teachers knowledge, attitudes, and their training education in China. Sage Open, 5(1), 2158244015571187