The Reflection of the Tanzimat Law on Druze Identity in Mount Lebanon in the Light of a Murder Case

Yıl 2020, , 227 - 245, 15.06.2020

Tuba Yıldız

https://doi.org/10.17335/sakaifd.709368

Cited By: 1

Öz

The proclamation of the Tanzimat by the Ottoman administration represented not only a fundamental centralization but also an attempt to transform into a modern state. Therefore, the edict issued in November 1839, was a call to put taxation and military into order, ensure security, put an end to corruption with new regulations after the weakness of the internal and external control of the state has become prominent in the 18th century. In this sense, the most important part of the revolution of the Empire in the political, military and administrative area was the legal system. It was not easy to settle the new legal framework created by the Tanzimat regime in a region such as Mount Lebanon where sectarian law was influential. At this point, the efforts of the Shiite Druzes, one of the most important sect groups of the region, to redefine themselves in the context of the relationship with the state between law and identity as well as the conflicts with Maronites, the other important sectarian group in the region, have emerged. The transforming of the legal status of the Druze, which is one of the important actors of the power struggle in Mount Lebanon, reveals the dimension of the state-society relations and leads us to the question that what is the meaning of “Ottoman identity” the Tanzimat reforms emphasized in Mount Lebanon. [You may find an extended abstract of this article after the bibliography.] 

Anahtar Kelimeler

Tanzimat Era, Law, Mount Lebanon, Druzes

Bir Katl Davası Işığında Cebel-i Lübnan’da Tanzimat Hukukunun Dürzî Kimliğine Yansıması

Öz

Osmanlı yönetiminin Tanzimat’ı ilanı, temelde merkezileşmeyi öngörmekle birlikte modern bir Devlet kurma çabasını da temsil ediyordu. Bu nedenle Kasım 1839’da ilan edilen ferman, bir anlamda Devletin iç ve dış kontrolünün zayıflığının 18. yüzyılda belirginleşmeye başlamasından sonra yeni yasalar ile güvenliği sağlamak, yolsuzluğa son vermek, vergilendirmeyi ve askerliği düzene sokma çağrısıydı. İmparatorluğun siyasi, askeri ve idari alanda yaptığı bu devrimin en büyük payını da hukuki sistem oluşturmuştu. Tanzimat’ın yarattığı yeni hukuki çehreyi taşraya özellikle de Cebel-i Lübnan gibi mezhep hukukunun etkili olduğu bir bölgeye oturtturmak ise kolay olmadı. Bu noktada bölgenin en önemli mezhep gruplarından biri olan Şiî Dürzîlerin kendilerini yeniden tanımlama çabaları bölgenin diğer önemli mezhep grubu olan Katolik Mârûnilerle çatışmaların yanı sıra Devletle olan ilişkileri bağlamında hukuk-kimlik çerçevesinde de kendisini gösterdi. Cebel-i Lübnan’daki güç mücadelesinin önemli aktörlerinden olan Dürzîlerin dönüşen hukuki statüleri bir yandan Devlet- toplum ilişkilerinin boyutunu ortaya çıkarırken, diğer yandan Tanzimat reformlarının üzerinde durduğu “Osmanlılık” kimliğinin Cebel-i Lübnan’daki karşılığının ne olduğu sorusunun sorulmasına neden oldu. 

Anahtar Kelimeler

Tanzimat Dönemi, Hukuk, Cebel-i Lübnan, Dürzîler

Kaynakça

• Abu-Husayn, Abdurrahim. The View from İstanbul: Lebanon and the Druze Emirate in the Ottoman Chancery Documents, (1546–1711). Centre for Lebanese Studies in association with I.B. Tauris Publishers London, New York, 2004.
• Abu-Izzeddin, Nejla M. The Druzes: A New Study Of Their History and Faith. Leiden: E.J. Brill, 1984.
• Ḥaysami, Ḥasan. el-Murâsalatü’l-ictimâ’iyye ve’l-iḳtiṣâdiyye li zu’amai Cebel-i Lübnan ḫilali ṡelâseti’l-ḳurun. Beyrut: y.y. 1979 - 1980.
• Bağlıoğlu, Ahmet. İnanç Esasları Açısından Dürzîlik. Ankara Okulu Yayınları, Ankara, 2004.
• Bağlıoğlu, Ahmet - Ünalan, Sıddık. Ortadoğu’da Marjinal Bir Topluluk Dürzîler: Son Rapor. Elazığ: Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 2005.
• Beşşur, Emel Mihail. Suriye ve Lübnan fi aṣri’l-ıṣlahi’l-Osmani: Ḥaḳâbetü’t-Tanzimat min seneti 1840 ilâ 1880. Trablus: el-Müessesetü’l-Hadise li’l-Kitâb, 2006.
• Bingöl, Sedat. Tanzimat Devrinde Osmanlıda Yargı Reformu: Nizamiye Mahkemelerinin Kuruluşu ve İşleyişi 1840-1876. Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, 2004.
• BOA, Osmanlı Arşivi, Bâbıâli Evrak Odası Gelen Giden Defterleri [BEO, GG] 1013.
• BOA, Osmanlı Arşivi, Mühimme Defterleri [A. DVNS. MHM.d], No. 44, Gömlek No. 191.
• BOA, Osmanlı Arşivi, Mühimme Defterleri [MD], No. 29, Gömlek No. 70,25.
• BOA, Osmanlı Arşivi, Hariciye Mektûbi Kalemi, [HR. MKT.], No. 22 Gömlek No. 50,2.
• BOA, Osmanlı Arşivi, Hariciye Mektûbi Kalemi, [HR. MKT.], No. 22 Gömlek No. 50,1.
• BOA, Osmanlı Arşivi, Meclis-i Vükelâ Evrakı, [MVL], No. 31, Gömlek No.34.
• BOA, Osmanlı Arşivi, Amedi Kalemi, [A.AMD], No.8, Gömlek No.1.
• BOA, Osmanlı Arşivi, İrâde Dahiliye [İ. DH], No. 249, Gömlek No. 15283.
• BOA, Osmanlı Arşivi, Hariciye Mektûbi Kalemi, [HR. MKT.], No.36, Gömlek No. 42-2.
• BOA, Osmanlı Arşivi, İrade Dahiliye, [İ.DH.], No. 52, Gömlek No.2580.
• Churchill, Charles Henry. The Druzes And The Maronites: Under The Turkish Rule From 1840- 1860. Reading: Garnet Publishing, 1994.
• Do Sasi, Silvester. Medḫal ilâ Diyâneti Düruz. çev. İsa Tannus, Şam: Dârü’l-Vataniyyetü’l-Cedîde, 2011.
• Firro, Kais. A History of The Druzes. Leiden: E.J. Brill, 1992.
• Ḥüseyin, Muḥammed Kâmil. Tâifetü’d-Düruz: Tariḫuha ve aḳaiduha. Mektebetü’l-Diraseti’t-Tariḫiyye. Kahire, 1962.
• İsmail, Adil. “Ahdü’l-favḍa ve’l iḍḍirabat 1840-1860: Taḳsim ve’l fitenü’t-ṭaifiyye”, Lübnan fî tarîḫihi ve turâ sihi. 1/321-357. Beyrut: Merkezü'l-Hariri’s-Ṡekâfe, 1993.
• Makdisi, Ussama. The Culture of Sectarianism: Community History And Violence in Ninetenth-Century Ottoman Lebanon. Berkeley: University of California, 2000.
• Ocak, Ahmet Yaşar, Osmanlı Toplumunda Zındıklar ve Mülhidler: 15-17. Yüzyıllar,. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1998.
• Resâilü’l-Ḥikme. Beyrut: Dâru Liecli’l-Meârife, 1986.
• Şenzeybek, Aytekin. Ana Kaynaklarına Göre Dürzîlik. Emin Yayınları, Bursa, 2012.
• Takiyüddin, Süleyman. el-Ḳaḍa fi Lübnan. Beyrut: Dârü’l-Cedid, 1996.
• Ülman, Haluk. “1840-1845 Arasında Suriye ve Lübnan’ın Durumu ve Milletlerarası Politika”. Ankara Üniversitesi, SBF Dergisi 18/3 (Mart 1963), 254.