Should Eliade be Burnt? The Idelogical Dimension of Critics against Eliade in France

Yıl 2012, Cilt: 14 Sayı: 25, 115 - 138, 15.06.2012

Ramazan Adıbelli

Öz

By declaring someone a witch, finding her guilty and finally sentencing her to be burnt at the
stake was one of the darkest pages in European history. Even though such practices of witch
hunting or the operations of the courts of Inquisition don’t exist anymore, it will be a mistake to
believe that this mentality has also perished. Today, in the West, although some people are not
destroyed physically, people try to discredit their reputations by accrediting them to ideological
crimes. In these ideological wars those who declare themselves, judge and prosecutor, try to
annihilate not only the views of the chosen target, but also their personality and oeuvre as a
whole. While in the past "witch hunts" were conducted in the name of religion, today they are
conducted on behalf of science, and thus science is turned into a tool of ideology. The aim of
this study is -departing from a concrete example- to determine how this process works, and to
contribute to the formation of a new sensibility toward books translated more and more from
Western languages to Turkish which may contain ideological readings under the guise of
science. 

Anahtar Kelimeler

Mircea Eliade, Ideology, Ethics of Science, Daniel Dubuisson, Alexandra Laignel-Lavastine

MİRCEA ELİADE’I YAKMAK MI GEREK? ELİADE’A FRANSA’DA YÖNELTİLEN ELEŞTİRİLERİN İDEOLOJİK BOYUTU

Öz

Birilerini cadı ilan ederek onları suçlu göstermek ve sonunda yakarak cezalandırmak Avrupa tarihinin karanlık sayfalarından birini oluşturmaktadır. Cadı avları ve Engizisyon mahkemeleri gibi uygulamalar bugün yok olsa da bu zihniyetin yok olduğunu düşünmek yanlış olur. Bugün Batı'da her ne kadar bazı insanlar fiziken yok edilmeseler de kendilerine birer ideolojik suç isnat edilerek onların itibarları yıkılmaya çalışılmaktadır. Bu ideolojik savaşlarda kendilerini savcı ve hakim ilan edenler hedef seçtikleri karşı görüştekinin yalnızca görüşlerini değil, şahsiyetini ve ortaya koymuş olduğu eserin tamamını yıkmaya çalışmaktadırlar. Eskiden din adına yapılan “cadı avları”günümüzde bilim adına yapılmakta ve böylece bilim, ideolojinin aracı haline getirilmektedir.Bu çalışmadaki amaç, somut bir örnekten hareketle bu sürecin ne şekilde işlediğini ortaya koymaktır ve Batı dillerinden Türkçeye git gide çok sayıda çevrilen kitapları değerlendirirken bunların bilim kisvesi altında ideolojik okumalardan ibaret olabileceği konusunda yeni bir duyarlılığın oluşmasına katkıda bulunmaktır.

Anahtar Kelimeler

Mircea Eliade, İdeoloji, Bilim Ahlakı, Daniel Dubuisson, Alexandra Laignel-Lavastine

Kaynakça

• Adıbelli, Ramazan, “Mircea Eliade’ın Türkçeye Çevrilen Din Bilim Çalışmalarının Tanıtımı ve Çevirilerin Değerlendirilmesi”, Bilimname, 2009, yıl: 7, sayı: 17, s. 187–227.
• ―――, Mircea Eliade ve Din, İstanbul: İz Yay., 2011.
• Borgeaud, Philippe, “D. Dubuisson. Mythologies du XXe siècle (Dumézil, Lévi- Strauss, Éliade)”, Revue de l'histoire des religions, 1995, cilt: 212, sayı: 4, s. 499- 503.
• Chiva, Isac, “Préface : Une histoire toujours personelle”, ed. Daniel Dubuisson, Im- postures et pseudo-science. L’oeuvre de Mircea Eliade, Villeneuve d’Ascq: Presses Universitaires du Septentrion, 2005, s. 7-12.
• Cozma, Alina, “Cioran, Éliade, Ionesco. L’oubli du fascisme”, Transitions, 2001, sayı: 1, s. 235-238.
• Curtis, Michaele, Verdict On Vichy: Power and Prejudice in the Vichy France Regime, New York: Arcade Publishing, 2003.
• Cusack, Carole M., “The Western Construction of Religion: Myths, Knowledge, and Ideology - by Daniel Dubuisson”, Journal of Religious History, 2008, cilt: 32, sayı: 4, s. 481-482.
• De Benoist, Alain [Robert de Herte], “L’ère de la calomnie”, Eléments, Ekim 2003, sayı 110, http://foster.20megsfree.com/495.htm, 15.02.2012.
• ―――, “La ‘reductio ad hitlerum’” (1994), http://www.alaindebenoist.com/pdf/ la_reductio_ad_hitlerum.pdf, 16.12.2011.
• Doeing, Dennis & Douglas Allen, Mircea Eliade : An Annotated Bibliography, New York: Garland Publishing, 1980.
• Dubuisson, Daniel, L'Occident et la religion, Bruxelles-Paris: Éditions Complexe, 1998.
• ―――, Mythologies du XXe siècle (Dumézil, Eliade, Lévi-Strauss), Lille: Pul, 1993.
• Dworschak, Francis I., “L’étrange sort d’une photographie”, Asymetria, http://www.asymetria.org/data/dwcontrelavastinefrench.html, 03.02.2008.
• Eliade, Mircea, Fragments d’un Journal II: 1970–978, Paris: Gallimard, 1981.
• ―――, Ordeal by Labyrinth. Conversations with Claude-Henri Rocquet, Chicago-London: The University of Chicago Press, 1982.
• Enthoven, Jean-Paul, “Les rhinocéros n'ont plus de mémoire...”, Le point, 29.03.20002, sayı, 1541, s. 108.
• Eribon, Didier, “Daniel Dubuisson et les grands mythologues du siècle. Hélas Eliade ”, Nouvel Observateur Hebdo, 10.2.1994, sayı: 1527.
• ―――, Faut-il brûler Dumézil? Mythologie, science et politique, Flammarion, Paris 1992.
• Evans-Pritchard, E. E., Des théories sur la religion des primitifs, Paris: Payot, 2001.
• Foucault, Michel, “Monstrosities in Criticism”, Diacritics, 1971, cilt: 1, sayı: 1, s. 57-60.
• Hiltebeitel, Alf, “Dumezil, Levi-Strauss, Eliade by Daniel Dubuisson”, The Journal of Asian Studies, 1995, cilt: 54, sayı: 2, s. 494-496.
• “Plan d'aide à la publication et à la traduction”, http://ifturquie.org/fr/ index.php/p6/ 65, 25.12.2012.
• Ion, Cristina, “Alexandra Laignel-Lavastine, Cioran, Eliade, Ionesco: l'oubli du fascisme”, Cités, 2004, sayı: 18, s. 175-181.
• Ionesco, Marie-France, Portretul scriitorului în secol. Eugène Ionesco, 1909-1994, Bucarest: Humanitas, 2003.
• Julliard, Jacques, “Préface”, in Florin Turcanu, Mircea Eliade: Le prisonnier de l’histoire, Paris: La Découverte, 2003.
• Laignel-Lavastine, Alexandra, “La rhinocérisation d’Eliade, Cioran et quelques autres…”, Le Monde, 12 Eylül 1997.
• ―――, Cioran, Eliade, Ionesco : L’oubli du fascisme. Paris: PUF, 2002.
• Lemire, Laurent, “Cioran, Eliade et Ionesco: La tentation fasciste”, Le Nouvel Observateur, 04.04.2002, sayı: 1952.
• Löwy, Michael, “Daniel Dubuisson, Impostures et pseudo-science. L'oeuvre de Mircea Eliade”, Archives de sciences sociales des religions, 2005, sayı: 131, s. 2-3.
• Moran, Jacques, “Rhinocéros à Paris”, Journal l'Humanité, 15.08.2002.
• Nicolescu, Basarab, “Le Grand Jeu de la Transdisciplinarité”, Bulletin Interactif du Centre International de Recherches et Études Transdisciplinaires, 2004, sayı: 17, http://basarab.nicolescu.perso.sfr.fr/ciret/bulletin/b17/b17c6.htm, 16.02.2012.
• Petreu, Marta, “Laignel-Lavastine: metoda ‘franceza’ (I)”, Revista 22, 2002, yıl: XIII (642), sayı: 26, http://www.revista22.ro/laignellavastine-metoda-franceza-i- 133.html, 15.02.2012.
• ―――, “Laignel-Lavastine: metoda ‘franceza’ (II)”, Revista 22, 2002, yıl: XIII (643), sayı: 27, http://www.revista22.ro/laignellavastine-metoda-franceza-ii- 139.html, 15.02.2012.
• ―――, “Laignel-Lavastine: metoda ‘franceza’ (III)”, Revista 22, 2002, yıl: XIII (644), sayı: 28, http://www.revista22.ro/laignellavastine-metoda-franceza-iii- 143.html, 15.02.2012.