John Stuart Mill’s Utilitarianism

Yıl 2013, Cilt: 15 Sayı: 28, 143 - 167, 15.12.2013

Metin Aydın

https://doi.org/10.17335/sakaifd.219829

Cited By: 4

Öz

Utilitarianism, systematised by Jeremy Bentham (1748–1832) in 18th century, is a theory having strong effects in many different areas from economy and ethics to politic and law especially in England and geopraphies in which anglo-saxon culture reigns. John Stuart Mill (1806 – 1873) reinterpreted Utilitrianism which was inherited from Bentham, in the context of critics of utilitarianism and his own thoughts. In this essay, Mill’s utilitarianism will be examined. In this context, I will discuss how his utilitarianism evolved from hedonist position to eudeomonist position. For this purpose, primarily, Mill’s utilitarianism will be introduced roughly, then the principle of utility in Mill’s utilitarianism, the happiness term developed in the basis of this principle, pleasure, value, freedom, character development, the state, sanction and justice, which have value in the extent to contrubuting the happiness shall be studied.

Anahtar Kelimeler

Utilitarianism, Utility, John Stuart Mill, The Principle of Utility, The Greatest Happiness Principle, Happiness, Pleasure, Pain

JOHN STUART MILL’İN FAYDACI AHLÂKI

Öz

18.yy.'da Jeremy Bentham (1748–1832) tarafından sistemleştirilmiş olan faydacılık, günümüzde özellikle  İngiltere  başta  olmak  üzere  Anglo-Sakson  geleneğin  hüküm  sürdüğü  coğrafyalarda, ekonomiden  siyasete,  ahlaktan  hukuka  birçok  alanda  oldukça  büyük  etkiye  sahip  bir  teoridir. John Stuart Mill (1806–1873), Bentham'ın ortaya koyduğu faydacılık anlayışını  bu teoriye gelen eleştiriler  ve  kendi  düşünceleri  ekseninde  yeniden  yorumlamıştır.  Bu  makalede  Mill'in  faydacı ahlak  anlayışı  incelenecektir.  Bu  bağlamda  faydacı  ahlak  anlayışının  hazcı  çizgiden  mutlulukçu çizgiye  nasıl  evrildiği  ele  alınacaktır.  Bu  amaçla  öncelikle  Mill'in  faydacı  ahlak  anlayışı  genel yönleriyle  ele  alınacak,  ardından  fayda  ilkesinin  Mill'in  faydacı  ahlak  anlayışı  içindeki  konumu, bu  ilke  temelinde  geliştirdiği  mutluluk  kavramı,  mutluluk  kavramına  katkı  yaptığı  ölçüde  bir değer  ifade  ettiğini  savunduğu  haz,  değer,  özgürlük,  karakter  gelişimi,  devlet,  yaptırım  ve adalet kavramları incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Faydacılık, Fayda, John Stuart Mill, Fayda İlkesi, En Yüksek Mutluluk İlkesi, Mutluluk, Haz, Acı

Kaynakça

• Anay, Harun, “Hilmi Ziya Ülken’in Faydacılığa Eleştirileri”, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 2011, sayı: 24
• Audi, Robert, The Cambridge Dictionary of Philosophy,London: Cambridge Uni. Press, 1999
• Capaldi, Nicholas, John Stuart Mill, çev. İ.H. Yılmaz, İstanbul: T.İ.B. yay., 2011
• Cevizci, Ahmet, Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Paradigma Yay., 2010
• Copleston, Friedrick, Yararcılık ve Pragmatizm, çev. Deniz Canefe, İstanbul: İdea Yay., 2000
• Crisp, Roger, Mill On Utillitarianism, New York: Routledge, 1997
• Donner, Wendy, “Mill’s Theory Of Value”, The Blackwell Guide to Mill’s Utilitarianism, ed. Henry R. West, U.K.: The Blackwell Pub., 2006
• Graham, Gordon, Eight Theories of Ethics, London: Routledge, 2004
• Güntöre, Sibel Öztürk, John Stuart Mill’in Ahlâk Anlayışı, İzmir: İlya Yay., 2004
• Güriz, Adnan, Faydacı Teoriye Göre Ahlâk ve Hukuk, Ankara: A.Ü.H.F. Yay., 1963
• Habibi, Don, John Stuart Mill and the Ethic of Human Growth, Boston: Kluwer Academic Pub., 2001
• Mill, John Stuart, Autobiography, London: The Floating Press, 2009 , Faydacılık, çev. Nazmi Coşkunlar, İstanbul: Meb. Yay., 1986 , Özgürlük Üzerine, çev. Tuncay Türk, İstanbul: Oda Yay., 2008
• Miller, Dale E., “Mill’s Theory Of Sanction”, The Blackwell Guide to Mill’s Utilitarianism, ed. Henry R. West, U.K.:The Blackwell Pub., 2006
• Rosen, Frederick, Classical Utilitarianism from Hume to Mill, London: Routledge, 1996 Scarre, Geoffrey, The Problems of Philosophy Utilitarianism, London: Routledge, 2003 Skorupski, John, Mill, Routledge Press. , John, Why Read Mill Today, New York: Routledge, 2006 , John, “Liberal Doğalcılığın Kaderi”, çev. Selim Dingiloğlu, Mill, ed. Cengiz Çağla, , İstanbul: Say Yay., 2007
• Stephen, Leslie, The English Utilitarians, London: Duckworth, III, 1900
• Stumpf, Samuel Enoch , Philosophy: History And Problems, London: McGrow - Hill Book Co., 1977
• Summer, L.W., "Mill’s Theory of Rights", The Blackwell Guide to Mill’s Utilitarianism, ed. Henry R. West, U.K.: The Blackwell Pub., 2006
• Taş, Beyazıt, Faydalı Etik, Ankara: Kanguru Yay., 2009
• Urmson, J.O., “The Interpretation of The Moral Philosophy”, Contemporary Utilitarianism, ed. Michael D. Bayles, New York: Anchor Books, 1968
• Vergara, Francisco, Liberalizmin Felsefi Temelleri, çev. Bülent Arıbaş, İstanbul: İletişim Yay., 2006
• West,Henry R., “Mill’s Proof of The Principle of Utility”, The Blackwell Guide to Mill’s Utilitarianism, ed. Henry R. West, U.K.: The Blackwell Pub., 2006