GELENEK VE MODERNİZM BAĞLAMINDA İSLAM

Yıl 2013, Cilt: 15 Sayı: 28, 223 - 242, 15.12.2013

Ahmet Faruk Kılıç Siddik Ağçoban

https://doi.org/10.17335/sakaifd.219832

Cited By: 1

Öz

19.yy  Avrupa  aydınlanmasının  bütün  dünyada  düşünce  ve  yaşam  alanlarını  etkilemesine  modernizm  adı  verilmektedir.  Modernizmin  en  temel  özelliği  bilimde  akılcılığı,  yaşamda  ise  din dışılığı  (profan)esas  almasıdır.  Bu  yaşam  ve  düşünce  tarzının  getirileri  ilk  olarak  gelenek  dedi-ğimiz eski yaşam ve inanış şekillerini eleştiriye açtı. Bir süre kendini savunan geleneksel değerler birer birer yenilgi bayrağını çekince modernizmin başta kutsal algısına dayalı dini düşünceyi ve  gelenekleri  kaldırıp  yerine  kendi  değerlerini  yerleştireceği  öngörülmeye  başlandı.  Ancak modernlik  bütün  çabalarına  rağmen  “kutsal”ı  öldürmeyi  başaramayınca  geleneklerin  birçoğu evrilerek yeni hayata uyum sağladı.Değişime doğal olarak bir süre direnen İslam de medeniyeti modernizmin zorlayıcı tutumundan daha fazla müstağni kalamadı ve yeni dünya da kendine özgü yeni değerler üretme yoluna gitti. Modernleşmeyi Avrupalılaşmaktan ayırarak bir yandan özgün değerlerini korumak isterken diğer yandan çağa ayak uydurmanın yolarını aramaya başladı. İslam medeniyetinin “eski” ile “yeni”yi nasıl örtüştüreceğinin  yollarını aradığı bu  süreçte henüz  yolun  sonuna ulaştığı  ve sonuçlar üzerinde fikir birliği sağlandığı söylenemez.

Anahtar Kelimeler

Gelenek, İslam, Din, Modernizm

Islam In The Context Of Tradition And Modernism

Öz

19th century European enlightenment’s affect the field of thought and life all over the world is named modernism. The main feature of modernism is that based on science the rationality, and on life the profane. Firstly yields of this new way of living led to criticism the form of ancient life and belief those are named tradition. Traditional values defended himself against the modernism. These values defeated one by one, was estimated that thought based on divine will be departured. And modern values will be settled in their place. However modernism although his effort, could not overcome the “divine”. many of the traditions evolved and has adapted to new life. For a while Islamic civilization naturally resisted the compelling change. But gave up from this and sought to creature unique values in the new world. Separating the modernization from the Europeanism on the one hand while trying to preserve the original values on the other hand started look for ways of keeping up with the times. Cannot be said yet the Islamic civilization in this process that wants to cherish “ancient” with “modernes” provided consensus on the discussion and reached the conclusion.

Anahtar Kelimeler

Tradition, Islam, Religion, Modernism

Kaynakça

• Akgül, Mehmet, “Modernleşme Çağında İslam Dünyasının Değişim Süreci ve Din Alanında Yaşanan Kırılma”, Makalat, 1999/1.
• Aktay, Yasin, “Modernleşme ve Gelenek Bağlamında Dini Bilgi Ve Otoritenin Dönüşümü”, Bilimname VI, 2004/3, (131-151).
• Armağan, Mustafa, Gelenek ve Modernlik Arasında, İstanbul: İnsan Yay., 1995.
• Authwaite, William (Edit.), Modern Toplumsal Düşünce Sözlüğü, Haz. Melih Pekdemir, İstanbul: İletişim Yay., 2008.
• Bulaç, Ali, Din ve Modernizm, İstanbul: Yeni Akademi Yay., 2006.
• Cebeci, Suat “Din Eğitim Açısından Dinî Yaşantıların Gelenekleştirilmesi”, Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı:2, 1996.
• Çapçıoğlu, İhsan, Küreselleşme Kültür ve Din, Ankara: Otto Yay., 2011.
• Çelik, Celaladdin, Kuran’da Toplumsal Değişim, İstanbul: İnsan Yay., 1996.
• Durkheim, Emile, Dini Hayatın İlkel Şekilleri, çev. Fuat Aydın, İstanbul: Ataç Yay, 200 Fazlurrahman, İslam ve Çağdaşlık, çev. Alpaslan Açıkgenç, M. Hayri Kırbaşoğlu, Ankara: Fecr Yay., 1990.
• Fazlurrahman, İslami Yenilenme, (Makaleler:3), çev. Adil Çiftçi, Ankara: Ankara Okulu Yay., 2002.
• Gökalp, Ziya Türkleşmek, İslamlaşmak, Çağdaşlaşmak ve Doğru Yol, Haz. Yusuf Çotuksöken, İstanbul: İnkılap ve Aka Yay., 1976.
• Görmez, Mehmet, “Bir Şeyler Yaparken Bütün Dünyayı Hesaba Katmalıyız”, Zaman:001.2012.
• Güngör, Erol, İslam’ın Bugünkü Meseleleri, İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2006.
• Kağıtçıbaşı, Çiğdem, İnsan ve İnsanlar, İstanbul: Beta Basım Yayım, 1985.
• Kılıç, Ahmet Faruk, Ziya Gökalp’in Din Sosyolojisi, İstanbul: Değişim Yay., 2008.
• Kongar, Emre, Toplumsal Değişme, Ankara: Bilgi Yay., 1972.
• L e Bon, Gustave, Kitleler Psikolojisi, İstanbul: Siyaset Hayat Yayınları, 1997. Marshall, Gordon, Sosyoloji Sözlüğü, çev. Osman Akınbay, Derya Kömürcü, Ankara: Bilim Ve Sanat Yay., 1999.
• Meriç, Nevin, Değişen Kentte Dini Hayat, İstanbul: Kapı Yay., 2005.
• Nasr, Seyyid Hüseyin, Makaleler:1, çev. Şehabeddin Yalçın, İstanbul: İnsan Yay., 1995.
• Nortbourne, Lort, Modern Dünyada Din, çev. Şehabettin Yalçın, İstanbul: İnsan Yay., 19 Öğün, Süleyman Seyfi, Türkiye’de Cemaatçi Milliyetçilik ve Nurettin Topçu, İstanbul: Dergah Yay., 1992.
• Öğüt, Salim Modern Düşüncenin Kur’an Anlayışı, İstanbul: Nun Yay., 2008.
• Özay, Mehmet, Sekülerleşme ve Din, İstanbul: İz Yay., 2007.
• Sirvani, Latif Ahmed, İkbal’in Konuşma Ve Yazıları, Çev. Can Ceylan, İstanbul: İnkılap Yay., 2011.
• Sunar, Lütfi, Marx ve Weber’de Doğu Toplumları, İstanbul: Ayrıntı Yay, 2012.
• Şeriati, Ali, Dine Karşı Din, çev. Hüseyin Hatemi, İstanbul: İşaret yay., 1987.
• ________, Medeniyet ve Modernizm, çev. Ahmet Yüksekoğlu, İstanbul: Bir Yay., 1985.
• Taplamacıoğlu, Mehmet, Din Sosyolojisi, Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yay., 1961
• Topçu, Nurettin, Kültür ve Medeniyet, İstanbul: Dergah Yay., 2004.
• Uludağ, Süleyman, İslam Düşüncesinin Yapısı (Selef, Kelam, Tasavvuf, Felsefe), İstanbul: Dergah Yayınları, 2010.
• Ülken, Hilmi Ziya, Sosyoloji Sözlüğü, İstanbul: MEB Talim ve Terbiye Dairesi Yay, 19 Wach, Joachim, Din Sosyolojisine Giriş, çev. Battal İnandı, Ankara: Ankara Üniv. İlh. Fak. Yay., 1987.