Seyahat Özgürlüğünün Anlamlandırılması Bağlamında Seyahat Kavramının Kur’ân-ı Kerîm Perspektifinden Analizi

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 42, 511 - 538, 15.12.2020

Mehmet Hicabi Seçkiner

https://doi.org/10.17335/sakaifd.775580

Öz

Biz bu çalışmamızda İslam dininin ve dolayısıyla İslam hukukunun temel kaynağı olan Kur’ân-ı Kerîm’de seyahat kavramının lafzi karşılığını, kavramla kastedilen muradı ve İslam alimlerinin kavrama yükledikleri anlamı ortaya koyacak ve kavramdan kastedilen ile anlaşılanın mukayese-sini yapmaya çalışacağız. Bu sayede seyahat kavramının analizini yaparak İslam hukukunda seyahat özgürlüğünün varlığı ve sınırlarının daha doğru anlaşılmasına katkı sağlamış olacağız. Diğer taraftan etimolojik kökenlerin hukuki sonuçlara yansımasını dikkate alarak, seyahatin etimolojik araştırmasından hareketle seyahat özgürlüğünün niteliğini tanımlamaya çalışacağız. Ayrıca multidisipliner bir yaklaşımla içerisinde Tefsir, Hadis, İslam Hukuku, Beşeri Hukuk, Sosyoloji ve özel-likle Turizm ve özelde İslami Turizm’in yer aldığı sahalardan argüman alıp bu sahalara veri sunmuş olacağız.

Anahtar Kelimeler

Seyahat, Seyahat Hakkı, Seyahat Özgürlüğü, Kur'ân-ı Kerîm'de Seyahat, İslam Hukukunda Seyahat Özgürlüğü, Turizm, İslami Turizm

Analysis of the Concept of Travel (Tourism) from the Quranic Perspective in the Context of Understanding the Freedom of Travel According to Islamic Law

Öz

In this study, we will reveal the verbal value of the concept of travel in the Qur'ān, which is the main source of the religion of Islam and hence the Islamic law, the meaning implied by this concept and the meaning that the Islamic scholars attributed to it. Then we will try to make a comparison with what is meant by this concept. In this way, by analyzing the concept of travel, we will contribute to a better understanding of the existence and limits of freedom of travel in Islamic law. On the other hand, considering the reflection of etymological origins on legal con-sequences, we will try to define the quality of freedom of travel based on the etymological quest of travel. In addition, we will take arguments from such fields that Tafsīr, Ḥadīth, Islamic Law, Human Law, Sociology and especially Tourism and Islamic Tourism in particular, and present data to these fields with a multidisciplinary approach.

[You may find an extended abstract of this article after the bibliography.]

Anahtar Kelimeler

Travel, The Right to Travel, Freedom of Travel, Travel in the Quran, Freedom of Travel in Islamic Law, Tourism, Islamic Tourism

Kaynakça

• Abdurrezzak es-San’ânî, Ebu Bekir b. Hemmâm. Musannef Abdurrezzak es-San’ânî. thk. Habibu’r-Rahman el-A’zamî. Beyrut: Meclis-i 'Âlemî, 1., 1970.
• Ahmed b. Hanbel, Ebu Abdullah. Müsned el-İmam Ahmed b. Hanbel. thk. Şuayb el-Ar-naûd. Beyrut: Müessestü’r-Risâle, 1, 2001.
• Akpınar, Ali. Kur’an Aydınlığında Seyahat. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1998.
• Kur’ân-ı Kerim Meâli. çev. Halil Altuntaş - Muzaffer Şahin. Ankara: Diyanet İşleri Baş-kanlığı Yayınları, 2009.
• Altunöz, Özlem vd. “Helal Turizm; Kuran-ı Kerim Kapsamında Seyahat Amaçlarının Turizm Açısından İncelenmesi”. 2nd International Halal Tourism Congress, Kastamonu Üniversitesi, 2019. https://www.halaltourismcongress.com/wp-content/uploads/2019/05/2IHTC_Proceedings_Books.pdf
• Aynî, Bedreddin Ebû Muhammed Mahmud b. Ahmed. 'Umdetü’l-kârî Şerh-i Sahîh-i Buhâri. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1990.
• Baysal, Kubilay. Uluslararası Seyahat (Turizm). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1987.
• Beğavî, Ebû Muhammed Hüseyin b. Mesud el-Ferrâ. Tefsîru’l-Beğavî meâlimu’t-tenzîl. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-'İlmiyye, 1993.
• Beyhakî, Ebu Bekir Ahmed b. el-Hüseyn b. Ali. es-Sünenü’l-kübrâ. Beyrut: Daru’l-Kü-tübi’l-'İlmiyye, 2003.
• Celaleddin es-Suyûtî, Abdurrahman b. Ebi Bekir. ed-Dürrü’l-mensûr fi’t-tefsîr bi’l-me’sûr. thk. Muhammed Ata. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 2011.
• Cessâs, Ebi Bekr Ahmed b. Ali er-Râzi. Ahkâmu’l-Kur'ân. thk. Muhammed es-Sadık Kamhâvî. Beyrut: Dâru İhya’i-Turâsi’l-'Arabî, 1992.
• Çağrıcı, Mustafa. “Seyahat”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 37/7, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2009.
• Çoruh, Selahattin. Genel Turizm Bilgisi. Ankara: Güven Matbaa, 1969.
• Dârimî, Ebu Muhammed Abdullah b. Abdurrahman. Sünenü’d-Dârimî. thk. Hüseyin Selim Esed ed-Dârânî. Riyad: Dâru’l-Muğnî, 2000.
• Devellioğlu, Ferid. Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Sözlük. İstanbul: Aydın Kitabevi Ya-yınları, 1997.
• Ebu Dâvud, Süleyman b. el-Eş’as b. İshak es-Sicistani. Sünen-i Ebî Dâvud. thk. Şuayb el-Arnaûd. Beyrut: Dâru’r-Risâletü’l-'Alemiyye, 1, 2009.
• Elmalılı, M. Hamdi Yazır. Hak Dini Kur’an Dili. 10 Cilt. İstanbul: Umut Matbası, 1992.
• Eralp, Ziya. Genel Turizm. Ankara: Ankara Üniversitesi Basın-Yayın Yüksek Okulu, 1983.
• Hüseyin Nagur, Haşim b. Muhammed b.. Ahkâmu’s-siyâha ve âsârihâ. ad-Dammam: Dâru İbnu’l-Cevzî, 2003.
• İbn Âşûr, Muhammed Tahir. et-Tahrîr ve’t-tenvîr. Tunus: Dâru’t-Tûnusiyye, 1984.
• İbn Atiyye, Ebu Muhammed Abdulhak b. Galib el-Endelüsî. el-Muharraru’l-vecîz fî tefsîri’l-Kitabi’l-'azîz. thk. Abdusselam Abdu’ş-Şafi Muhammed. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-'İlmiyye, 2001.
• İbn Ebî Hâtim, Ebu Muhammed Abdurrahman b. Muhammed. Tefsîri ibn Ebî Hâtim. thk. Esad Muhammed Tayyib. Suudi Arabistan: Mektebetü Nizar Mustafa el-Bâz, 1998.
• İbni Fâris. Mucmelu’l-lugat. Beyrut: Dâru İhya’i-Turâsi’l-'Arabî, 2005.
• İbn-i Hibbân, Muhammed b. Hibbân b. Ahmed. el-İhsân fî Sahîh-i İbn-i Hibbân. thk. Şu-ayb el-Arnaûd. Beyrut: Müessestü’r-Risâle, 1988.
• İbnü’l-'Arabî, Ebi Bekir Muhammed b. Abdullah. Ahkâmu’l-Kur'ân. thk. Muhammed Ata. Beyrut: Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.
• İbrahim Mustafa vd. el-Mu’cemu’l-vasît. Kahire: Mecma’u’l-Lugati’l-'Arabiyye, 1960.
• İçöz, Orhan. Turizm Ekonomisi. Ankara: Turhan Kitabevi, 2, 2005.
• Kesîr, İmâdü’d-Din Ebi’l-Fidâ İsmail b. Ömer ibn. Tefsîru’l-Kur'âni’l-'azîm. thk. Mu-hammed Hüseyin Şemseddin. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-'İlmiyye, 1998.
• Kili, Suna - Gözübüyük, Şeref. Türk Anayasa Metinleri. Ankara: Türkiye İş Bankası Ya-yınları, 1985.
• Koçyiğit, Hikmet. “Yeryüzünde Seyahat Etmenin Kur’ani Boyutu”. Atatürk Üniversi-tesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 35 (2011), 125-144.
• Komisyon. Kur’an Yolu Türkçe Meal ve Tefsir. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayın-ları, 2012.
• Komisyon. Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 11, 2011.
• Kozak, Nazmi vd. Genel Turizm, İlkeler-Kavramlar. Ankara: Detay Yayınları, 2010.
• Kurtubî, Ebi Abdillah Muhammed b. Ahmed b. Ebi Bekir. el-Câmi’ li ahkâmi’l-Kur’ân. thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî. 24 Cilt. Beyrut: Müessestü’r-Risale, 1, 2006.
• Manzûr, Muhammed b. Mukrim ibn. Lisânü’l-'Arab. Beyrut: Dâru’s-Sâdır, ts.
• Nesâî, Ebu Abdurrahman Ahmed b. Şuayb. Sünenü’n-Nesâî. thk. Abdulfettah Ebu Ğudde. Haleb: Mektebetü el-Matbu'a el-İslâmiyye, 1986.
• Nîsâbûrî, Ebu Abdullah Muhammed el-Hâkim. el-Müstedrek ale’s-sahîhayn. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-'İlmiyye, 1, 1990.
• Olalı, Hasan. Turizm Teorisi ve Politikası. İzmir: Endüstri Matbaacılık, 1963.
• Râgıb el-Isfahânî. Müfredât Elfâzi’l-Kur’ân. Dımaşk: Dâru’l-Kalem, 2009.
• Reşid Rızâ, Muhammed. Tefsîru’l-Kur'âni’l-'azîm tefsîru’l-menâr. Kahire: Dâru’l-Menâr, 1947.
• Sarı Çallı, Didar. “Uluslararası Seyahatlerin Tarihi Gelişimi ve Son Seyahat Trendleri Konusunda Türkiyenin Konumu”. Turar Turizm ve Araştırma Dergisi 4/1 (2015).
• Seyyid Kutub. fî Zilâli’l-Kur’ân. Kahire: Dâru’ş-Şuruk, 32, 2003.
• Taberî, Ebi Cafer Muhammed b. Cerîr. Câmi'u’l-beyân an te’vîli âye’l-Kur'ân. thk. Ab-dullah b. Abdulmuhsin et-Türkî. 26 Cilt. Kahire: Dâr-ı Hicr, 2001.
• Tirmizî, Muhammed b. İsâ. Sünenü’t-Tirmizî. thk. Beşşar Avvad Maruf. Mısır: Dâru’l-Garbi’l-İslami, 1, 1996.
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, ts.
• Uçar, İlyas Yolculukta Namazın Kısaltılması İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Ensti-tüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2009.
• Word Turizm Organization (WTO), “Dünya Turizm Örgütü Deklarasyonu”, Erişim: 1 Temmuz 2020. https://www.univeur.org/cuebc/downloads/PDF%20carte/68.%20The%20Hague.PDF
• Zebîdî, Muhammed Murteza el-Huseynî. Tâcu’l-'arûs min cevâhiri’l-kâmûs. Beyrut: Dâru’l-Hidâye, 2010.
• Zemahşerî, Ebu’l-Kâsım Mahmud b. Ömer b. Muhammed. el-Keşşâf an hakâiku ğa-vâmizu’t-tenzîl. Beyrut: Dâru’l-Kitâbu’l-'Arabî, 3, 1986.